20 روستاي «خاش» زير خط فقر هستند
20 روستاي شهرستان خاش (سيستان و بلوچستان) با جمعيتي حدود 4 هزار نفر، فاقد هر گونه امكانات اوليه رفاهي از جمله آب و برق، بهداشت و آموزش و راه هستند. به گزارش ايلنا، يك فعال اجتماعي استان گفت: «در بخش ايرندگان اهالي 20 روستا از جمله بلبلو، شندوك، سيكورك، گواتامك، نرآپ، هوكي، ككي، سياهتاكان، سپتوك سفلي و عليا، زيان، زردينگر، زرديان، آلمرادي، زريچك، دك جمال، براتكي، چهارگران، دك بلوچ و... در فقر زندگي مي‌كنند. در اين روستاها با جمعيت 15 تا 80 خانوار، مدارس به شكل كپري، اتاق گلي مخروبه، كانكس و چادر است. روستاها حتي يك وجب لوله‌كشي آب ندارند. گواتامك با 80 خانوار و حدود 400 نفر جمعيت فاقد هرگونه امكانات رفاهي اوليه است. اكثر روستاها با وجود گذر كابل برق فشار قوي از بالاي روستاهاي‌شان فاقد برق هستند. با توجه به خشكسالي 20 سال اخير در سيستان و بلوچستان اهالي اين روستاها تمام دام و احشام‌شان را از دست داده‌اند. فاصله شرقي‌ترين روستا كه از مرز مهرستان آغاز مي‌شود تا مركز بخش ايرندگان، حدود 60 الي 70 كيلومتر است و از آن روستا تا خاش و اولين بيمارستان 150 كيلومتر مي‌شود. اين روستاها جاده تعريف شده شوسه و خودرو ندارند. بيماران اورژانسي مانند خانم‌هاي باردار يا مار و عقرب گزيدگان را به هيچ عنوان به موقع نمي‌توان به مراكز درماني رساند.» ايوب مرادي در ادامه صحبت‌هايش گفته: «روستاي شندوك فاقد برق و آب بوده و فضاي آموزشي براي دانش‌آموزان آن تنها يك چادر اهدايي هلال‌احمر است. اين روستا بيش از 15 خانوار و نزديك به 60 نفر جمعيت دارد. فاصله شندوك با نزديك‌ترين روستايي كه در همجواري‌اش قرار دارد 3 الي 4 كيلومتر است. اين در حالي است كه منطقه زمستان‌هاي سرد و خشني دارد و هنوز به اهالي سهميه نفت نداده‌اند.اهالي روستاي شندوك سال‌هاست از آب چاه سنتي كه به وسيله يك موتور آب فرسوده بنزيني كار مي‌كرد، استفاده مي‌كنند كه اخيرا اين موتور آب خراب شد و از كار افتاد و باعث شد آب در چاه مانده و به دليل عدم مكش به وسيله موتور آب آلوده شود. حدودا 14 نفر از اهالي به دليل مصرف از اين آب آلوده دچار بيماري گوارشي شده و يك هفته بدون جا و مكان در شهرستان خاش براي درمان سرگردان شدند. تاكنون هم مسوولان چاره‌انديشي نكرده و موتور آبي دراختيار اين اهالي قرار نداده‌اند و از چاه تا محل سكونت‌شان حدودا 1000 متر فاصله دارد كه اهالي مجبورند با دبه آب مورد نيازشان را با دوش حمل كنند.البته اداره امور عشايري شهرستان خاش با اداره كل در استان هماهنگ كرد و 2 تانكر براي اهالي سفارش داد كه اهالي با هزينه شخصي خودشان مجبور شدند مسافت 320 كيلومتر را تا زاهدان رفته و يك ميليون و 700 هزار تومان براي حمل تانكرها كرايه بپردازند.»
به گفته اين فعال اجتماعي، زمين آن محدوده گچي و آهكي است كه تانكرهاي فلزي در اين منطقه و شرايط آب و هوايي، خيلي زود زنگ زده و آب داخل‌شان رسوب مي‌گيرد و در نتيجه باعث بيماري كليوي و گوارشي در بين اهالي مي‌شود. مرادي افزود: «تانكر آبي كه اهالي براي رسيدن به آن بايد 1000 متر را طي كنند به چه درد مي‌خورد؟ كف‌شكني چاه كه آب فعلي آن تخليه نشده، باعث مسموميت مي‌شود و عملا كارايي ندارد.»
به گفته مرادي، اهالي اين روستا، عشاير اين منطقه هستند و اجدادشان هم در همين مناطق زندگي كرده‌اند و در گذشته چاه آب و تعدادي نخل داشتند كه به دليل خشكسالي‌هاي پي در پي خشك شده‌اند. متاسفانه در گذشته دسترسي و سواد نداشته‌اند كه زمين‌هاي‌شان را ثبت سند كنند و حالا منابع طبيعي اعلام كرده زمين‌ها متعلق به منابع ملي است. منابع طبيعي 95درصد اراضي را به نام خودش ثبت كرده و تنها 5درصد را براي جمعيتي حدود 4 ميليون نفر باقي گذاشته است. در واقع، نصف اراضي كشاورزي اهالي كه سال‌ها در آنها گندم و جو، صيفي‌جات و نخل كاشته‌اند، ثبت ملي شده و تا امروز روستاييان نتوانستند اراضي پدري‌شان را پس بگيرند . در روستاي نرآپ هم، از بالاي خانه‌هاي‌شان كابل برق مي‌گذرد ولي برق ندارند و هيچ‌گونه خدماتي به آنها ارايه نداده‌اند، چراكه اعلام شده كه محل سكونت‌شان، به ثبت ملي رسيده است. مسير‌ها همه كوهستاني و رودخانه‌اي است و با باران‌هاي شبه قاره هندي سالي يك‌دفعه به‌طور ناگهاني تمامي مسير با بارندگي مسدود شده و راه دسترسي به بخش مركزي بسته مي‌شود.خانه روستاييان كپري يا اتاق‌هايي است كه با سنگ رودخانه و گل ساخته مي‌شود و با خار و خاشاك سقفي برايش درست مي‌كنند. اهالي منطقه همه فقيرند. حتي اگر اين زمين‌ها متعلق به منابع ملي باشد آيا كودكان اين منطقه حق داشتن مدرسه براي آموزش ندارند؟ نبايد جاده، امكانات بهداشتي و آبي براي آشاميدن داشته باشند؟