اهداف اردوغان در رياض
ميثم سليماني/ در زمان بسيار حساسي كه منطقه خاورميانه در آن قرار دارد و در دوره‌اي كه سوريه، عراق و يمن، پرآشوب‌ترين روزهاي خود را پشت سر مي‌گذرانند، رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه روز گذشته، سفر دو روزه خود به عربستان سعودي را آغاز كرد تا با
ملك سلمان پادشاه اين كشور ديدار و گفت‌وگو كند تا در مورد مسائل مهم منطقه‌اي و همكاري‌هاي مشترك دوجانبه به بحث و مذاكره بپردازند. گفتني است، دولت تركيه پس از مرگ ملك عبدالله در ژانويه گذشته سعي كرده تا همواره روابط قوي خود را با پادشاه و دولت جديد عربستان حفظ كند. در همين راستا بود كه رجب طيب اردوغان در ماه مارس ميلادي براي بهبود روابط ميان رهبران دو كشور و تمايل براي كنار گذاشتن اختلافات سياسي به عربستان سفر كرد. حال تحليلگران معتقدند كه اردوغان قصد دارد در اين سفر به دستور كار مشترك و توافق با عربستان بر سر مسائل مهم منطقه‌اي بپردازد. از جمله آن مي‌توان به حملات مداوم داعش در سراسر منطقه و راه‌هاي مبارزه با آن اشاره كرد. دستور ديگر اين ديدار موضوع سوريه، فلسطين، ليبي و يمن است كه براي دو طرف از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. همچنين موضوعي كه مي‌تواند ميان دو طرف بسيار بحث‌برانگيز شود رابطه تركيه با مصر است. به نظر مي‌رسد پادشاه عربستان قصد دارد تا ميان دو كشور پادرمياني كند. گفتني است، تركيه پس از سرنگوني محمد مرسي توسط ارتش در اين كشور و روي كارآمدن عبدالفتاح سيسي هيچگاه دولت مصر را به رسميت نشناخته و همواره بر رييس‌جمهور بودن محمد مرسي در اين كشور تاكيد دارد و دولت مصر را حكومت كودتايي مي‌داند. اما شرايط منطقه‌اي در حال حاضر موجب شده است تا دو كشور تمايل داشته باشند دوباره روابط خود را از سر بگيرند و در اين راستا نيز عربستان به عنوان ميانجي ميان طرفين وارد عمل شود و اين انتظار مي‌رود كه پس از اين سفر، اردوغان در قبال مصر و شخص سيسي تغييراتي را اعمال كند و روابط ميان دو طرف رفته‌رفته به سمت ترميم سوق پيدا كند. اما موضوع ديگري كه در اين سفر بسيار حايز اهميت است، ائتلاف نظامي 34 كشور مسلمان سني عليه تروريسم به رهبري عربستان سعودي است. زيرا پس از انتشار خبر تشكيل اين ائتلاف از سوي عربستان سعودي، وزارت خارجه تركيه طي بيانيه‌اي اعلام كرد كه به نظر نمي‌رسد ائتلاف مد نظر عربستان سعودي نظامي باشد و بايد عربستان در اين خصوص جزييات بيشتري را ارايه دهد. اما با اين وجود انتظار مي‌رود اردوغان در ديدارهاي رسمي خود، جزييات اين طرح را مورد بررسي قرار دهند تا طرفين به جمعبندي در خصوص ائتلاف مورد نظر دست پيدا كنند.
ديدگاه متفاوت در مورد يك سفر
با سفر رجب طيب اردوغان و پيامدهاي سياسي و اقتصادي كه ممكن است براي دو طرف به همراه داشته باشد، اما نگاه‌ها به چرايي و دستاوردهاي اين سفر بسيار متفاوت است. اگر به رسانه‌هاي مختلف عربي و روسي سري بزنيم متوجه اين ديدگاه خواهيم شد. سايت عرب‌نيوز در خصوص سفر اردوغان به عربستان و ديدار با ملك سلمان مي‌نويسد، روابط ميان تركيه و عربستان با سفر ملك سلمان به آنتاليا در طول اجلاس جي20 بسيار تقويت شده است و انتظار مي‌رود علاوه بر بحث در خصوص بحران‌هاي منطقه‌اي اردوغان از سرمايه‌گذاري‌هاي تركي در عربستان و بالعكس حمايت كند كه اين موضوع تاثير مثبتي بر كل منطقه خواهد داشت. همچنين اين سايت به نقل از نشريه محلي آردا ارموت مي‌نويسد كه 800شركت سرمايه‌گذاري تركيه و عربستاني آماده حضور در دو كشور هستند. اين شركت‌ها بخشي از 45هزار سرمايه‌گذاري مشترك خارجي تركيه هستند. مقامات تركيه‌اي معتقدند كه نزديكي روابط ميان دو كشور مي‌تواند هجوم زيادي از گردشگران را در تمامي طول سال به كشور ما وارد كند. همچنين در طول 10 سال گذشته تجارت ميان عربستان و تركيه از چهار ميليارد ريال عربستان به 22ميليارد ريال عربستان افزايش يافته كه اين آمادگي وجود دارد با گسترش همكاري‌هاي دفاعي و امنيتي حجم مبادلات نيز افزايش پيدا كند. از سويي ديگر خبرگزاري تاس روسيه در خصوص سفر اردوغان به عربستان، با اشاره به سرنگوني هواپيماي سوخوي 24 روسيه توسط تركيه و وخيم شدن روابط ميان مسكو و آنكارا و تحريم‌هاي اقتصادي روسيه عليه تركيه مي‌نويسد آنكارا تلاش دارد كه با پيدا كردن راهي براي تنوع بخشيدن به منابع واردات گاز طبيعي از اين تحريم‌ها رهايي پيدا كند. گفتني است كه تركيه در حدود 50 درصد از گاز مصرفي خود را از روسيه تامين مي‌كند كه ممكن است عربستان به تركيه براي كاهش وابستگي منابع انرژي روسيه كمك كند.