راهي براي احياي طبيعت
فريبرز غيبي
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري متولي كاشت درختان و توسعه فضاي سبز و گونه‌هاي درختي و درختچه‌اي در خارج از فضاهاي شهري است و اين كار را براساس دستورالعمل‌ها، شرح خدمات و اصول فني انجام مي‌دهد. در شهرها اين امور برعهده شهرداري‌هاست و در مواردي مانند پارك‌هاي جنگلي اين كار با همكاري دو ارگان صورت مي‌گيرد؛ به اين معنا كه سازمان جنگل‌ها براساس قوانين مديريت اين پارك‌ها را در اختيار شهرداري‌ها گذاشته و بر كار آنها نظارت مي‌كند.
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور بزرگ‌ترين متولي توسعه جنگلكاري در كشور است و آن را براساس مجموعه‌اي از دستورالعمل‌ها و ضوابط مشخص انجام مي‌دهد. نوع خاك، اقليم و گونه مناسب با زيستگاه از جمله مواردي است كه درباره آنها مطالعات كارشناسي صورت مي‌گيرد. دوره‌هاي آبياري نيز براساس نتايج حاصل از مراكز تحقيقاتي تعيين و در برخي موارد برمبناي تجربه‌هاي چند دهه درختكاري انجام مي‌شود.
ممكن است صددرصد درختكاري‌هاي انجام‌شده به نتيجه مطلوب نرسيده باشد، اما نبايد اين را به معناي شكست خورده بودن اين طرح‌ها بگيريم. ما با موجودات زنده سر و كار داريم و خشك شدن برخي گونه‌ها يا موفق نبودن بخشي از طرح در اين پروژه‌ها طبيعي است. در عمليات جنگلكاري هرگونه خطا مي‌تواند به خشك شدن گونه منجر شود؛ به عنوان مثال عدم حمل درست نهال و وارد شدن ضربه، درست پاره نكردن كيسه زماني كه نهال را در خاك مي‌گذاريم و عدم رعايت اقدامات بهداشتي همگي مي‌تواند بخشي از طرح را با مشكل مواجه كند.
سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور عملكرد 40 ساله در جنگلكاري دارد و توانسته در يك ميليون و 500 هزار هكتار از عرصه‌ها، جنگلكاري داشته باشد. براساس برنامه صندوق توسعه ملي نيز در سال جاري 25 هزار هكتار سطح مصوب براي جنگلكاري داشتيم كه تاكنون موفق به انجام بيش از 19هزار هكتار شده‌ايم و تا پايان سال نيز آن را تكميل مي‌كنيم.
اين برنامه‌ها با افزايش اعتبارات در سال 98 نيز ادامه دارد، ضمن اينكه مشاركت مردمي بخش مهمي از آن را تشكيل مي‌دهد. جوامع محلي اگر مي‌خواهند در منطقه خود پارك جنگلي يا فضاي سبز داشته باشند مي‌توانند نهال آن را به رايگان از طريق سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري تامين كرده و در ادامه مراقبت از اين نهال را با مسووليت خودشان به‌عهده بگيرند. در اين زمينه مي‌توان جنگلداري اقتصادي مانند كاشت نهال‌هاي درختچه‌ها و درختاني مانند بنه، زرشك، گلابي وحشي و... را انجام داد و در ميان آنها نيز گياهان دارويي كاشت تا به اين ترتيب ضمن احياي عرصه‌ها، منافع اقتصادي نيز براي ساكنان زيستگاه‌هاي طبيعي فراهم شود.
رييس مركز جنگل‌هاي خارج از شمال كشور