«اقدامات كم‌هزينه» و تعدد مراكز تصميم‌گيري
افزايش رضايتمندي سياسي يكي از مهم‌ترين مولفه‌هاي افزايش مشاركت سياسي، اجتماعي در جوامع است. هر چه ميزان اين رضايتمندي و به تبع آن مشاركت‌هاي سياسي و اجتماعي افزايش مي‌يابد و سرمايه‌هاي اجتماعي بيشتري كسب مي‌كند، مشروعيت نظام سياسي حاكم نيز بيشتر خواهد شد. اين مشروعيت مي‌تواند به حكومت‌ها در حل بحران‌هاي ملي يا فراملي كمك كند. از همين روي اغلب نظام‌هاي سياسي تلاش دارند تا با افزايش اين رضايتمندي هم مشاركت بيشتري را خواهند داشت، هم در جهت مشروعيت‌بخشي هر چه بيشتر گام برمي‌دارند و هم با اتكا بر همكاري و همراهي توده‌هاي مردم از بزنگاه‌هاي بحران‌هاي فراملي يا بين‌المللي عبور كند.
جمهوري اسلامي ايران در دهه‌هاي مختلف بحران‌هاي بين‌المللي مختلفي را تجربه كرده است؛ از جنگ تا تحريم و تهديد. در بازه‌هاي زماني از ميزان اين بحران‌ها كاسته و در زمان‌هايي بر آن افزوده شده است. تلاش‌هاي ديپلماتيك دولت يازدهم از جمله همان مقاطع تاريخي بود كه ايران در مسير خروج از بحران‌هاي بين‌المللي قرار داد اما با تغيير و تحولات سياسي در امريكا اين مسير تا حدودي مسدود شد و بار ديگر كشور در شرايط خطير به‌ويژه به لحاظ اقتصادي قرار گرفت. در چنين شرايط كه به دليل نوسانات بازار و متزلزل بودن شرايط اقتصادي ميزان نارضايتي در اين حوزه رو به افزايش است برخي تحليلگران معتقدند كه بايد با بازتر كردن فضاهاي سياسي و اجتماعي اين شرايط را مديريت كرد تا اين نارضايتي‌ها تبديل به بحران نشده و برعكس افزايش رضايتمندي در حوزه‌هاي سياسي و اجتماعي بتواند عنصر وفاق ملي و همراهي و همكاري توده‌هاي مردم را ايجاد كرده تا بار ديگر به سلامت از اين بحران عبور كنيم. اين موضوع البته در يكي از سخنراني‌هاي اخير روحاني نيز به چشم مي‌خورد.
حسن روحاني چندي پيش در جلسه شوراي عالي اجتماعي كشور گفت: «مي‌توان با برخي اقدامات كم‌هزينه ميزان رضايتمندي و خشنودي اجتماعي مردم را در جامعه افزايش داد و بايد توجه داشت كه با سوءظن نمي‌توان با مردم برخورد كرد.» او ورود زنان به ورزشگاه‌ها را نيز به عنوان شاهد مثال عنوان كرد. روحاني افزايش اميد را عامل موثري در پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي توصيف كرد و
با اشاره به تجربه حضور زنان در ورزشگاه، گفت: «چه ايرادي دارد بخشي از استاديوم ورزشي كه هيچ منافاتي با قانون و شرع و مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي ندارد، به بانوان اختصاص يابد.» در واقع روحاني از اقدامات كم‌هزينه‌اي سخن گفت كه مي‌تواند تاثيرگذاري زيادي در رضايتمندي مردم ايجاد كند. با اين حال همين موضوع به ظاهر كوچك و به قول رييس‌جمهوري كم‌هزينه به راحتي قابليت عملياتي شدن ندارد. كما اينكه در ماجراي ورود زنان به ورزشگاه شاهد بوديم با وجود فشارهاي بين‌المللي اين اتفاق بعد از 14 سال رخ داد اما باز شدن در ورزشگاه آزادي به روي خانم‌ها نه تنها موجب نشد كه مخالفت‌ها فروكش كند بلكه سيل جديدي از انتقادات از سوي نهادها و افراد غيردولتي جاري شد.
اغلب مقامات قضايي همچون دادستان كل يا رييس دادگستري كل تهران با اين موضوع مخالفت كردند. محمدجعفر منتظري، دادستان كل كشور حضور زنان در ورزشگاه آزادي را يك آسيب دانست كه به هيچ‌وجه توجيه شرعي ندارد چراكه گناه صورت مي‌گيرد. او همچنين پس از بازي ايران و بوليوي كه زنان به صورت گزينشي وارد ورزشگاه شدند، خبر داد كه اگر اين كار باز هم تكرار شود، دادستاني ورود خواهد كرد. همچنين غلامحسين اسماعيلي، رييس كل دادگستري استان تهران در اين مورد گفت: «اگر امروز گوشه‌اي از ورزشگاه را به بانوان اختصاص داده‌ايم كه مبادا فدراسيون فوتبال تعليق نشود فردا مي‌گويند زن و مرد بايد در كنار هم فوتبال تماشا كنند؛ حتما بعدا اظهار مي‌دارند كه زنان بدون حجاب بايد در استاديوم حضور يابند.» او البته تاكيد كرد كه «امروز موضوع ورود بانوان به ورزشگاه مساله مهم يا مشكلي از مشكلات مردم نيست كه رييس‌جمهوري يا وزير به آن بپردازند.»
آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي نيز از جمله مراجع تقليدي بودند كه نسبت به اين موضوع اعتراض داشتند. ايشان پنجشنبه گذشته در اين مورد گفتند: «متاسفانه صحنه‌ها و فيلم‌هاي حضور زنان در ورزشگاه‌ها رسوايي به دنبال داشت و شما نمي‌توانيد حضور زنان در ورزشگاه را كنترل كنيد، در حالي كه بايد از فضاهاي ورزشي براي تبليغ دين استفاده كنيم.»
علاوه بر انتقادات برخي چهره‌ها، روزنامه جمهوري اسلامي به مدير مسوولي مسيح مهاجري نيز در قالب يادداشتي به موضوع حضور زنان در ورزشگاه پرداخت و از اين اقدام انتقاد كرد كه با استقبال رسانه‌هاي جريان تندرو مواجه شد و البته به حسن روحاني خرده گرفت كه چرا بايد از ورود زنان به ورزشگاه استفاده كرد و نوشت: «حضور زنان در استاديوم‌هاي ورزشي مخصوص زنان از اين قبيل موارد است و البته بسياري كارهاي ديگر هم مي‌توان انجام داد، ولي آقاي رييس‌جمهور حتما خبر ندارند در استاديوم ورزشي با حضور بانوان چه گذشت والا اين مورد را
به عنوان نمونه نمي‌گفتند. خوب است ايشان فيلم صحنه‌ها را ببينند و به اين سوال پاسخ دهند كه آيا چنين صحنه‌هايي با تشخص زن مسلمان سازگاري دارد يا نه؟» نگارنده اين يادداشت حتي معتقد است كه انگ تحجر بهتر از حضور زنان در ورزشگاه است.»
حملات و انتقادات از حضور زنان در ورزشگاه آن‌قدر زياد بود كه به وضوح نشان داد متولي همين تصميم‌گيري‌ها و اقدامات كم‌هزينه به سهولت قابليت اجرايي شدن ندارند چراكه بسياري از آزادي‌هاي فرهنگي و اجتماعي و سياسي چندين متولي به جز دولت دارد كه بايد در مورد آن تصميم بگيرند. همين ارگان‌ها و نهادهاي تصميم‌ساز و اختلافاتي كه در ميان آنها وجود دارد يكي از دلايلي است كه اتفاقا اين «اقدامات كم‌هزينه» را آن‌قدر سخت مي‌كند كه قابليت اجرايي شدن آن را كاهش مي‌دهد و به تبع آن نااميدي و سرخوردگي را دامن مي‌زند.