مورد جوليان آسانژ
سعيد عابدپور
اقامت هفت ساله جوليان آسانژ در ساختمان كوچك سفارت اكوادور در لندن پايان يافته و او به محض خروج از سفارت اكوادور توسط پليس لندن دستگير شده است. دستگيري آسانژ بنا به درخواست امريكا صورت گرفت. دستگاه قضايي انگلستان بايد تصميم نهايي را درباره تحويل آسانژ به امريكا بگيرد. به راستي آسانژ 47 ساله چرا چنين مهم است كه دستگيري‌اش چنين پيچيده شده است؟ جوليان آسانژ استراليايي، در سال 2006 با كمك دوستانش سايت اينترنتي ويكي ليكس را بنيان نهاد. هدف او انتشار اسناد محرمانه بود. سايت ويكي ليكس از زمان انتشار تا دستگيري آسانژ بيش از 10 ميليون سند منتشر كرده است. اين اسناد شامل اسناد ارتباطات وزارت خارجه، سازمان‌هاي اطلاعاتي، ستادهاي انتخاباتي نامزدهاي رياست‌جمهوري امريكا، فعاليت‌هاي ارتش و ساير نهادهاي امريكايي است. انتشار اسناد ويكي ليكس در نوع خود انقلابي از انتشار اسناد به حساب مي‌آيد. به ياد بياوريم انتشار ويديوي حمله هلي كوپتر امريكايي در عراق به سال 1389چه جنجالي را برانگيخت. در اين ويديو هلي كوپتر ارتش امريكا به سال 2007 با تيراندازي به دو خبرنگار خبرگزاري رويتر و مردم غيرنظامي موجب مرگ آنها مي‌شود. انتشار اسناد مربوط به سيستم‌هاي هك سازمان سيا روي تلويزيون‌ها، كامپيوترها و تلفن‌هاي همراه نيز در رسوايي و آشكارسازي عملكرد سيا خيلي مهم بود. ويكي ليكس در طول فعاليت خود با استفاده از منابع خود از جمله افسران و كادرهاي سابق سازمان‌هاي اطلاعاتي و ارتش امريكا و يا هكرهاي روسي و منابع ديگر اروپايي به چنان افشاگري وسيعي از عملكرد‌هاي دولت امريكا زده كه نام اين سايت را در راس تاريخ رسواسازي برجسته مي‌سازد. چلسي مانينگ از كارمندان وزرات دفاع امريكا يكي از افرادي است كه با هك سايت وزارتخانه، هزاران سند درباره فعاليت‌هاي ارتش امريكا را به آسانژ تحويل داد.
يكي از اتهامات آسانژ اين است كه او كه در هك سايت وزارت دفاع امريكا به منينگ كمك كرده است. اتهامنامه دادستاني امريكا به سال 2017 عليه آسانژ كه خلاصه و در شش صفحه تهيه شده، شامل شش بند است. اتهام نخست او همكاري با منينگ براي هك سايت وزارت دفاع است. در اتهامنامه درباره جاسوسي روس‌ها و مبارزات انتخاباتي دمكرات‌ها و ساير موارد سخني به ميان نيامده است. نهايتا اگر آسانژ به اتهام هك سايت وزارت دفاع محكوم شود، نهايتا پنج سال را بايد در زندان بگذراند.
مهم‌ترين جرم آسانز از نظر مقامات امريكايي انتشار اسناد محرمانه اين دولت است. هر چند اين مورد در اتهامنامه دادستاني امريكا عليه آسانژ نيامده است. آسانژ مي‌گويد او خبرنگار است و حاضر به افشاي منابعي كه اين اسناد را در اختيار او قرار داده‌اند، نيست. جرم ديگر او عملكرد آسانژ به نفع دولت روسيه است. در واقع روسيه در جريان افشاگري‌ها و رسوايي‌هاي دولت امريكا، كشتار غيرنظاميان در عراق و افغانستان، جاسوسي سيا در وسايل عمومي نظير تلويزيون، تلفن همراه و كامپيوتر، پرداخت‌هاي مالي وسيع، افشاي فهرست مزدوران دولت امريكا و غيره بيشترين بهره را برده است. مدافعان آسانژ مي‌گويند اگر دانيل السبرگ در جريان واترگيت به سال 1971، به طور غيرقانوني اقدام به تهيه مدرك از پنتاگون نمي‌كرد، هيچگاه جريان رسوايي ريچارد نيكسون آشكار نمي‌شد. مورد ديگر مربوط به خبرنگار روزنامه سينسيناتي اينكوير به سال 1988 است. خبرنگار اين روزنامه به شكل غيرقانوني اقدام به تهيه اسنادي از اختلاس شركت چيكيتا، بزرگ‌ترين صادر كننده موز جهان در آن سال‌ها كرد. در واقع سنت روزنامه نگاري امريكا به خبرنگاران اجازه افشاي اعمال تبهكارانه و جنايتكارانه را حتي در صورت تهيه اسناد به صورت غيرقانوني مي‌دهد. هر چند موارد بسياري نيز بوده كه خبرنگاران امريكايي جان خود را براي افشاي موارد تبهكارانه، اختلاس و جنايت از دست داده‌اند. به نظر مي‌رسد دولت امريكا نمي‌تواند از نظر قانوني او را درباره افشاي اسناد جاسوسي و عملكرد نيروهاي نظامي و رفتار سياستمداران آن كشور مجازات كند. اتهام اصلي او همان هك كردن سيستم وزارت دفاع است و مشخص نيست در صورت استرداد آسانژ به امريكا او در زندان‌هاي آن كشور جان سالم به در خواهد برد.