خاطرات دوستان و نامه نوعروس كيوان

بسياري از خوانندگان شعر معاصر، در شعرِ احمد شاملو به تعبير «سال اشك پوري، سال خون مرتضي» برخورده‌اند. با اين حال شخصيت مرتضي كيوان كه پس از كودتا 28 مرداد 1332 اعدام شد، شايد چندان آشناي خوانندگان كتاب نباشد. كتاب مسكوب كه سال 1382 توسط نشر كتاب نادر منتشر شد تا حد زياد مرتضي كيوان را مي‎شناساند. «كتابِ مرتضي كيوان» نموداري از سرگذشت عاطفي، فرهنگي و سياسي يكي از مبارزان با انگيزه عدالت اجتماعي است. كتابي كه در همان روزهاي انتشار دو بار تجديد چاپ شد و بعد ديگر نه. مسكوب در كتاب نوشته است كه هنگام بازداشتش بعد از كودتاي 28 مرداد تنها يك عامل او را از اعتراف زير شكنجه باز مي‌داشت و آن جنبه عاطفي قضيه بوده. اينكه وقتي شكنجه مي‌شده، مرتضي كيوان را جلوي خود مي‌ديده و همين باعث مي‌شده با شكنجه‌گرها همكاري نكند.  كتابي كه مسكوب گرد آورده شامل خاطرات چند نفر از دوستان نزديك مرتضي كيوان است. محمدعلي اسلامي نُدوشن، ايرج افشار، نجف دريابندري، احمد جزايري، سياوش كسرايي، محمدجعفر محجوب و خود شاهرخ مسكوب. يك نامه مهم در اين كتاب هست و آن نامه پوري سلطاني، همسر كيوان است به معاون وقت فرمانداري نظامي تهران. نامه‌اي به قاعده تلخ و در عين حال خواندني. خاطراتي كه دوستان كيوان درباره او نوشته‌اند، مربوط به سنين كهنسالي يا ميانسالي آنهاست. كه به قول نجف دريابندري سي خودشان رفته‌اند...