كنفرانس بودجه‌اي نوبخت
بودجه سايه مي‌نويسيم
ترامپ هم بودجه سايه بنويسد
گروه اقتصادي
بودجه 96 روز يكشنبه تقديم مجلس شد. اما اين شايد بودجه نهايي دولت نباشد. با تهديدهاي مكرر دولت امريكا نسبت به لغو دستاوردهاي مذاكرات هسته‌اي، دولت احتمال تحريم دوباره را مي‌دهد. هرچند علي طيب‌نيا، وزير اقتصاد چند روز پيش گفته بود برجام توافقي دو جانبه نبوده كه امريكا بتواند آن را لغو كند اما گويا مسوولان اين احتمال را جدي گرفته و براي تحقق آن، بودجه سايه تنظيم مي‌كنند. چنانچه رييس سازمان برنامه در مورد اثر تحريم‌هاي احتمالي بر بودجه ۹۶ گفت: اگر تهديدي مقابل امنيت ملي و اقتصاد كشور قرار گيرد، دولت بودجه اضطراري تدوين مي‌كند و البته ترامپ هم بايد بودجه سايه بدهد.
البته اين نخستين‌بار نيست كه دولت بودجه سايه تنظيم مي‌كند، در سه سال گذشته و در شرايطي كه تحت تحريم بوديم بودجه‌هايي در حالت‌هاي خوشبينانه و بدبينانه تدوين مي‌شد تا در مواقع لزوم دولت بتواند از سناريوي پيش‌بيني شده استفاده كند. محمدباقر نوبخت نيز به اين موضوع اشاره كرد و توضيح داد: طي سال‌هاي گذشته در سه حالت خوشبينانه، بدبينانه و منطقي بودجه را تنظيم مي‌كرديم و براي سه حالت نيز يك سناريوي بودجه از سوي دولت در نظر گرفته مي‌شد اما بايد اين موضوع را در نظر گرفت كه سازمان گسترده‌اي همچون برنامه و بودجه وجود دارد كه با هزار كارشناس متخصص براي هر حالتي آمادگي دارد بودجه تدوين كرده و اقدامات لازم انجام دهد. شرايط متصور ما براي لايحه بودجه سال ۹۶ وضع موجود است و ما اميدواريم هيچ اتفاقي رخ ندهد كه به زيان منافع ملي كشور باشد. اگر موضوعي امنيت ملي و اقتصاد كشور را تهديد كند سازمان برنامه و بودجه حتما بودجه اضطراري خواهد داد.
بودجه زيرميزي نداريم
رييس سازمان برنامه و بودجه اين را هم گفت كه بودجه سايه به خودي خود ناامني ايجاد مي‌كند و پيام بي‌ثباتي را مبادله خواهد كرد، در حالي كه اكنون اوضاع اقتصاد كشور بسيار مساعد و باثبات است. ضمن اينكه آن فردي كه بايد برود بودجه سايه تدوين كند آقاي ترامپ است. براساس آنچه احتمال آن متفاوت است، بودجه سال بعد مي‌تواند از مكانيزم تخصيص پيش‌برود؛ كما اينكه در سال قبل نيز نفت به ۳۰ دلار هم رسيد ولي كشور اداره شد اكنون نيز پيش‌بيني لازم براي سال آينده صورت گرفته است. اوافزود: نمي‌خواهيم فضاي ناامني را در جامعه رواج دهيم و بگوييم يك بودجه زيرميزي نيز وجود دارد بلكه بايد گفت ارقام به نحوي در نظر گرفته شده كه تكانه‌هاي احتمالي را پوشش دهد. نوبخت اذعان كرد: البته بودجه‌اي كه اكنون براي سال ۹۶ كل كشور به صورت لايحه تقديم مجلس شده قدرت كنترل دارد و مكانيزم‌هاي تخصيص متنوعي را در اختيار دولت قرار خواهد داد به اين معنا كه اگر بودجه به جاي ۳۱۹ هزار ميليارد تومان منابع ۲۱۹ هزار ميليارد تومان هم باشد مي‌توانيم مخارج را كاهش داده و اولويت‌بندي كنيم و تمام اينها در لايحه بودجه سال ۹۶ ديده شده است. او عنوان كرد: بودجه كل كشور 1085 هزار ميليارد ريال با رشد 9/10 درصدي تهيه و تدوين شد. همچنين بودجه عمومي 371 هزار ميليارد تومان با رشد 1/10 درصد بودجه شركت‌ها و موسسات و بانك‌ها 757 هزار ميليارد تومان و رشد 8/10 درصدي در نظر گرفته شد. او با اشاره به منابع بودجه عمومي تصريح كرد: اين منابع به دو بخش بودجه عمومي و بودجه اختصاصي تقسيم شده كه به ترتيب رشد 7/8 درصدي و 4/24درصدي دارد. بر اساس اين گفته نوبخت، دولت 50 هزار ميليارد تومان بودجه اختصاصي پيش‌بيني كرده است.
397 نفر حقوق نامتعارف گرفتند
معاون رييس‌جمهور ادامه داد: 93 هزار و 470 پرونده در خصوص حقوق‌هاي نجومي بررسي شده و تنها 397 پرونده مربوط به دريافت حقوق بيش از 20 ميليون تومان بوده كه بالاترين نرخ نيز 60 ميليون تومان بوده است. حقوق‌هاي بالاي 20 ميليون تومان نجومي محسوب شده و مجموع حقوق‌هاي نجومي پرداخت شده 23 ميليارد تومان بوده و بر اساس اعلام ديوان محاسبات اين مبالغ بايد به خزانه‌داري كشور بازگردد.
رييس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به سوال مربوط به مبارزه با فساد و پيگيري حقوق‌هاي نجومي با توجه به بيانيه رييس‌جمهور اظهار داشت: مبارزه با فساد از طريق شفاف‌سازي بازسازي قابل انجام است و در تبصره 21 حكمي وجود دارد كه دستگاه‌هاي اجرايي نمي‌توانند دريافتي غيراز حساب و خزانه‌داري كل نگهداري كنند و تقاضا كرديم تا مجلس همه استثنائات را حذف كند. يك سامانه‌اي تعريف شده تا همه دريافت‌ها از هر محل با هر عنواني كه باشد در سامانه مشخص شود. وي در پاسخ به اين پرسش كه شنيده شده يكي از وزرا بيش از 10 ميليون تومان و حدود 14 تا 16 ميليون تومان حقوق دريافت مي‌كند، تصريح كرد: 93 هزار و 470 نفر در مورد حقوق‌هاي نامتعارف بررسي شده و 93 هزار نفر با توجه به رقم 20 ميليون تومان تخلفي نداشتند. 370 نفر بالاي 20 ميليون تومان حقوق گرفتند كه بالاترين رقم آن 60 ميليون تومان است. فرض كنيد بحث قانوني و غيرقانوني بودن نيست. بلكه حقوق بالاي 20 ميليون تومان نجومي تلقي مي‌شود كه عمدتا نيز در بانك‌ها و شركت‌ها وجود داشت. 23 ميليارد تومان از اين حقوق‌ها بازگشته و حتي اگر يك ريال هم غيرقانوني باشد، برخورد مي‌كنيم. نوبخت در پاسخ به اينكه استدلال برخي مديران دولتي اين است كه اگر در بخش خصوصي مشغول فعاليت شوند، بيش از اين رقم حقوق دريافت خواهند كرد، گفت: جواب دولت اين است كه از آنها تشكر مي‌كنيم و اجر شما با خدا. برويد در بخش خصوصي كار كنيد. وضعيت ما همين است و همين فاصله‌ها بايد باشد. مسوولان بيش از آنچه دريافت مي‌كنند هزينه مي‌پردازند، اما اعتقاد داريم بايد با كاركناني مقايسه شويم كه بيش از چند ميليون تومان حقوق نمي‌گيرند. نوبخت در مورد اينكه در شبكه‌هاي مجازي گفته مي‌شود فرشيد نوبخت فرزند شما صرافي ايجاد كرده است، گفت: ما نوبخت حقيقي هستيم و همه اسمي در خانواده وجود دارد، الا فرشيد.
رشد اقتصاد 7/7 درصد پيش‌بيني شد
در ادامه نوبخت به آثار اقتصادي لايحه بودجه 96 كل كشور نيز پرداخت و اظهار داشت: رشد اقتصادي 7/7 درصدي، نرخ تورم 6/7 درصد، رشد نقدينگي 19 درصد و رشد سرمايه‌گذاري 3/12 درصد براي سال آينده پيش‌بيني مي‌شود. رييس سازمان برنامه و بودجه در مورد عملكرد اعتبار عمراني تصريح كرد: تا يك آبان 20هزار ميليارد تومان به طرح‌هاي عمراني تخصيص داديم كه بخشي از آن اسناد و اوراق است كه جزو منابع مالي محسوب مي‌شود. به گفته نوبخت، براي موضوعات خاص مانند آب، فاضلاب، محيط زيست و حمل‌ونقل ريلي 10 هزار ميليارد تومان پيش‌بيني كرديم و همچنين هزار ميليارد تومان براي اشتغال جوانان و فارغ‌التحصيلان در قالب يارانه تسهيلات ارزان قيمت لحاظ شده است. اكنون با پديده جديدي در بازار كار روبه‌رو هستيم زيرا عرضه نيروي كار در حال افزايش است. نرخ مشاركت يعني افراد جوياي كار ميان زنان و مردان در حال بالا رفتن است. وی افزود: 120 ميليارد تومان جوايز صادرات غيرنفتي پيش‌بيني شده است و نيز 2 هزار و 300 ميليارد تومان از مجموع 10 هزار و 500 ميليارد تومان براي يارانه نقدي نان در نظر گرفته شد.
750 هزار شغل جديد پاسخگو نيست
نوبخت ادامه داد: در يك سال 750 هزار شغل ايجاد مي‌كنيم باز كم است زيرا تعداد متقاضيان بيشتر شده و روش كلاسيك سرمايه‌گذاري براي اشتغال جوابگو نيست به همين دليل لايحه‌اي كه فوريت آن نيز در مجلس بررسي شد با اختصاص 5/1 ميليارد دلار از منابع صندوق توسعه ملي براي تامين تسهيلات ارزان‌قيمت روستاييان و عشاير با گرايش اشتغال تهيه شد. وي با اشاره به اينكه براي تامين بار مالي حقوق شاغلان و بازنشستگان 14 هزار ميليارد تومان در بودجه سال آينده لحاظ شده است، گفت: در حال حاضر 34 هزار تاكسي از ناوگان خارج شده و كار اسقاط 10 هزار وانت نيز شروع شده است كه اعتباري بالغ بر 300 ميليارد تومان براي اين موضوع در نظر گرفته شد. نوبخت افزود: رفاه اجتماعي، آموزش و تحقيقات، دفاع و امنيت و سلامت به ترتيب 4 محل مصرف بودجه كشور هستند كه در بخش دفاع و امنيت نسبت به بودجه سال 92، 7/128 درصد رشد، آموزش و تحقيقات 4/116 و رفاه اجتماعي 5/93 درصد و سلامت 7/46 درصد براي سال آينده رشد نشان مي‌دهد. او در مورد اجراي فاز جديد هدفمندي در سال آينده گفت: تبصره مربوط به هدفمندي يارانه‌ها در بودجه سال آينده نيز پيش‌بيني شده و برنامه‌اي براي افزايش قيمت حامل‌هاي انرژي نداريم. نوبخت در پاسخ به اينكه چرا سهم صندوق توسعه ملي كه طبق سياست‌هاي كلي برنامه ششم 30 درصد بوده و باز هم به 20 درصد در بودجه سال آينده كاهش يافته است، يادآور شد: استجازه‌اي داشتيم كه در اين ايام بتوانيم از همه درآمدهاي نفتي استفاده كنيم و حتي عربستان از ذخاير خود استفاده كرد، با اين حال سهم صندوق از منابع 20 درصد در نظر گرفته شده است. رييس سازمان برنامه و بودجه در مورد تحولات نرخ ارز و زمان يكسان‌سازي تصريح كرد: در حال حاضر نرخ مبادلاتي حدود 3210 تومان است كه براي سال آينده نرخ محاسباتي 3300 تومان پيش‌بيني شد. هرچه دلار به ريال تبديل شود بهتر است، اما قدرت پول ملي بسيار مهم بوده به همين جهت دولت از افزايش نرخ ارز استقبال نمي‌كند.