ما، فرزندان اميد

من جشن‌هاي سال ‌نوي زيادي را ديده‌ام؛ جشن‌هاي اروپايي‌ها، مال هندي‌ها، مال چيني‌ها، مال اعراب و... در هيچ‌ يك از اين جشن‌ها ذكاوتي را كه ما ايرانيان در تعريف و تعيين زمان نو شدن سال به خرج داده‌ايم، نديده‌ام؛ همين كه با رفتن زمستان و بيداري طبيعت جشن مي‌گيريم و سال را نو مي‌كنيم، خيلي زيباست. خيلي معنادار است. نوروز ما روزي است نو، باطراوت و شادي، از پس عسرتي طولاني... روزي نو كه در آن خبري از ديوهاي مرگ و يأس نيست. الهه‌گان زيبايي و پويايي و شور و نور سربرمي‌كشند و شياطين -ولو براي مدتي- به اغما مي‌روند. نوروز ما با ميل به زندگي و زايايي آميخته است و فرزند اميد است. مي‌دانم. مي‌دانم كه در اين روزگار سخت، از اميد گفتن كار سختي است. ديگر تشتش از بام افتاده و همه مي‌دانند كه دست‌هاي پيدا و ناپيداي زيادي، چه در همين حوالي و چه در دوردست‌ها و اطراف و اكناف جهان، در كارند تا هر آنچه از اميد در اعماق قلب شهروندان اين سرزمين زنده مانده، خاموش كنند. همين ته‌مانده اميد هم مزاحم‌شان است. زورشان هم كم نيست. تبليغات‌شان هم ضعيف نيست. صداي‌شان هم نارسا نيست. بي‌كفايتي‌ها و دزدي‌ها و نابساماني‌ها و خيانت‌ها هم كه هست؛ هميشه بوده و هنوز هم هست. در سالي كه گذشت، نقل محافل ما ايرانيان يأس بود؛ علت‌العلل انفعال‌ها، افسردگي‌ها، خودكشي‌ها و مهاجرت‌هايي كه بيشتر بوي فرار مي‌دهند تا تلاشي باشند براي حل مساله‌اي. اين درست؛ روزگار غريبي است و كساني مدام بر در مي‌كوبند تا چراغ‌ها را خاموش و خفه كنند. اما بد نيست كه نگاهي هم به ميراث ملي‌مان بكنيم؛ ميراثي كه يكي از پايه‌هايش اميد و شادي است. بدون اميد، ايران و ايراني قرن‌ها پيش در تاريخ گم‌وگور مي‌شد؛ بعد از حمله يونانيان يا شكست از اعراب‌ يا هجوم مغولان. ما اما نمرديم. دوام آورديم و مانديم و آهسته و آرام در روح تجاوزكنندگان رخنه كرديم. چنين فرآيندي جز با اميد به تغيير و اصلاح ممكن نبوده و محقق نمي‌شده. اميد‌ ميراث ارزشمند ماست و بيراه نيست اگر بگويم ما فرزند اميديم. بايد عليه نااميدي قيام كنيم؛ اين ديو هفت‌سر كه كمر به قتل ما بسته. اميد است كه ما را به عمل و حركت وامي‌دارد. نبايد در برابر نااميدي وابدهيم و يادمان باشد حرف اخوان‌ثالث - شاعري كه تخلصش «اميد» بود- كه گفت: «عاقبت حال جهان طور دگر خواهد شد / زبر و زير يقين زير و زبر خواهد شد / اين شب تيره اگر روز قيامت باشد / آخرالامر به هر حال سحر خواهد شد.»

نوروزتان مبارك. دل‌تان پر از نور و شور اميد. تن‌تان سلامت. آرامش‌تان برقرار و به اميد ديدار.