اداي دين كريستيز به پيشگامان سقاخانه

باز هم نوبت به حراج كريستيز رسيد؛ اين‌بار بيست‌ويكمين دوره اين حراج كه به رسم معمول آن دوبار در سال در هتل امارات برگزار مي‌شود؛ حراجي شماره 1244 كريستيز كه قرار است همزمان با دويست‌وپنجاهمين سالگرد اين حراج با فروش 131 اثر روز سه‌شنبه بيست‌و‌هفتم مهرماه (18 اكتبر) برگزار شود. اين‌بار هم مثل دوره‌هاي قبل آثار هنرمندان ايراني در كنار ديگر هنرمندان عرب و ترك براي ثبت ركوردهاي فروش اين حراجي حضور چشمگيري دارند. ليستي از اسم‌هاي آشنايي مثل حسين زنده‌رودي، پرويز تناولي يا فرهاد مشيري كه در طول سال‌هاي گذشته نام‌هايي از سهراب سپهري و فرامرز پيلارام گرفته تا منير فرمانفرماييان و چند تايي ديگر به آن وارد شده‌اند تا همه‌چيز براي يك فروش موفق مهيا باشد. اين اتفاقي است كه تقريبا در تمامي دوره‌هاي قبلي افتاده است و اين‌بار هم با حضور 41 اثر ايراني پيش‌بيني تكرار دوباره آن كار سختي نيست. اما حراج بيست‌ويكم كريستيز اين‌بار سورپرايز ويژه‌اي براي آثار ايراني دارد و آثار نقاشان مكتب سقاخانه را به عنوان بخش ويژه اين حراج چكش مي‌زند. «فراتر از چشمه، پيشگامان سقاخانه» عنوان بخش ويژه حراج كريستيز است كه با ارايه 19 اثر از 6 هنرمند ايراني يعني پرويز تناولي، فرامرز پيلارام، مسعود عربشاهي، سهراب سپهري، صادق تبريزي و ناصر اويسي برگزار مي‌شود. 5 اثر از فرامرز پيلارام در كنار 3 اثر از پرويز تناولي، 3 اثر از مسعود عربشاهي، 3 اثر از سهراب سپهري، 3 اثر از صادق تبريزي و 2 اثر ناصر اويسي در اين بخش حاضرند؛ آثاري كه تمام آنها در فاصله سال‌هاي 1960 تا 1965 (دهه سي شمسي) خلق شده‌اند. پيلارام با پنج اثرش در اين بخش ركورددار تعداد آثار در كل حراج هم هست. اما هنرمندان ايراني علاوه بر ركورد تعداد آثار حاضر در حراج كريستيز دوبي ركورددار قيمت پايه اين حراج هم هستند. پرويز تناولي با مجسمه «هيچ زرد رنگ» بالاترين رقم پيشنهادي را به خود اختصاص داده و بعد از او آثاري از منير فرمانفرماييان و حسين زنده‌رودي دوم و سوم هستند. فرامرز پيلارام با تابلوي «بدون عنوان» (تركيب‌بندي شماره 3)، فرهاد مشيري با دو اثر «دو پليكان» و«جام آتش» و محمد احصايي با اثري «بدون عنوان» ديگر ايراني‌هاي حاضر در ليست بالاترين قيمت‌هاي پيشنهادي هستند.
گران‎ترين آثار اين فهرست بعد از مجسمه «هيچ زرد رنگ» تناولي 5 اثر از 4 هنرمند مصري، لبناني و ايراني است هر يك با قيمت 120 تا 180 هزار دلار. محمود سعيد، هنرمند مصرى كه پس از پرويز تناولى دومين ركورد فروش منطقه را دارد با تابلوي نقاشي «شيخ پير» (1927) در كنار شفيق عبود، هنرمند لبناني با تابلوي «سال‌هاي پرنده» (1979) و فرهاد مشيري با تابلوي سه لته «از هر طرف ستاره‌ها به يكديگر مي‌پيوندند» (1977) و منير فرمانفرماييان با مجسمه پنتاگون هنرمندان حاضر در اين جايگاه هستند.  دومين برآورد قيمت بالاى اين دوره 100 تا 150 هزار دلار است كه به دو هنرمند ايرانى و يك هنرمند ترك اختصاص يافته است. فرامرز پيلارام با اثري بدون عنوان و فرهاد مشيري با تابلوي «دو پليكان» (2008) و برهان دوقانكاي تركيه‌اي با اثر «اسب عربي» (1978) در اين جايگاه ايستاده‌اند. در جايگاه سوم آثاري از فرهاد مشيري، محمد احصايي، محمود سعيد از مصر، لوبال كيالي از سوريه و عبدالقادرالرييس از امارات با قيمت‌هاي 80 تا 120 هزاردلار حضور دارند.
از پرويز تناولي ركورددار گران‌ترين هنرمند خاورميانه غير از مجسمه هيچ، سه نقاشي در بخش پيشگامان سقاخانه حاضر مي‌شود كه اثر اولش از مجموعه پرسپوليس با قيمت 40 تا 60 هزار، نقاشي دوم از سري «ليلي و مجنون» 30 تا 40 هزار و نقاشي سوم از سري «تصوير اضمحلال» با قيمت پايه 35 تا 40 هزار دلار قيمت خورده است. سهراب سپهري هم با سه اثر در اين حراجي حاضر است كه يكي از آنها اثر «بيشه» با قيمت پايه 40 تا 60 هزار دلار است. دو اثر بدون عنوان ديگر از سهراب سپهري هم 15 تا 20 هزار دلار قيمت خورده‌اند. از رضا درخشاني دو اثر «خسرو شيرين» و «بدون عنوان» هر دو با قيمت‌هاي پايه40 تا 60 هزار دلار در اين حراجي حاضر است. چهار اثر ديگر فرامرز پيلارام در اين حراجي به ترتيب 60 تا 80 هزار دلار، 40 تا 60 هزار دلار و و دو اثر هم 25 تا 30 هزار دلار قيمت خورده‌اند. 2 اثر بدون عنوان مسعود عربشاهي نيز كه در بخش ويژه حراج كريستيز چكش مي‌خورد با قيمت‌هاي پايه 4 تا 6 هزار دلار و يك اثر با قيمت پايه 8 تا 12 هزار دلار قيمت خورده‌اند. دو اثر «عطار گل رز» و «نوازنده عود» از ناصر اويسي هم با قيمت پايه 10 تا 15 هزار دلار در كنار سه اثر «بدون عنوان» از صادق تبريزي به ترتيب با قيمت پايه 1000 تا 1500 دلار، 2 تا 3 هزار دلار و 4 تا 6 هزار دلار از ديگر آثار بخش ويژه كريستيز هستند.
«قطعه آبي» اثر ناصر عصار با قيمت پايه 8 تا 12 هزاردلار و نقاشي‌خط «بدون عنوان» رضا مافي هم با قيمت پايه 15 تا 20 هزار دلار در اين حراج عرضه مي‌شود. سه اثر «بدون عنوان» از منوچهر يكتايي با قيمت‌هاي پايه 20 تا 30، 40 تا 60 و 60 تا 80 هزار دلار قيمت خورده‌اند. اثر «سماور» كورش شيشه‌گران با قيمت پايه 60تا 80 هزار به همراه اثر ديگري از اين هنرمند با عنوان «قوري چاي» هم 40 تا 60 هزار دلار به حراج گذاشته مي‌شود. محمد احصايي به جز اثري كه در رده سوم آثار گران قيمت حراج قرار دارد، يك اثري چهار لته‌اي به نام «الله» دارد كه در سال 2007 خلق شده و با قيمت پايه 50 تا 70 دلار به فروش مي‌رسد. نصرالله افجه‌اي نيز با يك اثر بدون عنوان با قيمت پايه 60 تا 80 هزار دلار در اين حراج حضور دارد. فرهاد مشيري نيز به جز دو اثري كه در ليست گران قيمت‌ها حاضر بود با دو اثر ديگر در اين حراج حضور دارد. تابلوي «B» او به همراه اثر «شيشه سبز روي سطح سفيد» هر دو با قيمت‌هاي پايه 60 تا 80 هزار دلار قيمت خورده‌اند. «توپ آينه» اثر ديگري از منير فرمانفرماييان با قيمت 60 تا 80 هزار دلار، نقاشي «بدون عنوان» از مليحه افنان با قيمت پايه 18 تا 22 هزار دلار و اثري از ركني حائري‌زاده با قيمت 20 تا 25 هزار دلار هم ليست چهل‌وهفت‌تايي آثار هنرمندان ايراني حاضر در بيست‌ويكمين حراج كريستيز دوبي را كامل مي‌كند.