روزي براي ديو سپيد پاي دربند
مناسبت‌هاي تاريخي در تقويم ايراني، معمولا دليل و بهانه‌اي مثل زادروز يا سال‌مرگ يك چهره مهم را دارند. بهانه‌هايي كه باعث شده تا آن روز در تقويم مهم شود و نامي بگيرد تا هم يادماني براي چهره به دنيا آمده و از دست رفته باشد و هم گراميداشت مفهوم معمولا فرهنگي كه نقش مهمي در زندگي ايراني‌ها دارد. اما در همين تقويم، مناسبت‌هايي هم داريم كه بي‌بهانه و بي‌واسطه به چهره‌ها و سالروز تولد و مرگ‌شان است. روزهايي كه به يك ميراث تاريخي و معنوي تعلق دارند و نامگذاري مي‌شوند تا ايراني‌ها بدانند كه نسل پشت نسل، گنجينه‌اي مهم براي آنها به ارث رسيده است و دست‌خالي نيستند. يكي از اين مناسب‌هاي كه بسيار جذاب و دوست‌داشتني و البته گمنام است، روز ملي دماوند است. روزي كه در تاريخ ايراني در سيزدهمين روز تير و همزمان با جشن تيرگان و روز آرش كمانگير ثبت شده و آنقدر در هياهوي گراميداشت‌هاي مختلف است كه كمتر يادي از آن مي‌شود. اما امسال يك محقق و پژوهشگر تاريخ و فرهنگ در گفت‌وگويي با ايسنا اين روز را يادآوري كرده و از «دماوند» گفته كه ميراث معنوي ايراني‌ها است. روز ملي دماوند از سال 87 در فهرست گنجينه آثار معنوي ثبت شده و اهالي روستاي «رينه» در اين منطقه اين روز را جشن مي‌گيرند. علي رمضاني درباره اهميت اين روز روايت كرده: «دماوند بعد از شاهنامه فردوسي به يك نماد فرهنگي تبديل شد. حتما مهم نيست كه نماد فرهنگي ما سابقه تاريخي زيادي داشته باشد. شعري كه ملك‌الشعراي بهار براي دماوند با عنوان «اي ديو سپيد پاي در بند» سروده نيز نماد فرهنگي دماوند را براي ما پررنگ‌تر كرده است. در حال حاضر علاوه بر اينكه دماوند ميراث طبيعي كشور ما است، ميراث معنوي ما نيز محسوب مي‌شود». رمضاني تعريف مي‌كند كه افسانه‌هاي مردم اين منطقه با دماوند گره خورده است و خطه مازندران افسانه‌هايي را روايت مي‌كنند كه هر كدام از آنها با كوه دماوند پيوند دارد. به‌طور مثال هر سال «روز ملي دماوند» همراه با جشن تيرگان در شهر رينه برگزار مي‌شود. با اين روايت‌هاي رمضاني و روزي كه به نام دماوند ثبت شده است، در فاصله جشن تيرگان و روز قلم كه فردا و به تاريخ 14 تير برگزار مي‌شود، در ميان تمام آنچه كه از گذشته براي ما به ارث رسيده، مي‌شود نگاهي دوباره به تقويم انداخت بزرگداشت‌هاي اين‌چنيني از ميراث معنوي را از ياد نبرد.