جسد 13 نفر ديگر از كارگران زمستان يورت از معدن خارج شد
قطعيت عزا
زهرا چوپانكاره
بخشي از خانوادههايي كه هر روز جاده منتهي به زمستان يورت را ميرفتند و ميآمدند و ساعتها در مقابل تونل معدن مينشستند تا شايد خبري از عزيزشان برسد حالا ميتوانند در خانه بنشينند و رخت عزايي كه در اين چند روز معطل مانده بود را با اطمينان به تن كنند. در ششمين روز از حادثه انفجار و ريزش تونل شماره يك معدن يورت جنازه 13 نفر ديگر از كارگران از زير آوار بيرون كشيده شد تا جمع قربانيان به 35 كشته برسد.
«امدادگران و معدن كاران از دو مسير اصلي و فوقاني براي كشف اجساد معدنكاران به جستوجو ادامه دادند تا اينكه ساعت 1:53 بامداد امروز معدنكاران اعلام كردند در مسير فوقاني تعدادي از اجساد جانباختگان را پيدا كردهاند. » با اعلام اين خبر از سوي مديركل مديريت بحران استانداري گلستان آخرين اميدها براي زنده يافتن كارگران از ميان رفت و «كارگران محبوس» به آمار كارگران جانباخته افزوده شدند. با وجود اينكه در روزهاي قبل و بنا بر آمار اعلام شده از سوي شركت 35 كارگر در تونل بودند و با احتساب 22 جسدي كه تا شنبه شب از معدن بيرون كشيده شد، انتظار ميرفت كه يافتن اين 13 نفر در حكم پايان عمليات جستوجو باشد، كارگران معدن يورت اصرار داشتند كه تعداد كارگران بيشتر از ميزان اعلام شده است. روز گذشته صادق علي مقدم هم پس از اعلام كشف اجساد اعلام كرد: «با توجه به اظهارات ضد و نقيض شركت خصوصي صاحب معدن، كار تفحص و جستوجو همچنان ادامه دارد تا مشخص شود آيا جسد ديگري در عمق تونل وجود دارد يا به تمامي اجساد دسترسي پيدا كردهايم.»
عمليات آواربرداري همچنان ادامه دارد. راه دسترسي به عمق 1800 متري معدن از تونل شماره يك (جايي كه حادثه رخ داد) همچنان به كندي پيش ميرود و رسيدن به 13 كارگر از طريق حفر مسير فرعي از طريق تونل شماره دو معدن ممكن شد. «همه 13 نفر با هم بودند، در بخشي كه به آن «سينه كار» ميگوييم و تقريبا 70 متر با محل انفجار فاصله داشت.» رسول از معدنكاران طزره است كه از زمان اين حادثه به منطقه اعزام شده و مشغول كمك براي پيشرفت كار بوده. روز شنبه او به «اعتماد» گفته بود كه بنا بر تجربهاش عمليات حفاري در تونل شماره 2 براي رسيدن به محل محبوس شدن كارگران يك روز و نيم ديگر طول ميكشد و تقريبا در همان زماني كه حدس زده بود كار به نتيجه رسيد. او كه در زمان يافتن و خروج اجساد همچنان مشغول به كار بوده است، حالا ميگويد: «روحيه نداريم اما روحيه كار را از دست نميدهيم تا كار تمام شود. اخبار ساعت 2 اعلام كرد كه با اين 13 نفر كار پيدا كردن اجساد تمام شده، دستشان درد نكند! هنوز حدود 10 نفر ديگر ماندهاند كه احتمالا در زير همان قسمت ريزش آوار هستند.» در روزهاي گذشته اخبار متفاوتي در مورد احتمال انفجار در معدن رسيد، نزديكترين حدسي كه زده ميشد اين بود كه باطري به باطري كردن سبب اين انفجار شده باشد اما رسول كه از ساعت 5:30 صبح ديروز وارد تونل اصلي و محل وقوع حادثه شده بود ميگويد كه بايد دنبال احتمال ديگري گشت: «امروز كه به بخش سينه كار رسيديم باطريها را ديدم، هر دو سالم بودند. اگر اين اتفاق در اثر باطري به باطري كردن رخ داده بود نبايد سالم ميماندند.» به دنبال انتشار خبر كشف جسد 13 معدنكار، عكسهاي خروج آنها از دهانه تونل شماره دو منتشر شد. چهرههاي درهمشكسته و گريه معدنكاراني كه اجساد را روي دست بيرون ميآوردند نقاط طلايي اين عكسها بود. كارگر معدن طزره در مورد زمان كشف و خروج اين 13 نفر ميگويد: «جسدها چند روز زير زمين مانده بودند، فرم بدنها ناطور شده بود. اگر همكاران من بودند كه هر روز با آنها مشغول به كار بودم تحمل اين صحنه خيلي سختتر ميشد اما همكارانش كه در تمام اين روزها در حال آواربرداري بودند حضور داشتند. تقريبا 60 نفر بوديم تا با هم كار انتقال اجساد را پيش ببريم.» در چند روز گذشته كارگران معدن لابهلاي حرفهايشان بارها اشاره كردهاند كه در كار آواربرداري درون تونل هيچ نيروي ديگري غير از معدنكاران حضور نداشته است و رسول هم دوباره تاكيد ميكند: «هيچكس غير از معدنكاران اجازه حضور در عمليات درون تونلها را ندارد. بنويسيد همه كار را خود معدنكاران انجام دادند.»
تا زمان توزيع اين روزنامه احتمالا پيكر سه معدنكار ديگر سوسرا به غسالخانه روستا رسيده است. قرار است ساعت 8 صبح امروز مراسم تشييع آنها برگزار شود. سه گور ديگر در كنار قبرهايي كه روز پنجشنبه هفته گذشته در گورستان شهر كنده شدهبودند حفر شده و قرار است مهدي، هادي و مجيد در كنار همكاران و همسايههايشان به خاك سپرده شوند. روستاي سوسرا هم مانند دهنو، فارسيان و نرگسچال در چند روز گذشته صحنه عزاداري خانوادههايي بود كه اعضاي خود را در معدن از دست داده بودند و همزمان چشمانتظار خبري از ديگر كارگران محبوس در معدن. به قول دهيار سوسرا حالا خيال خانوادهها راحت شده است: «هر 13 جسدي كه پيدا كردند شناسايي شدهاند، سه نفرشان هم از روستاي سوسرا هستند. خانوادههايشان ديگر خيالشان راحت شد كه بالاخره جسد عزيزانشان از تونل درآمد. تا ديروز خانوادهها مدام ميرفتند سر معدن و منتظر بودند حالا داريم كارهاي خاكسپاري را انجام ميدهيم.» علي اصغر مصطفيلو ميگويد: «اين سه نفر را هم كنار همان جايي كه روز پنجشنبه سه نفر از بچههاي روستا را دفن كرديم به خاك ميسپاريم.» در اين روستا، اميد يك درصدي به زنده بودن مهدي و هادي و مجيد به صددرصد قطعيت نااميدي ختم شد و پايان انتظار.
ارجاع پرونده معدن به دفتر رييس قوه قضاييه
همزمان با محرز شدن مرگ 35 كارگر در معدن زمستان يورت، بحث پرداخت ديه و رويه قضايي رسيدگي به اين پرونده دنبال ميشود:
رييس كل دادگستري گلستان از ارسال گزارش حادثه انفجار معدن زمستان يورت آزادشهر به دفتر رييس قوه قضاييه خبر داد. سايت دادگستري استان گلستان از قول هادي هاشميان نوشت: «اين گزارش شرح مبسوطي از حادثه دلخراش انفجار معدن زمستان يورت آزادشهر، جريان رسيدگي پرونده و اقدامات صورت گرفته تاكنون است. مدير و پيمانكار معدن به دادسرا احضار و بازجويي شدهاند و تا زمان اعلام نظر كارشناسي به قيد وثيقه 10 ميليارد توماني آزاد هستند. كار كارشناسي براي تعيين علت حادثه، پس از پايان عمليات آواربرداري و امداد و نجات انجام خواهد شد.»
مديركل تامين اجتماعي استان گلستان گفت: احكام مستمري 21 كارگر جانباخته حادثه انفجار معدن زمستان يورت شهرستان آزادشهر صادر شده است. علي اصغر نيكنيا به «ايرنا» گفت: «از همين ماه مستمري بازماندگان حادثه و حقوق معوقه آنان پرداخت خواهد شد. كارگران زيرپوشش بيمه هستند و خانواده مصدومان و جانباختگان از جهات مختلف تحت حمايت قرار ميگيرند. بازماندگان ميتوانند ابتدا با مراجعه به اداره كار، تعاون و رفاه اجتماعي نسبت به دريافت حكم در اين ارتباط طبق قانون كار اقدام و سپس به بيمه مراجعه كنند تا بررسي سوابق انجام كار و فاصله بيمهاي آنان جبران شود. با بررسي اين سوابق؛ كسورات پرداختي حق بيمه اين حادثهديدگان را از پيمانكار وصول خواهيم كرد.»