روز جهاني انيميشن
پرستو كاردگر/ 28 اكتبر (6 آبان) به ياد نخستين نمايش تصاوير متحرك توسط «چارلز اميل رينو» در سال 1892 روز جهاني انيميشن نامگذاري شده است.
آن روز شايد كمتر كسي فكر مي‌كرد روزگاري از راه برسد كه نوادگان همان تصاوير متحركي كه رينو با هيجان براي مردم نمايش داد در تمام شاخه‌هاي هنري رسوخ كنند و نمونه زيبايي بشوند از هيولاي دكتر فرانكشتاين - تركيبي لطيف و موزون از مجموع هنرها-.
13 سال است كه آسيفا اين روز را جشن مي‌گيرد و در سال‌هاي اخير اين جشن و شادي به بيش از 50 كشور و در تمام قاره‌ها وارد شده است.
ايران هم از اين قاعده مستثني نيست به خصوص كه بابت پيدا شدن نخستين نمونه از تصاوير متحرك دنيا در شهر سوخته - طبق عادت ايراني‌مان كه حال را رها كرده و پيوسته به گذشته‌هاي دور افتخار مي‌كنيم- به دنيا فخر مي‌فروشيم.
اما صرف نظر از اين بز زيباي 5000 ساله، هنرمندان ايراني سال‌هاي زيادي است كه در اين عرصه فعاليت مي‌كنند. نخستين تجربه‌هاي فيلم كوتاه پويانمايي، تصوير متحرك يا هر نام ديگري كه بر آن مي‌نهيم توسط اسفنديار احمديه با عنوان ملانصرالدين در سال 1336 خورشيدي با امكانات بسيار محدود ساخته شد. امروز اما مركز پويانمايي صبا (وابسته به صدا و سيما) بزرگ‌ترين سفارش‌دهنده انيميشن در ايران و بعد از آن، مركز مستند و تجربي، كانون پرورشي فكري كودكان و نوجوانان و حوزه هنري سازمان تبليغات است.
در تمام اين سال‌ها توليدات و تجربه‌هاي كوچك و بزرگ، بعضي مستقل و اغلب با حمايت ارگان‌هاي دولتي مانند جويباري راه خودش را از ميان سنگ‌ها پيدا كرده و به جاري بودن ادامه داده است. اين رود كم‌رمق اما روان هيچگاه خشك نشده، از طرفي هيچ‌وقت هم پر خروش نبوده اما با اين وجود نجابتي ستودني دارد كه سر راهش سنگ‌هاي بسياري را شكافته و بذرهاي بي‌شماري را رويانيده است. اما انيميشن اين روزها حال و روز خوشي ندارد، جوي باريك و روانش نيازمند باران است. باراني مدام و مستمر. مي‌گويند صبا آن صباي سابق نيست و سفارش انيميشن هم به قوت قبل نيست. شركت‌هاي انيميشن يكي پس از ديگري تعطيل شده‌اند و تعداد انگشت‌شماري از آنها به هر قيمتي سرپا مانده‌اند. اما ما به اميد زنده‌ايم. انيميشن هم مثل هر چيز ديگري فراز و فرود دارد. اميدواريم يك سال بعد از انتشار اين يادداشت، شاهد حال و هواي بهاري براي انيميشن خزان‌زده ايران باشيم.