پيروي ديرهنگام تلويزيون
ابراهيم عمران
اين نوشته كوتاه نه از حكم چون من نمي‌بينم، همگان همچنين هستند؛ بلكه از روي رخوتي است كه بر تلويزيون مان حاكم شده، به قلم مي‌آيد. تقريبا نخستين سالي بود كه ميل و اشتياقي به تماشاي شبكه‌هاي «تقريبا يكسان» تلويزيون در بين دست‌كم آناني كه دمخورشان بوديم احساس نشد و اين خسراني است بس بزرگ. چه كه نديدن برنامه‌هاي تلويزيون پيام‌هاي بي‌شماري دارد.
از ابتدا اين نكته گفته شود كه رقيب تلويزيون يعني شبكه‌هاي ماهواره‌اي هم آنچنان چنگي به دل نمي‌زنند و مخاطبان چنداني در مفهوم كلي ندارند؛ جز در ساز و آواز و... ولي محتواي توليد شده در شبكه‌هاي داخلي و دست يازيدن به انواع و اقسام برنامه‌ها و افرادي كه پيشتر «مغضوب» بوده‌‌اند و حاليه محبوب، نمي‌تواند مشكلي از مخاطب گريزي اين روزها، بكاهد.
رسانه چه نوشتاري و چه ديداري در بيشتر مواقع نيازمند «موجي» است كه به درست يا نادرست ايجاد مي‌شودو اين موج مي‌تواند بر پايه «بك گراندي» باشد كه از قبل در ذهن مخاطب نقش بسته است كه نمونه‌هاي قابل ذكر آن «كلاه‌قرمزي» و سريال چند‌گانه «پايتخت» با تمام ايرادهاي محتوايي، مي‌تواند باشد.
برنامه‌هايي كه اين چند سال خيل زيادي از مخاطبين گزيده پسند را هم به پاي تلويزيون كشاند و اجازه نداد با كليت رسانه قهري صورت پذيرد. اينكه برنامه‌هايي از روي شبكه‌هاي خارجي كپي شود يا برخي خطوط قرمز كه اين خطوط نيز نياز به تعريف دارند، در مقطعي اجازه عرض اندام پيدا كنند، نمي‌تواند نجات بخش رسانه ملي شود. اگر برنامه‌اي در فضاي مجازي بازخورد خوبي داشت و مجريان آن توانستند تماشاگري دست و پا كنند، چه نياز است همان‌گونه در شبكه‌هاي مختلف، به توليد درآيند؟
اين سيكل معيوب و «نفر دوم» بودن به نسبت فضاي مجازي چه دستاوردي مي‌تواند داشته باشد؟ اگر كمي سعه‌صدر و اندكي دور انديشي وجود مي‌داشت، مي‌شد از اين حالت دلزدگي جلو‌گيري كرد.
وقتي فضايي پيشتر در شبكه‌هاي اينترنتي و مجازي تجربه شده، لامحاله مشتاقاني دارد و اگر قرار باشد همان فضا در شبكه‌هاي تلويزيوني به وجود آيد نوعي «عدم اطمينان» در ذهن شكل مي‌گيرد كه مخاطب مي‌پرسد اگر اين برنامه‌ها مورد وثوق بود چرا اول بار در فضاي رسانه ملي شكل نگرفت و حاليه از اين رسانه پخش مي‌شود؛ پس مورد جرح و تعديل قرار گرفته است.
هر چند شايد به واقع چنين نباشد ولي چون اشتياق و رغبتي نيست، لاجرم مخاطب نمي‌تواند به پاي چنين برنامه‌اي تكرار شده از قبل بنشيند. اميد است در سال جديد به نكته‌هايي از اين دست بيشتر توجه شود كه مي‌توان با همين ظرفيت فعلي مخاطبان بي‌شماري داشت كه مشتاقي و مهجوري تلويزيون در آنان ايجاد شود و براي برنامه‌هاي آن از قبل آماده باشند.