وزير امورخارجه ايران در اسلو و در پاسخ به «اعتماد»:
دربرابرهر عمل امريكا اقدام متقابل انجام مي‌دهيم
سارا معصومي
محمد جواد ظريف، وزير خارجه كشورمان صبح روز دوشنبه براي دومين سال متوالي براي شركت در مجمع اسلو راهي نروژ شد. سفري كه اصلي‌ترين هدف آن شركت و سخنراني در پانزدهمين مجمع اسلو است اما به سنت تمام نشست‌هاي ديپلماتيك، ديدارهاي دو و چندجانبه در حاشيه آن از اهميت به‌سزايي برخوردار است. محمد جواد ظريف به محض ورورد به اسلو در جمع خبرنگاران درباره علت حضور خود در اسلو و اهميت اين مجمع گفت: مجمع اسلو سالانه فرصتي را براي بحث درباره مسائل مهم بين‌المللي به خصوص مسائل امنيتي و مسائل مربوط به صلح‌سازي و جلوگيري از مخاصمات فراهم مي‌كند. وي ادامه داد: در منطقه ما به خصوص در چند هفته اخير با تنش‌هايي كه بين كشورهاي همسايه ايجاد شده ضرورت دارد كه تلاش‌هاي بين‌المللي در اين زمينه گسترش پيدا كند و منطقه ما شاهد يك بحران جديد نباشد.
ظريف افزود: به همين دليل حضور من در مراسم افتتاحيه اجلاس صبح فردا اسلو فرصتي را فراهم مي‌كند كه قبل از تشكيل دولت جديد ديدگاه‌هايي كه رييس‌جمهوري در دولت دوازدهم دارند دنبال كنند كه منطبق با مواضع اصولي جمهوري اسلامي به عنوان يك كشور صلح‌خواه و ثبات‌خواه است را تشريح كنيم. وزير امور خارجه گفت: همچنين با توجه به اينكه تعداد قابل توجهي از انديشمندان و سياستمداران بين‌المللي در اين اجلاس حضور دارند فرصتي خواهد بود كه تبادل نظر كنيم. ظريف افزود: در اين ديدارها تمركز بر مسائل منطقه‌اي خواهيم داشت كه امروز به‌شدت نگران‌كننده است و مبارزه منسجم با افراط گرايي و تروريسم كه هم منطقه ما را به‌شدت در مخاطره انداخته و هم جامعه بين‌المللي را تهديد مي‌كند، ضرورت دارد. وي ادامه داد: 48 ساعتي كه در نروژ خواهيم بود يك فرصت خوبي است كه با تعداد قابل توجهي از وزرا و انديشمندان گفت‌وگو كنيم.
پيام‌هاي كتبي ظريف به موگريني
خبرنگار اعزامي «اعتماد» در ادامه اين گفت‌وگو از رييس دستگاه ديپلماسي سوال كرد: شما عصر دوشنبه با فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار خواهيد داشت. همزمان گفته مي‌شود كه تحريم‌هاي جديد سنا عليه ايران نيز ظرف امروز و فردا به تاييد نهايي خواهد رسيد، آيا در مورد اجراي برجام و تحريم‌هاي جديد امريكا با وي صحبت خواهيد كرد؟ ظريف در پاسخ گفت: من در چند هفته اخير دو بار پيام‌هاي كتبي براي خانم موگريني در مورد بدعهدي‌هاي امريكا و تاثيري كه سياست‌هاي مخرب اين كشور در اين زمينه به وجود آورده ارسال كرده‌ام و در جلسه كميسيون مشترك هم كه يكي دو ماه پيش بود نيز در اين زمينه بحث شد كه البته در اين خصوص در جلسه آينده كميسيون مشترك بازهم صحبت خواهيم كرد. وي با اشاره به اينكه در جلسه امروز با خانم موگريني اين موضوع را يادآور خواهد شد، گفت: تمركز ما در اين جلسه روي مسائل منطقه‌اي است كه اولويت مهمي براي جامعه بين‌المللي است. در مورد روند اجرايي هم ايران و هم اروپايي‌ها متعهد به اجراي آن هستند و البته اين روند به صورت طبيعي پيش مي‌رود. كارشكني‌ها و بدعهدي‌هاي ايالات متحده هم بحث جديدي نيست و ما هم با امريكا ارتباط اقتصادي چنداني به جز موضوع خريد هواپيما نداشتيم كه آن موضوع هم با وجود كارشكني‌هاي امريكا در حوزه‌هاي ديگر به خوبي پيش رفته است. ظريف گفت: اتحاديه اروپا و چين و روسيه كه طرف‌هاي اصلي برجام هستند همواره تاكيد كرده‌اند كه قصد و عزم آنها اين است كه روابط با ايران را صرف نظر از اين بد عهدي‌ها با جديت پيگيري كنند. وزيرامورخارجه كشورمان با اشاره به تصميم‌گيري جديد سناي امريكا گفت: اين تصميم در واقع نشان‌دهنده كوتاه نظري امريكايي‌ها و سياست غلط اين كشور به خصوص بعد از اتفاقات اخير است. اگر به حدي برسد كه بر اساس تشخيص هيات نظارت نياز به واكنش داشته باشد حتما پيگيري مي‌كنيم. وي افزود: تاكنون در برابر اعمال امريكايي‌ها عمل متقابل انجام داده‌ايم و در برابر اضافه شدن افراد به فهرست تحريم‌ها اقدام متقابل كرديم به طوري كه
امروز 23 نفر و شركت امريكايي در فهرست تحريم‌هاي ما به عنوان اقدام متقابل قرار دارند و در آينده هم در اين راستا اقداماتي خواهد شد. ظريف گفت: همانطور كه رييس محترم مجلس هم گفتند در پارلمان اقدامات متقابلي در مواجهه با موضوع سناي امريكا صورت خواهد گرفت؛ ما هم اقدامات خود را در وزارت امورخارجه، شوراي عالي امنيت ملي و هيات نظارت بر برجام انجام خواهيم داد.
برنامه سفر ظريف
محمدجواد ظريف روز گذشته ديدارهاي خود را با وزير امور خارجه كشور ميزبان آغاز كرد و پس از آن در نشست مطبوعاتي مشترك با وي شركت كرد. پس از آن نيز ديدار دو جانبه‌اي ميان وزراي امور خارجه ايران و اندونزي برگزار شد. آخرين ديدار رسمي وزير خارجه ايران نيز به گفت‌وگو با فدريكا موگريني در مورد تحولات منطقه، رابطه دوجانبه و چند و چون اجراي برجام گذشت. موگريني در اين ديدار گفت كه بر تعهد و مسووليت اتحاديه اروپا در قبال برجام تاكيد دارد. ظريف نيز گفت ايران هيچگاه به‌طور يكجانبه نقض‌كننده برجام نخواهد بود.
گفت‌وگو درباره چالش‌هاي‌منطقه‌‌اي
محمدجواد ظريف در نخستين ملاقات رسمي خود در اسلو با بورگه برنده همتاي نروژي خود ديدار كرد و سپس دو طرف در نشست خبري مشترك حاضر شدند. وزير خارجه نروژ در اين نشست خبري ضمن خوشامدگويي به ظريف گفت: درباره حادثه تروريستي تهران با مردم ايران همدردي مي‌كنم، ما در ديدار دوجانبه درباره چالش‌هاي منطقه گفت‌وگو كرديم. چالش‌هاي مربوط به خليج فارس، سوريه و عراق را مورد بررسي قرار داديم و همچنين فرصتي شد تا در مورد نتيجه انتخابات رياست‌جمهوري ايران و پيروزي حسن روحاني صحبت كنيم و اينكه اين پيروزي چه معنايي در حوزه سياست داخلي ايران دارد.
گفت‌وگو تنها راه پايان دادن به تنش
ظريف در ادامه اين نشست ضمن قدرداني از مهمان‌نوازي و همدردي با ملت و دولت ايران گفت: خوشحالم كه دوباره به اسلو بازگشتم تا در مورد صلح و چالش‌هاي بين‌المللي با هم گفت‌وگو داشته باشيم و همچنين فرصتي فراهم شود تا درباره چالش‌ها در سوريه و يمن و ماجراي افراط گرايي با هم صحبت كنيم. متاسفانه ايران اخيرا قرباني موج خشونتي شد كه منطقه را در بر گرفته است. بنابراين براي همه ما مهم است كه با هم كار كنيم تا اين چالش را حل كنيم. اخيرا شاهد تنش جديد در منطقه هستيم و بسيار مهم است كه اين مساله را با گفت‌وگو و ديالوگ حل كنيم. صحبت‌هاي بسيار خوبي براي رسيدن به راهكاري در راستاي برقراري صلح در منطقه داشتيم و در نشست فردا نيز ايده‌هاي مطرح شده در جلسه امروز را بازتر دنبال خواهيم كرد.
توافق هسته‌اي نتيجه تلاش چندجانبه است
وي درباره اظهارات جان كري كه نسبت به حيات برجام ابراز نگراني كرده و رويكرد دولت جديد امريكا گفت: ما اعتقاد داريم توافق هسته‌اي نتيجه تلاش چندجانبه‌اي است كه به تاييد شوراي امنيت رسيده است. ايران همان‌گونه كه درگزارش‌هاي آژانس هم ذكر شده به تعهدات خود در برجام پايبند بوده و اثبات شده است كه توافق هسته‌اي يك پيروزي مهم براي جامعه جهاني است كه منجر به كاهش تنش و پايان دادن به يك بحران غيرضروري ادعايي براي صلح و امنيت بين‌المللي شده است.
امريكا به‌طور كامل به تعهداتش پايبند نبود
وي در ادامه افزود: من فكر مي‌كنم دولت امريكا اين را در راستاي منافع ملي خود و جامعه جهاني مي‌داند كه با اين توافق كنار بيايد. متاسفانه اين كشور تا به امروز به‌طور كامل به تعهداتش در برجام پايبند نبوده است. براي ايران بسيار مهم است كه رابطه كامل و بي‌نقص خود با اروپا و ساير شركا را ادامه دهد و به نظر من بسيار مهم است كه به همه اين پيام مشخص داده شود كه برجام نيازمند تعهد كامل همه بازيگران است. متاسفانه رفتار دولت جديد امريكا در اين زمينه خيلي اميدواركننده نيست، من فكر مي‌كنم آنها در نهايت به اين نتيجه برسند كه پايبندي به اين تعهد ضروري است و ما فكر مي‌كنيم ساير كشورهاي جهان بايد به امريكايي‌ها گوشزد كنند، همانطور كه تا الان كرده‌اند كه توافق هسته‌اي يك توافق همه‌جانبه است و يك توافق يكجانبه بين ايران و امريكا نيست.
خواهان رابطه حسنه با همه همسايگان هستيم
ظريف همچنين در پاسخ به سوالي در خصوص كمك به قطر گفت: ما همسايه قطر هستيم و هميشه خواهان روابط مثبتي با همسايگان‌مان هستيم و هيج يك از همسايگان ما از اين سياست مستثنا نيستند. اگر همسايه ما در قطر به كمك ايران نياز دارد ايران آماده كمك به آن است و اين هم يك كمك نيست يك رفتارعادي است چرا كه همه ما بايد آماده ارتباط گرفتن و كمك كردن به هم باشيم. ما اعتقاد داريم تنش راهكاري براي حل اختلافات و تفاوت‌ها نيست بلكه گفت‌وگو و همكاري راهي براي پايان دادن به اختلافات است ما مرزها و راه‌هاي ارتباطي باز براي رابطه با قطر داريم و آماده‌ايم اجازه دهيم تجارت معمول و نرمال با قطر ادامه يابد و اين به بخش عمومي و خصوصي بستگي دارد كه اين رابطه را سودمند ببينند.
گام بلندي كه بايد برداشته شود
وزير خارجه كشورمان همچنين در پاسخ به سوالي در مورد حل بحران سوريه اظهار داشت: زماني كه همه بازيگران به اين درك واقعي برسند كه هيچ راهكار نظامي براي حل بحران سوريه وجود ندارد و به اين نتيجه برسند كه تمام بحران‌ها در منطقه از جمله يمن، بحرين و سوريه به راهكار سياسي از طريق گفت‌وگو و احترام به استقلال كشورها و خواسته مردم اين كشورها نياز دارد و نه تحميل راهكارها و شروط و محدوديت‌ها از خارج از كشور؛ در صورتي كه به اين نتيجه برسيم گام بلندي براي حل بحران‌ها برداشته‌ايم.
دولت جديد امريكا بداند گزينه نظامي راه‌حل نيست
وي در ادامه افزود: ايران همواره آماده است كه كمك‌هايي براي رسيدن به راهكار سياسي ارايه دهد و اميدوارم كه دولت جديد امريكا نيز به اين نتيجه برسد كه گزينه نظامي راه‌حل نيست و تنها به تشديد تنش و اختلافات منتهي مي‌شود.
از توافق هسته‌اي حمايت مي‌كنيم
در ادامه وزير خارجه نروژ در پاسخ به سوالي در خصوص ادامه روند برجام گفت: اروپا از توافق هسته‌اي حمايت مي‌كند و آقاي ظريف به خوبي بر اين مساله واقف است. ايران كاملا به برجام پايبند بوده و ما دليلي نداريم كه از عدم پايبندي ايران صحبت كنيم. در روزهايي كه با بحران‌هاي متفاوتي در سطح جهاني روبه‌رو هستيم توافق هسته‌اي نشان دادكه مي‌توانيم بر روي مساله‌اي بسيار مهم در حد و اندازه مساله هسته‌اي در سطح جهاني به توافق برسيم.