پيدا و پنهان گفت‌وگوي رسانه‌اي مسوولان با مردم
شفافيت به قصد اميد بخشي
عبدالله ناصري*
گفت‌وگوي مستقيم و زنده مسوولان با مردم در رسانه‌هاي ديداري يا شنيداري، در صورت رعايت نكات علمي و تجربي مترتب بر آن، سخنان مصاحبه‌شونده را صادقانه و بي‌پرده نشان داده و در عين حال، از توجيه يا عذر غيرقابل قبول در مقابل افكارعمومي فاصله مي‌گيرد. نخستين گفت‌وگوي يك مقام مسوول پس از برعهده گرفتن مسووليت، در ذات خود براي افكار عمومي جذاب است. مثلا رييس‌جمهور پس از رقابت‌هاي انتخاباتي و در فضاي بانشاط سياسي پس از آن، براي نخستين‌بار با مردم سخن گفته و برنامه‌هاي دولت خود براي توسعه كشور را ارايه مي‌كند. مساله اصلي، گفت‌وگوهاي بعدي او با مردم در رسانه است. به‌طور طبيعي افكار عمومي در مرتبه‌هاي بعدي، دست به مقايسه زده و چشمي هم به ميزان تحقق وعده‌ها، شعارها و پيشرفت برنامه‌هاي اعلامي وي دارد. در اينجا كار مصاحبه‌شونده، به مراتب دشوار‌تر است. در عين حالي كه قرار نيست محتواي اين نوع مصاحبه‌ها، آموزشي و نصيحت‌گرايانه باشد اما بايد محورهاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي براساس وظايف اجتماعي آن مقام نسبت به جامعه را به درستي تبيين كرده و به مردم عرضه كند.
گفت‌وگوي زنده تلويزيوني سه‌شنبه‌شب رييس‌جمهور به دليل مقطع انجام آن، داراي اهميت مضاعف بود چه اينكه فراز و فرودهاي دو ماه اخير در بررسي برنامه جامع اقدام مشترك در مجلس و حواشي جلسات علني روز يكشنبه و سه‌شنبه در تصويب كليات و بررسي جزييات طرح «اقدام متناسب متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام»، سرانجام با راي اكثريت نمايندگان مجلس به پايان رسيد. به‌طور طبيعي، اعلام برنامه‌هاي دولت براي اجرايي شدن توافق، چگونگي لغو تحريم‌ها و چشم‌انداز اقتصادي پس از آن براي مردم بسيار مهم بود. در گفت‌وگوهاي اقتصادي، شاخص‌هاي خرد و كلان و مبتني بر آمار واقعي و ملموس بايد به گونه‌اي ارايه شود كه عامه مردم برداشت خود را از آن داشته باشند. در عين حال به دليل اينكه بخشي از مخاطب رسانه، نخبگان، دانشگاهيان و كارشناسان اقتصادي و رسانه‌ها بوده كه داراي اطلاعات تخصصي در اين حوزه‌ها هستند، محتواي صحبت بايد انتظارات اين گروه مرجع را نيز در كنار انتظارات افكار عمومي برآورده كند. اگر چنين اتفاقي رخ دهد، بلافاصله پس از گفت‌وگو اين نخبگان هستند كه مي‌توانند در فضاي عمومي اطلاع‌رساني كشور، نكات مدنظر رييس‌جمهور را تبيين و تحليل كرده و به دايره نفوذ و گروه‌هاي هدف مدنظر خود انتقال دهند تا انتقال پيام، دووجهي شود. پرهيز از كلي‌گويي و در عين حال، توجه ويژه به نبود تناقض در آمار و برنامه‌هاست كه آن را براي مخاطبان خاص و عام، ملموس و شنيدني مي‌كند. در خاتمه، توجه به يكي از اهداف مهم اين نوع گفت‌وگوهاي رسانه‌اي يعني اميدبخشي و نشان دادن تسلط مسوولان بر نيازهاي كشور و جامعه اهميت بالايي دارد تا روند كلي حركت كشور به سمت توسعه، مردم را براي همراهي هرچه بيشتر با منتخبين خود تشويق كند.
*مديرعامل خبرگزاري ايرنا در دولت اصلاحات