سخنراني مطهري در مشهد
انقلاب با جلوگيري از اظهارنظر مخالف حفظ نميشود
گروه سياسي| هيچ اتفاق خاصي نيفتاد؛ اين شايد براي سخنراني كسي چون علي مطهري خودش يك اتفاق باشد. براي سخنراني نمايندهاي كه همين دو ماه پيش تندروها در شيراز حتي نگذاشتند رنگ تريبون را ببيند. آن روز كسي از قبل هشدار نداده بود، تنها تدارك يك استقبال خشن در فرودگاه شيراز چيده شده بود؛ استقبالي كه زد و خوردش5- 4 ساعتي طول كشيد. مخالفان علي مطهري در مشهد اينبار از قبل هم هشدار داده بودند. گفته بودند كه در برابر سخنان او «ساكت نخواهند نشست». به استاندار هم نامه داده بودند كه سفر مطهري لغو شود. اما اين اتفاقها هيچ كدام نيفتاد، نه سفري لغو شد و نه سخنراني به هم ريخت. اينبار يكي از استانداران دولت «خط و نشان» كشيدن تندروها را با يك موضعگيري جدي پاسخ گفته بود؛ موضعگيري كه رشيديان، استاندار خراسان رضوي با برگزاري آرام مراسم ديروز نشان داد محدود به همان حرفها و اظهارات معمولي و كليشهاي نيست. نه نامههاي تهديدآميز كسي را ترساند و نه خاطره حضور قبلي علي مطهري در شيراز و حاشيههاي آن حضور. حالا شايد وقت آن باشد كه هواداران دولت تحولات يكي دو روز اخير را قدري به فال نيك بگيرند؛ يكي دو روزي كه خيليها براي حاشيهسازي در آن برنامه داشتند، عدهاي براي برنامه سخنراني هاشميرفسنجاني در دانشگاه اميركبير تهران و عده ديگري براي حضور علي مطهري در مشهد. هر دو برنامه اما انجام شد. حتي شلوغيهاي روز دوشنبه دانشگاه اميركبير هم آنقدرها كه از قبل تصور ميشد حاشيه نگرانكننده نداشت. در همين فضا هم بهترين فرصت بود تا علي مطهري باز هم از لزوم آزادي بيان بگويد، موضوعي كه حتي مخالفان او هم در كلام جايي براي رد كردن آن پيدا نميكنند. خلاصه حرف علي مطهري در دانشگاه مشهد اين بود؛ «خيال نكنيم با جلوگيري از اظهارنظر مخالف انقلاب را حفظ كرديم، حتي شهيد مطهري پيشنهاد دادند كه يك استاد ماركسيسم در دانشكده الهيات تدريس كند و از سوي ديگر استاد مدرس اسلام هم عقايدش را بيان كند تا دانشجويان انتخاب كنند؛ نام اين آزادي تفكر است.» پيامي كه ناظر به تجربه تمام فشارهايي است كه علي مطهري و امثال او تحمل كردهاند.
علي مطهري عصر روز دوشنبه در مراسم بزرگداشت هفته معلم كه در آمفي تئاتر دانشگاه آزاد مشهد برگزار شد، با اشاره به مقام حضرت علي(ع) در موضوع امامت اظهار كرد: مقام امامت بالاتر از خود پيامبري و نبوت است و وقتي خداوند حضرت ابراهيم را آزمود و او از اين آزمايشها سرافراز بيرون آمد و مراتب عبوديت خود را ثابت كرد. نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي گفت: انسان نبايد يك موجود كاريكاتوري باشد كه فقط در يك مساله جلو برود و در بقيه مسائل رشد نكند، بلكه انسان بايد در همه مسائل متعادل باشد و همچنين كمال انسان در تواضع و تعادل اوست، اينكه بتواند استعدادهاي وجودي خود را رشد دهد و اگر نميتواند انسان كامل باشد لااقل انسان متعادل باشد. وي با اشاره به سخنان شهيد مطهري درمورد جامعه متعادل گفت: همان طور كه انسان متعادل داريم جامعه متعادل نيز داريم و اگر جامعه فقط در يك جهت رشد جلو برود باعث خواهد شد كه جامعه تك بعدي شود. مطهري يكي از ويژگيهاي حكومت حضرت علي (ع) را دموكراسي بيان كرد و افزود: امام علي (ع) حتي با مخالفان خودش خيلي با محبت برخورد ميكرد و خوارج را نه زنداني ميكرد و نه سهميه آنها را از بيتالمال قطع ميكرد، بلكه به آنان اجازه ميداد اظهارنظر كنند و ميگفت«با عصبانيت حجت خدا برپا نميشود». وي گفت: حضرت علي (ع) تا زماني كه خوارج دست به سلاح نبردند با آنان نجنگيد اما زماني كه آنان راهزني كردند و دست به سلاح بردند اميرالمومنين نتوانست سكوت كند، در يك سخنراني حدود هشت هزار نفر از خوارج از اعتقاد قبلي خود دست برداشتند و در انتها حدود هفت نفر باقي مانده بودند كه يكي از آنان ابن ملجم مرادي بود. نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي يادآورشد: موضوع ديگر عدالتخواهي حضرت علي بود؛ او عدالت را براي خدمت به مردم ميخواست و تاكيد ميكرد كه خداوند از علما پيمان گرفت زماني كه جامعه به دو طبقه سير و گرسنگان تبديل شد علما مسووليت دارند. مطهري افزود: درباره اين موضوع كه جود بهتر است يا عدل در نگاه اول علماي اخلاق ميگويند جود بهتر است چون جود يك نوع از خودگذشتگي است، اما عدل به معني هر چيزي را سر جاي خود قرار دادن است؛ با مقياس فردي جود بهتر است و با مقياس اجتماعي عدل ارزشمندتر است. وي عنوان كرد: زماني كه اميرالمومنين به خلافت رسيد و تاكيد بر برافراشتن پرچم عدالت كرد عدهاي گفتند از امروز عدالت را برقرار كنيد و كاري به گذشته نداشته باشيد، اما ايشان گفتند كه حق قديم چيزي را باطل نميكند. در عدل گشايشي است كه همه را راضي ميكند و عدالت نبايد فداي مصلحت شود، عدهاي به ايشان گفتند كه بگذاريد جاي پايتان محكم شود، بعد به جنگ با معاويه برويد اما ايشان تاكيد داشتند كه عدالت نبايد فداي مصلحت شود. مطهري خاطرنشان كرد: حضرت علي اصلاح داخل جامعه را مقدم بر امور ديگر ميدانستند. در زمان پيامبر اگر فتوحاتي انجام ميشد به موازات فتوحات بينش مردم هم بالا ميرفت اما در زمان عثمان كمكم جهاد به تجارت زن و غنيمت تبديل شد. دشمناني كه به جنگ با حضرت علي آمدند نميدانستند كه علي كيست و معاويه چه شخصيتي است؛ اصلا مصيبت دنياي اسلام هم همين است. وي درباره نوع نگاه حكومت به مردم از منظر اميرالمومنين تصريح كرد: دو ديدگاه درباره نگاه حكومت به مردم وجود دارد، اينكه حكومت مالك يا امانتدار مردم است خيلي متفاوت است. آنچه كه شهيد مطهري در ابتداي پيروزي انقلاب بر آن تاكيد داشتند عدالت بود و تاكيد داشتند كه اگر به عدالت توجه نداشته باشيم انقلاب ما با شكست مواجه خواهد شد و به روحانيت هشدار دادند كه نگذاريد پرچم اصلاحات اجتماعي به دست ديگران بيفتد. نماينده مردم تهران در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه شهيد مطهري بر استقلال فرهنگي تاكيد داشتند، گفت: خيال نكنيم با جلوگيري از اظهارنظر مخالف انقلاب را حفظ كرديم، حتي شهيد مطهري پيشنهاد دادند كه يك استاد ماركسيسم در دانشكده الهيات تدريس كند از سوي ديگر استاد مدرس اسلام هم عقايدش را بيان كند تا دانشجويان انتخاب كنند؛ نام اين آزادي تفكر است. مطهري با بيان اينكه شهيد مطهري براي تفكر آزادي ارزش بسياري قائل بود، ادامه داد: آنقدر تفكر در نگاه شهيد مطهري ارزش داشت كه معتقد بود اگر كسي از روي تفكر به اين نتيجه رسيد كه خدا و معاد وجود ندارد مورد عذاب نيست اگر چه كه به بهشت هم نميرود. در دوران طلبگي برايشان شبهات درباره خدا، نبوت و معاد پيش آمده بود تا جايي كه بر اثر برخي از اين شبهات بيمار و در بيمارستان بستري شد و روزها فكر ميكرد تا از اين وضعيت خارج شود و بعد درباره اين مسائل به يقين كامل رسيد و البته يقين بعد از شك بسيار ارزشمند است.