ميراث ناملموس
شهرام شهيدي
نمايندگان شوراي حكام ميراث ناملموس يونسكو در تهران بر ضرورت همكاري‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي در حفاظت و معرفي ميراث ناملموس تاكيد كردند. تاريكخانه به جهت ياري رساندن به اين مهم تعدادي ميراث ناملموس را به عزيزان معرفي مي‌كند:
- استرس: نخستين پيشنهاد جهت ثبت در فهرست ميراث ناملموس استرس است. اين روزها استرس با تبعيت از قوانين نيوتن بعد فيزيكي پيدا كرده به نحوي كه استرس از كسي به كس ديگر منتقل مي‌شود اما از بين نمي‌رود. مثلا شما از يكي قرض گرفته‌ايد و پولش را نداريد دين‌تان را ادا كنيد. در اين صورت استرس زيادي به شما وارد مي‌شود. در اين حالت شما گوشي تلفن را برداشته، تلفن شخص قرض‌دهنده را شماره‌گيري كرده و به او اعلام مي‌كنيد نمي‌توانيد قرض‌تان را صاف كنيد و اگر پشت گوشش را ديده پولش را مي‌بيند. به اين ترتيب استرس از شما به شخص قرض‌دهنده منتقل مي‌شود اما از بين نمي‌رود.
- استرس نوع 2: نوع ديگري هم وجود دارد كه در اين حالت شخصي كه به او استرس وارد مي‌شود تغيير نمي‌كند اما وارد‌كنندگان استرس مدام در حال تغييرند. نمونه بارز اين نوع ميراث غيرملموس تغيير دولت‌هاست به نحوي كه با تغيير هر دولت نفر استرس زا عوض مي‌شود اما شهروندي كه استرس به او وارد مي‌شود ثابت مي‌ماند.
- ميراث ناملموس بعدي پديده زيرميزي است كه به يك خرده‌فرهنگ با ادبيات خاص خود و مراسم و مناسك خاصي برگزار مي‌شود. در اين حالت كلي پول جابه‌جا مي‌شود بدون اينكه جايي قابل ثبت و لمس باشد و كلي آدم جابه‌جا مي‌شود بدون اينكه علت جابه‌جايي‌شان را بفهميد. واژه‌هاي به كار گرفته در اين خرده‌فرهنگ با رمزواره قابل كدگشايي است. مثال: دادا چاي چقدر گرون شده. من مي‌دونم شما اينجا زحمت مي‌كشي. فردا با چاي اصل لاهيجان خدمت مي‌رسم ببيني معني چاي چيه. ترجمه: من مي‌دانم دستمزدها بالا رفته و كار من هم پيش شما گير است. فردا با حق‌الزحمه مربوطه خدمت مي‌رسم تا ببيني اگر كار من را راه بيندازي من جبران مي‌كنم.
- خالي‌بندي: يكي از بزرگ‌ترين مواردي كه قابليت ثبت در اين فهرست را دارد خالي‌بندي است. كلا اين پديده باعث شده همه دورهمي حرف‌هايي بزنند كه به ساخت يك دنياي مجازي خاص كمك مي‌كند. در واقع ما ايراني‌ها يك جور زندگي مي‌كنيم. يك جور ديگر بيانش مي‌كنيم و يك جور ديگر بيان‌مان شنيده مي‌شود. مثال: خبر اصلي: ايران از حيث مبارزه با فساد اداري رتبه 146 را در بين 178 كشور كسب كرده. خبر دولتي: ايران بين پنج كشور اول مبارزه با فساد اداري است. خبري كه مردم باور مي‌كنند: ايران از حيث برخورد با فساد اداري در بين 178 كشور صد و نود و نهم است !