خاطرات ديپلمات ايرلندي
از جيمز جويس رونمايي شد
بهار سرلك/ خاطرات تاريخياي كه «شان لستر» ديپلمات سابق ايرلند آنها را نوشته است، نشان ميدهد وابستگي «جيمز جويس» نويسنده بينظير ايرلندي به وطنش مانند
بند نافي است كه نوزاد را به مادرش متصل ميكند. اين خاطرات را اخيرا خانواده او به مجموعه مركز تحقيقات تاريخي دانشگاه شهر دابلين اهدا كردهاند. در اين خاطرات لستر درباره جويس مينويسد: «او به خاطر عشقش به ايرلند، ايستگاه راديوي ملي اين كشور، «ايريان»، را هميشه روشن نگه ميداشت.»
گزارشها و خاطرات پرجزيياتشان لستر از ملاقاتهاي او با جويس و خانوادهاش پس از گذشت 75 سال از مرگ اين نويسنده رونمايي شده. جويس كه براي نگاشتن رمانهاي «اوليس» و «چهره مرد هنرمند در جواني» مورد تحسين و ستايش خوانندگان و منتقدان سراسر جهان قرار گرفته، بيستوچند ساله بود كه با والدينش، دابلين را به مقصد اروپاي قارهاي ترك كرد. آنها در تريسته، پاريس و زوريخ زندگي كردند. گرچه جويس در بزرگسالي خارج از ايرلند به سر برد اما جهان داستانهاي او روي شهر دابلين متمركز است و شخصيتهاي داستانهايش بهشدت به اعضاي خانواده، دوستان و دشمناني كه در زمان زندگياش در دابلين داشته، شبيه هستند. داستان «اوليس» با دقت و ظرافت تمام در خيابانها و كوچهپسكوچههاي اين شهر ميگذرد. مدتي پس از انتشار اين كتاب، جويس از علاقهاش به دابلين گفت: «من هميشه درباره دابلين مينويسم. چون اگر بتوانم قلب دابلين را تسخير كنم ميتوانم قلب تمامي شهرهاي جهان را از آن خود كنم.»
شان لستر پيش از اينكه ديپلمات شود، روزنامهنگار بود و زماني كه از حقوق مردم لهستان در برابر نازيها حمايت كرد، جامعه ملل به او نشان كميسيارياي عالي اهدا كرد. بعد از اينكه خانواده جويس از فرانسه كه توسط آلمانها اشغال شده بود فرار كردند، سال 1940 با اين خانواده در ژنو ملاقات كرد. جويس براي ديپلمات ايرلندي درباره دخترش، لوسيا، كه در آسايشگاه به سر ميبرد، نامههايي نوشت. جويس ويزاي خروج خودش، همسرش، پسرش و نوهاش را به دست آورد اما لوسيا به خاطر بيماري روحي رواني ويزايي دريافت نكرده بود. لستر در خاطرات خود نوشته است جويس فرار خانوادهاش از فرانسه را به او اطلاع داده و كتابهاي گرانبها و نقاشيهايي باارزشي را در خانهشان در فرانسه جا گذاشت.
وقتي لستر در نامهاي كه براي جويس مينويسد از او ميپرسد چرا به ايرلند بازنميگردد، او در جواب ميگويد: «من شب و روز به وطنم متصل هستم؛ ارتباط ما مثل بند نافي است كه نوزاد را به مادرش متصل ميكند.»
نويسنده اين خاطرات در ادامه مينويسد: «بار دومي كه موضوع بازگشت او به خانهاش را مطرح كردم، همسرش در پاسخ به اين نامه نوشت: «دو سه سالي هست او را ترغيب ميكنم به ايرلند برگرديم. » اما جويس پاسخي به لستر نميدهد و وقتي لستر حرف از بازگشت به خانه در شرايط كنوني ميزند، جويس ميگويد: «سفر برگشت براي من امكانپذير است اما در اين شرايط احساس نميكنم بازگشتم ارزش داشته باشد.»
خاطرات شان لستر سه سال بعد از اينكه او در پايتخت ايرلند براي فعاليتها و ايستادگيهايش در مقابل نازيها گرامي داشته شد، رونمايي شدند. فوريه 2013 پلاكي به رنگ آبي براي يادبود لستر در جاده «اورمو»، خانه سابق خانواده لستر نصب شد.