رييس كميسيون عمران
و حمل و نقل شوراي شهر تهران:
هيچ سازماني بهانه‌اي براي اجرا نكردن طرح «LEZ» ندارد
حميدرضا خالدي
سال‌هاست كه معضل آلودگي هواي پايتخت يكي از مهم‌ترين مشكلات قابل لمس و جدي اين كلانشهر محسوب مي‌شود؛ مشكلي كه براي حل آن تاكنون طرح‌هاي فراواني اجرا شده ولي هيچ‌كدام نتوانسته گره اين مشكل كور زيست‌محيطي را باز كند. در ادامه راه‌حل‌هايي كه ارايه شده است، از سال گذشت طرحي در رسانه‌ها مطرح شد كه گفته مي‌شود شايد بهترين گزينه براي حل معضل آلودگي هواي تهران باشد. طرحي به نام محدوده كاهش آلودگي هوا يا «LEZ» كه قرار بود آبان ماه سال گذشته اجرايي شود، اما با مخالفت پليس كه معتقد بود هنوز زيرساخت‌هاي آن فراهم نيست، عملا مسكوت ماند و با اين وجود قرار است از نيمه دوم شهريور ماه، اين طرح با تغييراتي كه كرده، اجرايي شود. اما هنوز در مورد شيوه اجرا و شرايط دسته‌بندي خودروها يا محدوده‌هايي كه اتومبيل‌ها مي‌توانند به آن وارد شوند ابهامات فراواني براي مردم مطرح است. ابهاماتي كه تلاش كرده‌ايم تا در گفت‌وگو با «احمد دنيامالي» رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي شهر به آنها پاسخ دهيم.
قرار بود طرح محدوده كاهش آلودگي هوا «LEZ » از ابتداي آبان ماه سال گذشته قاطعانه اجرايي شود. اما به دليل ايرادهايي كه پليس راهنمايي و رانندگي به اين طرح وارد كرده بود و آن را عملي نمي‌دانست، اجراي آن تا امروز به تعويق افتاد. حالا صحبت از اجراي اين طرح از نيمه شهريور ماه است. اينجا اين سوال مطرح مي‌شود كه اين طرح چه تغييري داشته كه پليس با اجراي آن موافقت كرده است؟
طرح تغييري نكرده بلكه زيرساخت‌هاي اجراي آن مهيا شده است. ببينيد، پليس به اين دليل با اجراي اين طرح مخالف بود كه مي‌گفت ما بانك اطلاعاتي يكپارچه و كشوري از مشخصات اتومبيل‌هاي تمام ايران نداريم. به همين دليل اگر خودرويي از شهري وارد تهران شود يا از تهران به شهرهاي ديگر برود، بانك اطلاعاتي پليس نمي‌تواند تشخيص دهد كه اين خودرو معاينه فني دارد يا خير. حالا اتفاقي كه افتاده اين است كه با ورود وزارت كشور به اين مساله، بانك‌هاي اطلاعاتي خودروهاي سراسر كشور يك‌كاسه شده و به بانكي يكپارچه شكل گرفته كه اطلاعات تمام خودروهاي ايران در آن ثبت شده است. به بياني ايراد قبلي برطرف شده و پليس هم براي اعمال قانون مشكلي ندارد. بدين‌ترتيب از پلاك خودروها عكس گرفته مي‌شود و براساس ميزان آلودگي‌شان رتبه‌بندي مي‌شوند و مي‌توانند در محدوده‌اي كه براي‌شان تعيين شده تردد كنند.
خودروهاي كاربراتوري چطور مي‌توانند در محدوده‌هاي تعيين شده تردد كنند؟
به نكته خوبي اشاره كرديد. آن اوايل كه بحث اجراي اين طرح مطرح بود عده‌اي معتقد بودند كه تعدادي از پرايدهاي كاربراتوري نمي‌توانند در اين طرح شركت كنند و اين خلاف عدالت است و باعث تبعيض بين فقير و غني مي‌شود. پيش‌بيني ما اين است كه حدود 150 هزار خودروكاربراتوري پرايد در تهران وجود دارد و تعدادي هم خودرو داريم كه قبل از سال 82 توليد شده‌اند. به طوري كه گفته مي‌شود از حدود 3 ميليون خودروي سواري سطح شهر، تقريبا 10درصد كاربراتي توليد شده در قبل از سال 82 هستند، برخلاف اظهارنظرهايي كه مطرح مي‌شود، هر خودرويي كه بعد از سال 82 توليد شده باشد و تست‌هاي مراكز فني ما را پشت سر بگذارد، مي‌تواند براساس محدوده‌اي كه برايش تعيين مي‌شود، در تهران تردد داشته باشد.
يعني خودروهاي توليدي قبل از سال 83 شامل اين طرح نمي‌شوند؟
خير. اين خودروها كلا نمي‌توانند در تهران تردد داشته باشند.
يادم هست يكي ديگر از ايرادهايي كه پليس به اين طرح مي‌گرفت اين بود كه اصولا مراكز معاينه فني ما فاقد دستگاه‌ها و تجهيزاتي است كه قادر باشد خودروهاي روز دنيا را تست كند. بنابراين تست‌هاي اين خودروها عملا قابل اطمينان نيستند. الان اين مشكل هم حل شده است؟
اين مساله در آخرين جلسه‌اي كه با حضور نمايندگان دستگاه‌هاي مرتبط، حدود سه هفته قبل در وزارت كشور برگزار شد، مطرح شد و درنهايت همه پذيرفتند كه زيرساخت‌ها آماده اجراي اين طرح است. اين به اين معناست كه با اقداماتي كه صورت گرفته قطعا مراكز فني ما هم مي‌توانند از پس تست انواع خودروها برآيند.
و خودروها درهمان سه رنگي كه قبلا ياد شده بود، تقسيم‌بندي مي‌شوند؟
نه. بحث‌هاي زيادي در اين مورد مطرح شده بود. پيشنهاد اين بود كه اتومبيل‌ها براساس ميزان آلايندگي‌‌شان در پنج رنگ تقسيم‌بندي شوند. اين رنگ‌بندي‌ها براساس استانداردهاي جهاني است و در تمام دنيا هم اجرا مي‌شود و چيز جديدي نيست. درنهايت مقرر شد تا چهار گروه رنگ داشته باشيم. يعني مقرر شد تا رنگ بنفش هم به رنگ‌هاي قرمز و زرد و سبز اضافه شود.
رنگ بنفش براي چه خودروهايي اعمال مي‌شود؟
درست به خاطرم نيست كه شرايط خودروهايي كه در اين طرح قرار مي‌گيرند چيست ولي در هر صورت يك محدوده‌اي را براي آن تعيين كرده‌اند و گفته‌اند اگر مقدار آلودگي خودورها فلان مقدار باشد، در گروه بنفش قرار مي‌گيرند.
فكر مي‌كنم شما هم از آن دسته مديراني هستيد كه معتقديد طرح فعلي زوج و فرد يا محدوده طرح ترافيك راهگشاي حل مشكل ترافيك و آلودگي هوا نيست. درست است؟
بله. چون به هر حال بسياري از خودروهايي كه وارد طرح هم نمي‌شوند هم آلودگي شديدي توليد مي‌كنند كه روي هواي مركز شهر هم تاثير مي‌گذارد. يعني اجراي طرح‌هاي كنوني عملا بي‌نتيجه بوده است.
من هنوز متوجه يك موضوع نشدم. اينكه با اجراي اين طرح، محدوده طرح زوج و فرد يا محدوده طرح اصلي مركز شهر برداشته مي‌شود يا خير؟
براساس طرحي كه قرار است اجرايي شود، دوربين‌هايي در مرز طرح زوج و فرد نصب مي‌شود تا خودروها را كنترل كند. يعني خودرويي كه مي‌خواهد وارد اين طرح شود اول از همه بايد هنگام ورود به طرح روز فرد يا زوج بودن‌شان را رعايت كنند. دوم اينكه حتما اگر عمرش بالاي پنج سال است، بايد معاينه فني داشته باشد. اين خودرو، بعد از اينكه وارد طرح زوج و فرد شد، اگر بخواهد وارد محدوده مركزي طرح ترافيك شود بايد يا طرح داشته باشد يا طرح بخرد.
يعني در واقع اين طرح براي ورود خودروها به محدوده زوج و فرد است.
دقيقا.
پس نقش اين رنگ‌ها چيست؟
آنها براي طرح كلي و اصلي «LEZ» بوده كه قرار است بعدا اجرايي شود ولي فعلا و در گام اول، براي طرحي كه قرار است از مهرماه اجرا شود از اين شيوه استفاده خواهد شد، يعني حتما ماشين‌ها بايد معاينه فني داشته باشند.
اين طرح شامل موتوسيكلت‌ها هم مي‌شود؟
فعلا خير. عده‌اي در اين بين مي‌گويند مالكين اين موتورها اكثرا از اقشار كم‌درآمد جامعه هستند كه با موتورهاي‌شان كار مي‌كنند. ولي به نظر ما اين استدلال استدلال درستي نيست. قرار نيست كه با اين بهانه‌ها جان ميليون‌ها نفر را به خطر بيندازيم. ما مي‌گوييم اگر مي‌خواهيد به آنها كمك كنيد از راه‌هاي ديگري وارد شويد. مثلا وام كم‌بهره بدهيد تا موتورهاي برقي بخرند. ولي اينكه به اين بهانه بخواهيم آلايندگي چند ميليون موتور موجود در تهران را ناديده بگيريم، كار درستي نيست و ما هم زير بار آن نمي‌رويم. بنابراين در مرحله بعد، طرحي براي كنترل تردد موتورهاي آلاينده را در دستور كارمان داريم.