سيد محمدخاتمي:
اصلاحات به دنبال تقويت نظام است
سيد محمد خاتمي، رييس بنياد باران در ديدار اعضاي شوراي مركزي فرهنگيان گفته است كه جريان اصلاح‌طلبي در متن جامعه ما جريان دارد. رييس بنياد باران همچنين با بيان اينكه اصلاح‌طلبان وفادار به دين، حق و حرمت مردم براي دنيا حرف دارند افزوده است كه در داخل نيز بايد همه بزرگان و دلسوزان را قانع كنيم كه اين ديدگاه و بينش است كه در زمان ما مي‌تواند اسلام را تقويت كند و مانع خشونت‌هاي وسيع شود. مي‌تواند هزينه‌هاي حاصل از خشونت را براي جامعه و منطقه ما كاهش دهد. چكيده اظهارات سيد محمد خاتمي به گزارش روابط عمومي دفتر وي به شرح زير است:
حضور خانم‌ها و معلمان و كانديداهاي شايسته در انتخابات آتي يك ضرورت است. حضور پررنگ‌تر زنان در مجلس آينده مي‌تواند در حل مسائل و مشكلات زنان جامعه موثر باشد و زنان بهتر مي‌توانند از حق خود و حق جامعه دفاع كنند.
برگزاري يك انتخابات سالم، خوب و پررونق يك موضوع مهم پيش روست كه در اين موضوع مهم سخت‌گيري‌ها و تنگ‌نظري‌ها در مورد صلاحيت‌ها كاهش يابد و با وجود جو تبليغاتي نادرستي كه اين سال‌ها به صورت يكطرفه حاكم بوده، زمينه حضور پرشور ملت فراهم شود.
مگر جريان اصلاح‌طلبي يك جريان سياسي وابسته به چند شخصيت حقيقي يا حقوقي است كه اگر در جامعه حذف يا امتياز آن را لغو كنند، از بين برود؟
جريان اصلاح‌طلبي در متن جامعه ما جريان دارد. اصلاح‌طلبي به دين پايبندي دارد اما قرائتي از دين كه متناسب با روزگار ما است، ديني كه حق انسان را به رسميت مي‌شناسد، ديني كه براي زن و مرد و براي انسان حق و حرمت قايل است و ديني كه مي‌گويد راي مردم معتبر است و بايد مبناي عمل قرار گيرد؛ ما از اين دين با همه وجود دفاع مي‌كنيم.
اصلاحات اگر حرفي دارد براي اين است كه همين نظام تقويت شود و اگر خداي ناكرده انحرافي هست، اصلاح شود. ديگراني مي‌خواهند اين نظام برافتد ما مي‌گوييم اين نظام بايد باشد و البته بايد اصلاحات لازم را بپذيريد، وگرنه بسياري از مسائلي كه گفته مي‌شود اين عين نظام است، خودش ضربه به نظام مي‌زند.
ما به قدرت هم نگاه داريم اما نه اينكه براي ما قدرت اصل باشد. حتي به اين صورت نگاه مي‌كنيم كه قدرت به گونه‌يي باشد كه حق حرمت مردم را نگاه دارد و ما هم به عنوان بخشي از خادمان ملت بتوانيم با امنيت و آزادي بيشتر كارمان را كنيم نه اينكه به محض اينكه خواستيم روزنامه منتشر كنيم و نشست و انجمني داشته باشيم، هياهو شود و بعضي از جريانات كج فكر و تندرو بخواهند اينها را به هم بزنند. ما قدرتي مي‌خواهيم كه حقي كه قانون و شرع به ما دادند، استفاده كنيم و با مردم صحبت كنيم.
امروز اين جريان متعصب و آدمكش و تروريستي كه در دنيا هست، بسيار اظهار باور به دين مي‌كنند، ظواهر را انجام مي‌دهند منتها با بعضي از صورت‌هايي كه در گذشته وجود داشته و توجهي به محتوا ندارد و مي‌خواهند جامعه را برگردانند به آنجا كه امكان‌پذير نيست.
در دوران مشروطيت بودند كساني كه به نام دفاع از دين از استبداد طرفداري مي‌كردند و در مقابل نهضت مشروطيت ايستادند و با حسن نيت هم اين كار را كردند منتها اينها مي‌خواستند جامعه را به عقب برگردانند. امروز هم مي‌گوييم كه جامعه ما به ماقبل مشروطيت برنمي‌گردد. بايد سعي كنيم معيارها و ارزش‌هاي ديني به نحوي كه بتواند جوابگوي انسان امروز باشد در جامعه ما مورد توجه قرار گيرد.
من معتقدم كه توسعه فرهنگي با توسعه سياسي، اقتصادي و علمي دست در گريبان هم هستند. ما توسعه پايدار و همه‌جانبه مي‌خواهيم.
واقعا امروز مهم‌ترين مساله ما بدحجابي است؟ البته هيچ كس بدحجابي را تاييد نمي‌كند، اما سياسي كردن حجاب سبب مي‌شود كه بروز و ظهور بد حجابي به عنوان يك اعتراض سياسي مطرح شود كه اگر حساسيت‌هاي نابجا برداشته شود اين مسائل نيز حل مي‌شوند.
آنچه براي ما مهم است حقي است كه از زن در روستاها، شهرها و خانواده‌ها ضايع مي‌شود. اگر زنان ما احساس كنند كه جمهوري اسلامي و اصحاب فرهنگي براي رفع ظلم‌هايي كه بر زنان وارد مي‌شود، مدافع آنها هستند، بسياري از مسائل در جامعه حل مي‌شود و مي‌توانيم به تناسب موقعيت‌هايي كه داريم اين رويكردها را داشته باشيم و به صورت برنامه در بياوريم و انجام دهيم.
البته در كنار آن، مساله سياست مطرح است يعني كسي حق ندارد كه شما را از شركت در سرنوشت اجتماعي خودتان محروم كند و شما هم حق داريد، بگوييد و تلاش كنيد كه زمينه‌يي فراهم آيد تا اين حق را اعمال كنيد و وقتي كه اعمال كرديد اين حق شما محفوظ شود و از آن حفاظت و حراست شود. حكومت بايد از حق و راي مردم حراست كند.
امروز فاجعه ننگين و درد آور نظير اسيدپاشي كه اصلا به انگيزه‌هاي آن كاري ندارم، گسترش پيدا كرده و زنگ خطري براي همگان است و بايد به عنوان يك مساله مهم با آن برخورد شود.
متاسفانه در منطقه نيز به نام اسلام بدترين شكل‌هاي خشونت در حال اعمال شدن است. اگر آنها خلافت اسلامي را مطرح مي‌كنند، امام (ره) جمهوري اسلامي را مطرح كردند. الگويي كه در آن مردم اصل هستند، مردم حق دارند، حكومت وابسته به مردم است، مسوول در مقابل مردم است، در آن آزادي فكري، عدالت و اخلاق است. اتفاقا الان جايي است كه بايد حداقل از قرائتي كه ما از جمهوري اسلامي داريم، دفاع كنيم.
در داخل نيز بايد همه بزرگان و دلسوزان را قانع كنيم كه اين ديدگاه و بينش است كه در زمان ما مي‌تواند اسلام را تقويت كند و مانع خشونت‌هاي وسيع شود. مي‌تواند هزينه‌هاي حاصل از خشونت را براي جامعه و منطقه ما كاهش دهد.
وقتي مي‌گوييم ملايم هستيم به اين معنا نيست كه در مقابل منافع ملي خود كوتاه بياييم. در كدام دوران بيشتر از منافع ملي دفاع شد و منافع ملي مورد توجه قرار گرفت، در عين حال از تنش‌زدايي حدالامكان سعي شد، جلوگيري شود. حرمت و عظمت ما اين نيست كه مدام با دنيا جنگ كنيم، هر چقدر بتوانيم مانع جنگ و ستيز براي حفظ منافع شويم، اين گام مهمي است.
اميدوارم كه دولت در مذاكرات هسته‌يي موفق باشد و بتواند هم حق مردم را استيفا كند و هم بسياري از فشارها را بردارد و به توافقي مطلوب برسد؛ و نيز تهديدها كمتر و به فرصت تبديل شوند.
خداوند به جبر انسان را وادار نكرده كه راه خاصي را برود اما خداوند براي اين انسان، پيامبر را فرستاده تا تربيت كند و انسان با عقل خودش كه متكي به وحي است و با اراده خودش راه درست را برود.
پيامبر تذكر مي‌دهد كه جامعه مطلوب جامعه‌يي است كه عدل بر آن حكومت كند. جامعه مطلوب جامعه‌يي است كه اخلاق در آن رايج باشد، اما خود مردم بايد به قسط برخيزند. اگر جامعه تربيت شد و ارزش قسط را فهميد، اگر ارزش عبوديت و بندگي خدا را كه عين آزادي است فهميد، آن جامعه، آزاد، با كرامت و عادلانه خواهد بود. كار عمده پيامبران، كار فرهنگي است.
عمق حركت امام حسين (ع) يك حركت فرهنگي بود.
گرچه امام حسين(ع) در بدترين وضع رويارويي با دشمن قرار گرفت و جنبه سياسي هم در آن دخالت داشت اما حضرت مي‌گويد معالم دين خدا گم شده و زير پا گذاشته شده است. منظور از معالم، نشانه‌هاي راه است از جمله قسط و اخلاق.
مهم‌ترين بد اخلاقي اين است كه انسان تحقير شود و براي انسان حق و حرمت قايل نباشند، انسان حق نداشته باشد كه حق خود را بشناسد و از آن دفاع كند و اسلام براي مبارزه با اينهاست.
امام مي‌فرمايد، نمي‌بينيد كه به معروف عمل نمي‌شود، جلوي منكر گرفته نمي‌شود من آمده‌ام تا امر به معروف و نهي از منكر كنم. و مهم‌ترين منكر را حكومت بيداد و مهم‌ترين معروف را عدالت مي‌داند و اين نشان مي‌دهد كه فرهنگ مساله بسيار مهمي است و بايد به آن توجه شود.
ما جمهوري اسلامي خواستيم، يك گام بالاتر از آنچه مشروطيت مي‌خواست. مشروطيت حاكميت مردم و مهار كردن استبداد و جباريت را مي‌خواست كه متاسفانه موفق هم نشد. اصل اين بود كه مردم هستند و حق دارند و حرمت دارند.
مملكت شايسته اين است كه پيشرفت داشته باشد و از عقب‌افتادگي نجات يابد. مشروطيت را بنيان نهادند و ما يك گام جلوتر رفتيم؛ جمهوريت يعني خود مردم مستقيما روي كار بيايند و كار كنند و حكومت‌ها نماينده‌هاي آنها باشد.
البته جمهوري اسلامي يعني معالم دين هم در آن حاكم شود كه مهم‌ترين مساله عدل، اخلاق و آزادي است. توحيد يعني رها شدن از بند بندگي و بردگي و عوامل زمينگير‌كننده انسان در جنبه فردي و اجتماعي و متصل شدن به خير مطلق؛ آزادي و قدرت مطلق كه خداست.
در ذات نظام ديني، آزادي، حرمت و كرامت انسان نهفته است و جمهوري اسلامي كه ما مي‌خواهيم هم جمهوري است، يعني حق با مردم است، راي مردم تعيين‌كننده است و حكومت نماينده مردم است و نيز اينكه در آن آزادي، مسووليت و تلاش براي پيشرفت وجود دارد. در اسلامي كه ما مي‌گوييم اخلاق حاكم است.
ما جمهوري اسلامي مي‌خواهيم كه اخلاق بر آن حاكم باشد و مهم‌ترين مساله اخلاق، حرمت نهادن به ديگري و حق ديگري را شناختن است و براي همه انسان، زن و مرد، حق قايل بودن و تلاش كردن براي اينكه حق‌شان ادا شود. اينها ارزش‌هاي فرهنگي است كه اگر باشد ما پيشرفت مي‌كنيم.
جامعه ما به روحيه مثبت زنانه نياز دارد. مگر مشكل كشورها و جهان امروز خشونت نيست؟! اتفاقا ما بايد روحيه لطافت، مهرباني، با هم و در كنار هم بودن را در دولت و در عرصه بين‌المللي تزريق كنيم. وقتي جامعه بسيار مردانه مي‌شود بايد انتظار داشت، خشونت و سختي بيشتري در آن باشد.
برش
ديگراني مي‌خواهند اين نظام برافتد ما مي‌گوييم اين نظام بايد باشد
زمينه حضور پرشور ملت در انتخابات مجلس فراهم شود
ضرورت حضور كانديداهاي شايسته در انتخابات
جامعه ما به ماقبل مشروطيت برنمي‌گردد
اصلاح‌طلبي وابسته به چند نفر نيست
بايد دلسوزان را قانع كنيم