آيا مي‌توانيم به روش‌هاي طب سنتي اعتماد كنيم؟
محمدرضا توكلي‌صابري
در هيچ رشته‌اي از معارف و دانش‌هاي بشري به اندازه پزشكي مدعي وجود ندارد. شما هيچ‌گاه در زمينه موشك‌سازي يا كامپيوتر يا علوم ديگر اين همه افراد غير متخصص را كه بدون دانش پزشكي طبابت مي‌كنند، نمي‌بينيد. چرا؟ دليلش پيچيدگي بدن انسان و دشواري تعيين اثربخشي يك اثر درماني است. همه به راحتي مي‌توانند دستورهاي پزشكي صادر كنند.
طب سنتي در طول فرصت دوهزار و پانصدساله خود از زمان بقراط تاكنون نتوانسته عامل سرخك، آبله، مخملك، وبا، طاعون، مالاريا و صدها بيماري ديگر را بشناسد و آنها را درمان كند . هنوز هم نمي‌تواند. چنانكه در همه‌گيري كرونا ديديم. همه‌گيري‌هاي متعدد در تاريخ بشر باعث مرگ انسان‌هاي بي‌شماري شد و طب سنتي كشورهاي مختلف نتوانست آنها را درمان كند. فقط اين طب نوين بود كه توانست با پژوهش و تحقيق عوامل بيماري‌زاي آنها را بشناسد و آنها را درمان كند. حال كه طب نوين عوامل اين بيماري‌ها را مشخص كرده است، طب سنتي ادعاي درمان قطعي آنها را دارد.
آيا اين ادعاهاي طبيبان سنتي و افراد مشهور به دكتر علفي كه براي همه امراض يك داروي گياهي يا جانوري را تجويز مي‌كنند و ادعاي درمان همه بيماري‌ها را، از سرطان و ديابت تا كرونا و سرخجه و مخملك و اوتيسم و سندروم داون را دارند، واقعيت دارد؟ آيا ترياك و روغن بنفشه و حجامت و جوش شيرين، كرونا را درمان مي‌كند؟ چگونه بفهميم كه آنها درست مي‌گويند؟
من دو قاعده براي اين كار دارم.
قاعده اول، اگر داروهاي متعددي را فقط براي يك بيماري معين تجويز مي‌كنند، مطمئن باشيد كه هيچ‌كدام از آن داروها موثر نيستند.
قاعده دوم، اگر يك دارو را براي بيماري‌هاي مختلف و متعددي تجويز كردند، بدانيد كه روي هيچ يك از آن بيماري‌ها موثر نيستند. حال سوال من اين است كه در قرن بيست و يكم كه بشر اندام‌هاي انسان مانند قلب و كبد و كليه را تعويض مي‌كند، ژنتيك ميكروارگانيسم‌ها را تغيير مي‌دهد تا داروي لازمي مانند انسولين از آنها بسازد، مي‌تواند از يك سلول پوست يا پستان يك موجود دقيقا موجودي همانند آن را درست كند، آيا عمل كردن به دستورهاي آزمايش نشده مدعيان طب سنتي جايز است؟
من به هيچ‌وجه توصيه نمي‌كنم.
دكتراي داروسازي و استاد بازنشسته دانشگاه