اسرار چهار دهه ديپلماسي رياض به خاك سپرده مي‌شود
فيصل در پرده آخر
با خاكسپاري شاهزاده سعود فيصل، وزير امور خارجه پيشين عربستان سعودي قطعا بخش قابل توجهي از اسرار ديپلماسي رياض دفن خواهد شد. بر اساس گزارش‌ها مردي كه چهار دهه رهبري و همزمان با دوره سلطنت چهار پادشاهي دستگاه ديپلماسي عربستان را برعهده داشت، پنجشنبه در گذشته است. دربار پادشاهي عربستان سعودي در بيانيه‌اي با تاييد اين خبر، علت مرگ شاهزاده سعود فيصل 75 ساله را ناراحتي قلبي عنوان كرده است. در بيانيه منتشر شده از سوي كاخ سلطنتي عربستان از او به عنوان مظهر حيثيت و سختكوشي ياد شده است. پيش از اين از آنجا كه سعود فيصل با مشكلات مختلف سلامتي، از جمله اشكال در تكلم و راه رفتن روبه‌رو بود، گمانه زني‌هايي درباره مرگ قريب الوقوع او مطرح مي‌شد. فيصل ژانويه گذشته از ناحيه كمر زير تيغ جراحان امريكايي رفته بود.
سعود الفيصل كيست؟
سعود فيصل در زمان حيات خود در عرصه ديپلماسي ركوردي را به ثبت رساند كه شايد هيچگاه ديگر كسي قادر به عبور از آن نباشد. او به شكلي بي‌وقفه به مدت 40 سال به عنوان وزير امور خارجه عربستان سعودي فعاليت كرد و توانست موفقيت‌هاي فراواني را در عرصه ديپلماسي براي اين كشور كسب كند. در حالي كه او محكم بر صندلي وزارت خارجه تكيه زده بود، حتي چهار پادشاه به كاخ سعودي آمدند و رفتند. بنابراين اغراق‌آميز نيست كه بگوييم قطعا به راحتي نمي‌توان آثار او را از صفحه تاريخ ديپلماسي جهان حذف كرد. كسي كه علاوه بر عربي و انگليسي به پنج زبان زنده ديگر دنيا مسلط بود و به پشتوانه ثروت سعودي، ديپلماسي گسترده‌اي با اقصي نقاط جهان به ويژه قدرت‌هاي غربي داشت.
سعود فيصل در تاريخ دوم ژانويه 1940 در شهر طائف عربستان به دنيا آمد. او دومين فرزند فيصل بن عبدالعزيز شاهزاده و پادشاه سعودي و همسر وي عفت الثنيان بود. او دوران دبيرستان را در مدرسه‌اي در پرينستون سپري كرد و سپس به دانشگاه پرينستون رفت و در رشته اقتصاد از آن دانشگاه فارغ‌التحصيل شد. او دو برادر به نام‌هاي محمد و تركي بن فيصل و همچنين داراي سه خواهر به نام‌هاي لوءلو، سارا و حيفا بنت فيصل داشت. سعود فيصل با جواهره عبدالرحمان ازدواج كرد و از اين ازدواج داراي دو دختر و سه پسر بود. وي كه به زبان انگليسي مسلط بود، زماني نيز رييس هيات‌مديره دانشگاه فيصل در رياض شده بود. اما مهم‌ترين سمت‌هاي سياسي وي از اين قرار بودند كه سعود فيصل از سال 1966 وارد وزارت نفت عربستان سعودي شد و در سال 1970 معاون امور برنامه‌ريزي اين وزارتخانه منصوب و در سال ۱۹۷۱ به مدت چهار سال معاون وزير نفت عربستان شد و در اكتبر ۱۹۷۵ و هفت ماه پس از آنكه پدرش ملك فيصل به دست يكي از برادرزاده‌هاي خود ترور شد از سوي پادشاه تازه خالد بن عبدالعزيز به مقام وزارت خارجه عربستان سعودي منصوب شد.
دوران وزارت امور خارجه
سعود فيصل در دوره حساسي به وزارت امور خارجه عربستان سعودي رسيد. او دوره خود را با اوج‌گيري جنگ سرد ميان امريكا و اتحاد جماهير شوروي آغاز كرد و با شكل‌گيري ائتلاف به رهبري عربستان در حمله به يمن به پايان رساند. در اين مدت وزيران امور خارجه شوراي همكاري خليج فارس و ديگر كشورهاي عربي همواره از نقش سعود فيصل و موفقيت‌هاي وي در عرصه بين‌المللي تقدير مي‌كردند و معتقد بودند كه وي توانسته اعتبار وجايگاه اعراب را در مجامع بين‌المللي افزايش دهد و با تسلطي كه در اين حوزه داشته توانسته است ارتباط بسيار خوبي با كشورهاي مختلف دنيا برقرار كند.
سعود فيصل در آغاز دوره وزارت امور خارجه خود تلاش كرد تا روابط متوازني را با بلوك شرق و غرب برقرار كند. گورباچف آخرين رهبر جماهير شوروي در خصوص سعود فيصل مي‌گويد: اگر ما يك مرد مانند شاهزاده سعود فيصل در جماهير شوروي داشتيم هيچگاه شوروي فرو نمي‌پاشيد. او در سال 1985 وارد ايران شد تا مذاكراتي با مقامات ايراني براي سفر حجاج ايراني به عربستان سعودي انجام دهد. در همان سال نيز فيصل از فعاليت‌هاي شوروي در شاخ آفريقا با همكاري بريتانيا پرده‌برداري كرد. از طرفي شايد مهم‌ترين دوره صدارت اورا مي‌توان دوران جنگ ايران و عراق و همچنين حمله عراق به كويت دانست. او در دوره‌اي فعاليت خود را صرف مذاكره در خصوص صلح ميان اعراب و اسراييل نيز كرد. در دوره ملك عبدالله، سعود فيصل ماموريت يافت كه اگر اسراييل از اراضي اشغالي خارج شود و طي قطعنامه‌اي تكليف آوارگان را روشن كند؛ اعراب اسراييل را به رسميت بشناسند، اما اين طرح با مخالفت اسراييل به شكست انجاميد. اما از جمله مهم‌ترين فعاليت‌هاي سعود فيصل را مي‌توان تحركات وي در خصوص پايان جنگ داخلي لبنان دانست و نقش مهمي را به همراه ايران در پايان بخشيدن جنگ داخلي15 ساله لبنان ايفا كرد. سعود فيصل در دوره‌اي حتي مقابل برخي از سياست‌هاي خود با امريكا مخالفت مي‌كرد. امريكا در دوره جرج بوش قصد داشت تا به حساب بانك سفارت عربستان سعودي در امريكا رسيدگي كند كه با اعتراض فيصل روبه‌رو شد و اين بخش را جزو مصونيت ديپلماتيك عربستان سعودي در امريكا دانست. از طرفي ديگر فيصل در سال 2004 اعلام كرد كه عربستان مي‌خواهد وابستگي خود به سيستم‌هاي امنيتي امريكا را نيز كاهش دهد. او تاكيد داشت مشكلات در خاورميانه از مسلمانان نيست بلكه اين مشكل بي‌عدالتي و محروميتي است كه در اين منطقه به وجود آمده است. سعود فيصل متهم است كه در دوره‌هاي مختلف در كشورهايي همچون پاكستان دخالت داشت و در سال 2008 نيز در انتخابات به حمايت از نواز شريف پرداخت كه وي در آن انتخابات شكست خورد. نوازشريف حتي پس از كودتا در سال 1999 توسط پرويز مشرف، به عربستان گريخت و در اين كشور پناهنده شد و دوباره در سال 2008 به اين كشور بازگشت. سعود فيصل همچنين در سال 2011 به كشورهاي اروپايي رفت تا حمايت آنها را در دخالت نظامي عربستان سعودي در بحرين جلب كند و عربستان سعودي نيز از اين طريق توانست به سركوب معترضان در بحرين به دولت اين كشور كمك كند.
فراز و فرود در روابط با ايران
حضور سعود فيصل در طول 40 سال صدارت خود در وزارت امور خارجه، در رابطه با همسايه خود ايران رويكردهاي متناقضي داشت. عربستان در طول دوره سازندگي و اصلاحات روابط مناسبي با ايران بر قرار كرد. اما با روي كار آمدن دولت نهم و دهم اين روابط به تيرگي گراييد و عربستان تمام تلاش خود را انجام داد تا تحريم‌هاي فراواني عليه ايران در شوراي امنيت، امريكا و اروپا اتخاذ شود و از تك تك آنها حمايت كرد. شايد بخشي از اين سياست‌ها به دليل رويكردهاي متفاوت دولت‌هايي بود كه در تهران روي كار مي‌آمدند اما نمي‌توان در اين بين از نقش سعود فيصل
به راحتي گذشت. فيصل متهم است كه حتي در دوره‌اي كه مذاكرات ميان ايران و 5+1 در دوره دولت يازدهم در سال 93 به اوج خود رسيده بود و خبرها حاكي از رسيدن طرفين به يك ساختار براي توافق نهايي هسته‌اي بود، به وين سفر كرد و با جان كري، وزير امورخارجه امريكا در هواپيما به مدت يك ساعت ديدار كرد تا روند مذاكرات تا حدودي تغيير كند.
پرده آخر فيصل
اگر چه سعود فيصل با بيماري‌هاي گوناگوني دست به گريبان بود، اما مرگ ملك عبدالله، پادشاه سابق عربستان سعودي و آغاز روند تغييرهاي گسترده در كابينه عربستان، آخرين ضربه بر پيكر او بود. سعود فيصل
پس از روي كار آمدن ملك سلمان بازنشسته شد. از طرفي بسياري بر اين باورند كه فيصل با آغاز جنگ عربستان عليه يمن مخالف بود به همين دليل در 28 آوريل 2015
سعود فيصل از وزارت خارجه به بهانه كهولت سن و بيماري بركنار و عادل جبير جوان جانشين او شد فيصل تنها دو ماه پس از كنار رفتن از سمت خود در سن 75 سالگي در شب نهم جولاي 2015 درگذشت.
پيام‌هاي تسليت
باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا در پيامي سعود فيصل را سياستمداري متعهد ناميده كه در خاطر جهان خواهد ماند، سياستمداري كه به گفته اوباما، براي صلح وارد ميدان مي‌شد. اوباما يادآور شد كه او از جمله براي پايان دادن به جنگ داخلي لبنان و ارايه طرح اعراب براي صلح با اسراييل در سال ۲۰۰۷ شركت كرد. جان كري، وزير خارجه امريكا نيز گفت، همتاي سابقش بي‌آلايش، محترم و تيزبين بود. جان كري علاوه بر اين در پيام خود گفت كه سعود فيصل با 12تن از وزراي خارجه امريكا همكاري كرده و همه را تحت تاثير قرار داده بود. لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه نيز اظهار داشت: فيصل صداي وطنش را به گوش همه رساند و براي آن احترام آفريد. به گفته فابيوس، او بي‌وقفه براي صلح و ثبات خاورميانه كار كرد.