اهواز؛ گرم‌ترين شهر‌جهان

حميدرضا خالدي | به‌نظر مي‌رسد بعد از كوير لوت كه با دماي بيش از 70 درجه سانتي‌گرادي خود ركورد بالاترين درجه حرارت ثبت شده درجهان را به خود اختصاص داده است، حالا يكي از شهرهاي ايران نيز مي‌رود تا ركورد بالاترين دماي ثبت شده در بين شهرهاي جهان را بشكند. روز پنجشنبه بعد از حدود دو هفته گرماي شديد در اهواز و استان خوزستان و در حالي كه چند روزي است ساعت‌هاي كاري ادارات در اهواز كمتر و كوتاه‌تر شده، به يك‌باره خبري به نقل از روزنامه واشنگتن‌پست در فضاي مجازي منتشر شد كه حكايت از نزديك شدن دماي هواي اهواز به مرز ركوردشكني داشت. خبري كه حكايت از ثبت دماي 7/53 درجه‌اي در اين شهر داشت. دمايي كه تاكنون در هيچ يك از شهرهاي جهان به ثبت نرسيده است. دمايي كه همچنين مي‌تواند نشاني آشكار از بحراني بودن وضعيت زيست‌‌محيطي اين منطقه از كشورمان باشد. اين خبر در حالي در فضاي مجازي منتشر مي‌شد كه به دليل عدم تاييد از سوي مراجع رسمي، درستي و صحت آن مورد ابهام بود. با اين وجود احد وظيفه، مدير پيش‌بيني و هشدار سازمان هواشناسي با تاييد ثبت اين دما در اهواز مي‌گويد: «براساس گزارش‌هاي پايگاه‌هاي ما در دشت خوزستان دماي هوا در گرم‌ترين ساعت‌هاي روز چهارشنبه به 9/52 رسيده بود كه اين عدد در روز پنجشنبه به 7/53 افزايش پيدا كرد. وي در مورد بي‌سابقه بودن اين دما در اهواز گفت: البته در سال‌هاي گذشته هم شاهد ثبت 53 درجه‌اي دما در خوزستان و اهواز بوده‌ايم ولي اين عدد يعني 7/53 درجه، رقم بي‌سابقه‌اي است.»  وظيفه اما اين نكته را تاييد نمي‌كند كه اين عدد، گرم‌ترين ركورد ثبت شده در جهان باشد: دقيقا نمي‌دانم بيشترين دمايي كه در شهرهاي جهان ثبت شده است چه عددي و متعلق به كدام شهر است؛ ولي چيزي كه مسلم است عدد 7/53 درجه سانتي‌گرادي اهواز مسلما اگر ركورد جهاني نباشد، جزو چند عدد ركورد گرم‌ترين شهر در جهان است. ولي دليل اين افزايش بي‌سابقه دما در روزهاي اخير چيست؟ وظيفه در اين مورد ضعيف شدن بادهاي موسمي هند را دليل اصلي اين تغييرات عنوان كرده و مي‌گويد: شايد مهم‌ترين دليل اين افزايش بي‌سابقه گرما، ضعيف شدن بادهاي موسمي هند باشد. اين بادها كه از شرق اقيانوس هند به سمت جنوب شرق ايران مي‌وزد، امسال ضعيف‌تر از سال‌هاي قبل مي‌وزد و همين مساله باعث مي‌شود تا ابري رشد نكند و رطوبت هوا نيز كاهش پيدا كرده و در نهايت گرما تا اين حد افزايش پيدا كند.  مدير پيش‌بيني و هشدار سازمان هواشناسي با تاكيد براينكه هنوز دما به روزهاي اوج خود نرسيده است، گفت: معمولا اوج گرما در بازه نيمه تيرماه تا نيمه مردادماه است. از سويي در شهريورماه شاهد وزش بادهاي شمالي به جنوب خليج‌فارس هستيم كه باعث افزايش شديد شرجي هواي دشت خوزستان مي‌شود. با اين حال به نظر نمي‌رسد دما از اين اعدادي كه امروز شاهد آن هستيم، بالاتر رود. گرچه شرجي شدن هوا مي‌تواند شرايط را براي زندگي سخت‌تر كند. درحقيقت آنچه باعث افزايش شرايط كنوني شده، افزايش «تعداد» روزهاي گرم است وگرنه شرايط كنوني شرايط جديدي نيست. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا اين دما در اهواز را مي‌توان مرز هشدار هواشناسي دانست؟ گفت: اصولا از ديد كارشناسان هواشناسي دماي بالاي 50 درجه دمايي هشدار‌دهنده است و بايد از سوي مسوولان براي آنها تدابير خاصي انديشيده شود. ولي از سويي مردم اهواز با چنين شرايطي بيگانه نيستند براي همين هم هست كه اكثرا ظهرها بيرون نمي‌آيند و بيشتر شب‌ها به خيابان‌ها مي‌آيند. ضمن آنكه از سوي مسوولان هم تدابيري مانند كاهش ساعت فعاليت مراكز دولتي، اتخاذ شده كه مي‌تواند به مديريت وضعيت ناخواسته موجود كمك كند.
استاندار: وضعيت را زيرنظر داريم
غلامرضا شريعتي، استاندار خوزستان نيز با ثبت دماي 7/53 درجه‌اي در اهواز به «اعتماد» گفت: مشكل خاصي در استان و به‌خصوص اهواز نداريم. اگر لازم باشد، ساعت كاري ادارات را از 13:30 به 12 ظهر كاهش مي‌دهيم. هرسال در اين ماه، شاهد افزايش 8-7 درصدي مصرف برق بوديم كه اين رقم امسال به 15- 14 درصد رسيد و باعث آتش گرفتن پست 50 مگاواتي برق شد. با اين حال مشكل قطعي برق هم با تدابيري كه از سوي اداره برق استان در حال انجام است، رفع شده است.  وي افزود: ميزان اشعه UV در استان به صورت مستمر رصد مي‌شود تا اگر به بيشتر از حد مجاز افزايش پيدا كرد، اقدامات لازم انجام شود. با اين حال همان‌طور كه گفتم وضعيت استان و شهر اهواز عادي است و ما هم با دقت اوضاع را زيرنظر داريم.
حالت هشدار اشعه فرابنفش در اهواز
با وجود اظهارات استاندار، روزبه كردوني، مديركل دفتر آسيب‌هاي اجتماعي وزارت تعاون، گفت: ميزان اشعه فرابنفش (يووي) در اهواز 10 است كه اين بيانگر وضعيت هشدار است. شهر اهواز در سي ژوئن 2017 با گرماي 7/53 سانتيگراد گرم‌ترين شهر روي زمين بوده است. اگر دماي هواي اين شهر در روزهاي آتي به ۵۴ درجه برسد؛ آنگاه همراه با دماي ثبت در كاليفرنيا در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ و كويت در ۲۱ جولاي 2016 گرم‌ترين دماي ثبت در تاريخ مدرن را به خود اختصاص خواهد داد.  وي افزود: ميزان اثرات نامطلوب اشعه فرابنفش با رسيدن به عدد 10 در اين شاخص بسيار زياد خواهد شد و تاثيراتي نامطلوب بر پوست و چشم خواهد گذاشت. كردوني گفت: براي نخستين بار در ساليان اخير استاندار خوزستان به دستگاه‌هاي متولي تاكيد كرده است كه هشدارهاي لازم را به شهروندان ارايه دهند.  مديركل هواشناسي خوزستان نيز با اشاره به رسيدن دماي اهواز در روز پنجشنبه به نزديك 54 درجه سانتي‌گراد گفت: چنين دمايي حداقل در ۱۰ سال اخير در كشور بي‌سابقه بوده است.  اما دشت خوزستان و اهواز تنها نقاطي نيستند كه دماي هوا در آنها به مرز هشدار رسيده است. روز چهارشنبه هيات دولت با هدف مديريت مصرف برق در تابستان به استانداران 9 استان اين اختيار را داد كه ساعات كار فعاليت دستگاه‌هاي اجرايي در استان‌هاي خود را تغيير دهند. خبري كه حكايت از وضعيت هشدار‌دهنده گرما در 9 استان كشور دارد. احد وظيفه، مدير پيش‌بيني سازمان هواشناسي در اين باره گفت: البته به جز اهواز در مناطق ديگري هم افزايش گرماي شديد ثبت شده است. نقاطي مانند جازموريان، جنوب فارس، جنوب‌شرق كرمان و... از جمله نقاطي هستند كه دماي بالاي 45 دارند.
موج «گرمازدگي» در كشور
با تمام اين تفاصيل افزايش بي‌سابقه گرما باعث شد تا بسياري از هموطنان‌مان در اقصي نقاط ايران راهي بيمارستان و مراكز درماني شوند. شهرستان گتوند يكي از همين نقاط است كه به گفته رييس شبكه بهداشت و درمان آن، افزايش دما و گرماي شديد 13 نفر در بخش‌هاي مركزي و عقيلي اين شهرستان را راهي بيمارستان كرد. همچنين «صديق قويدل» رييس شوراي اسلامي روستاي مرادي نيز ديروز خبر از فوت يك كودك دو و نيم ساله اهل روستاي گوري در غرب جزيره قشم در روز پنجشنبه داد. وي گفت: حدود ساعت ۱۰ صبح روز پنجشنبه هشتم تيرماه، كودك دو و نيم ساله‌اي به نام عارف بازياري گم مي‌شود و پس از مدتي اهالي روستاهاي اطراف، براي يافتن او بسيج مي‌شوند تا اگر وي در چاه افتاده باشد، او را نجات دهند. پس از چهار ساعت تلاش، جسد اين كودك در ميان يكي از نخلستان‌هاي روستاي گوري درحالي كه كبود و سياه‌رنگ شده بود، يافت شد. رييس شوراي اسلامي روستاي مرادي همچنين از تاول زدن پاهاي كودك و چند ضرب‌ديدگي در قسمت‌هايي از بدن از جمله كمر كودك گفت كه همين موضوع منجر به درخواست از دادستاني براي كالبدشكافي علت حادثه بوده است. اين شاهد عيني ماجرا، احتمال مرگ كودك براثر گرمازدگي را بسيار بالا دانست و گفت: كودك خردسال بوده و بدون دمپايي به بيرون از خانه رفته كه همين موضوع در اوج گرماي قشم، احتمال مرگ براثر گرمازدگي را افزايش مي‌دهد. از سويي درخود استان خوزستان نيز طي روزهاي پنجشبه و جمعه 16نفر به علت گرمازدگي در مراكز درماني بستري شدند. اين 16 نفر بيشتر از اهالي مسجدسليمان، رامهرمز، دشت آزادگان، ايذه، باغملك، هفتگل و اهواز بوده‌اند.