پليس اسپانيا با شركت‌كنندگان در همه‌پرسي كاتالونيا درگير شد
استقلال؛ به هر قيمت
ميثم سليماني
تب استقلال‌خواهي فارغ از عواقبي كه مي‌تواند به همراه داشته باشد، حد و مرز نمي‌شناسد. از خاورميانه تا قلب اروپا برخي مناطق به صورت تاريخي به دنبال جدايي از دولت مركزي هستند كه زيرنظر آنها مديريت مي‌شوند. اما اتفاق ناگوار اين است كه اين استقلال‌طلبي‌ها عواقب ناگواري را به همراه دارد كه شايد تا پيش از انجام آن حتي مردم نيز نمي‌دانند چه اتفاقي ممكن است در آينده براي آنها رخ دهد. اما برخي همه‌پرسي‌ها به مانند استقلال اسكاتلند از بريتانيا با پاسخ منفي مردم مواجه مي‌شود و در برخي ديگر مانند كردستان با وجود غيرقانوني بودن با جواب مثبت مردم همراه مي‌شود. حالا نيز كاتالونياي اسپانيا پا در همين مسير گذاشته است. خواسته‌اي كه مردم اين منطقه آن را تاريخي مي‌دانند اما دولت مركزي نمي‌خواهد يكي از مهم‌ترين و حساس‌ترين استان‌هاي خود را از دست بدهد. مردم اين منطقه از ساعات اوليه صبح روز گذشته سعي كردند با وجود دستور دادگاه مبني بر غيرقانوني خواندن اين همه‌پرسي در جلوي محل‌هاي اخذ راي حاضر شوند تا در صف انتظار گشوده شدن مراكز راي‌گيري بنشينند. حتي پليس نيز تلاش زيادي براي بستن مراكز اخذ راي انجام داد. به طور مثال در حالي كه صدها نفر به دانشگاه يوآن فاستر بارسلون رفته بودند تا با گشوده شدن محل اخذ راي در انتخابات شركت كنند. اما در نهايت متوجه شدند در محلي كه از قبل پيش‌بيني شده، پليس اجازه قرار دادن صندوق راي را نداده است و در نهايت مردم مجبور شدند به محل اخذ راي ديگري بروند. برخي از شهروندان كاتالونيايي در گفت‌وگو با آسوشيتدپرس به‌شدت از رفتار پليس با راي‌دهندگان و اقدام آنها براي بستن مراكز راي‌گيري ناراحت بودند و برخي از مردم كه در مراكز راي‌گيري حاضر بودند نيز به‌شدت از واكنش احتمالي پليس ناراحت و نگران بودند. با اين حال جاكوييم بوش يك بازنشسته 73 ساله كه در ساعات اوليه صبح براي راي دادن به يكي از دبيرستان‌ها رفته بود، گفت: من در مورد واكنش احتمالي پليس نسبت به جمعيت راي‌دهنده ناراحت و نگران هستم، من براي راي دادن و دفاع از حقوق كشورم كاتالونيا به پاي صندوق راي آمدم.
مناقشه بر سر برگزاري رفراندوم كاتالونيا، بين دولت محلي و دولت مركزي اسپانيا طي روزها و هفته‌هاي اخير به‌شدت بالا گرفت و با مخالفت شديد مقامات اسپانيا مواجه شد تا جايي كه كار به دادگاه قانون اساسي اين كشور كشيده شد و دستور داد تا راي‌گيري به حالت تعليق درآيد و مقامات دولتي نيز طبق دستور دادگاه، اين رفراندوم را غيرقانوني اعلام كردند. راي‌دهندگان نيز از روز شنبه تلاش كردند با مستقر شدن در محل‌هاي راي‌گيري آنها را به اشغال خود در بياورند تا اجازه ندهند پليس روي آنها كنترل داشته باشد و اجازه تعطيلي را ندهند. پليس نيز با توجه به دستور دادگاه مدت‌ها است كه تلاش مي‌كند تا با سركوب هواداران همه‌پرسي و مقامات درگير در آن روند رفراندوم را متوقف كند و اجازه برگزاري آن را ندهد. هرچند درگيري‌ها ميان مردم و نيروهاي امنيتي گسترش پيدا كرد و برخي از محل‌هاي اخذ راي نيز تعطيل شد اما به نظر نمي‌رسد كه پليس توانسته باشد به صورت كامل جلوي رفراندوم را بگيرد. مقامات برگزاري اين رفراندوم روز جمعه از صندوق‌ها و برگه‌هاي راي‌گيري استقلال رونمايي كردند و مراكز راي‌گيري را نيز براي مخاطبان خود مشخص كردند. اما آنها روز گذشته همزمان با راي‌گيري اعلام كردند كه راي‌دهندگان تنها مي‌توانند به برخي از مراكز فعالي كه موجود است بروند، زيرا بسياري از مكان‌هاي اخذ راي توسط پليس بسته شده است.
جوردي تورول، سخنگوي دولت منطقه‌اي كاتالونيا پيش از زمان برگزاري انتخابات اعلام كرد كه سيستم به 3/5 ميليون واجد شرايط اجازه مي‌دهد تا راي خود را به صندوق اندازند و سيستم به نحوي طراحي شده كه از راي‌گيري‌هاي مجدد جلوگيري خواهد شد. وي افزود در صورت لزوم كاتالان‌ها مي‌توانند با برگه‌هايي كه در منزل چاپ شده‌اند نيز راي دهند. ترول تاكيد كرد كه پس از مصادره شدن 5 ميليون برگه راي توسط پليس، برگه‌هاي راي‌گيري جديدي به چاپ رسيد. او همچنين تاكيد كرد كه گروهي از دانشگاهيان و متخصصان به عنوان ناظران انتخابات خدمت مي‌كنند. گفتني است هيات انتخاباتي محلي كه در كاتالان تشكيل شد هفته گذشته توسط دادگاه عالي اسپانيا منحل شد، اما روند همه‌پرسي ادامه پيدا كرد.
برخورد خشن پليس
با اين وجود پليس ضد شورش از همان لحظه‌هاي آغازين راي‌گيري تلاش كرد تا اجازه برگزاري انتخابات را ندهد. از همين رو پليس ضد شورش از هر راهي تلاش كرد تا وارد مراكز راي‌گيري شود و مانع برگزاري انتخابات شود. برخي گزارش‌ها حاكي از آن است كه پليس شيشه‌هاي مراكز راي‌گيري را شكسته و حتي برخي از آنها كه بسته بودند، قفل آنها را گشوده و وارد يك درگيري شديد با راي‌دهندگان شده است. گزارش‌ها و ويديوهاي منتشر شده از منطقه نشان مي‌دهد كه پليس تلاش مي‌كند تا جمعيتي را كه در داخل و خارج از مراكز راي‌گيري هستند، متفرق كند.
گزارش‌ها از خشونت‌هاي پليس حاكي از آن است كه چند صد راي‌دهنده از يك ايستگاه راي‌گيري پراكنده و حتي در مواردي دستگير شدند. شاهدان عيني به خبرنگارها گفتند كه نيروهاي ضدشورش به يك مدرسه در مركز بارسلون حمله كردند. آنها در حالي كه منتظر نوبت خود براي اخذ راي بودند به ناگاه پليس با بمب دودزا شيشه‌هاي مراكز راي‌گيري را مي‌شكنند و وارد آن مي‌شوند تا جمعيت را متفرق كنند، به گفته شاهدان، پليس بسيار تهاجمي عمل كرده است. در ديگر نقاط بارسلون نيز چندين نفر خارج از مراكز راي‌گيري توسط پليس دستگير شده‌اند.
همچنين گزارش‌ها حاكي از آن است كه پليس با گلوله‌هاي پلاستيكي به سمت راي‌دهندگان و مخالفان حمله ور شده است و در اين درگيري نيز چندين نفر زخمي شدند. ماموران تلاش زيادي براي پراكنده كردن معترضين به كار بستند، معترضيني كه قصد داشتند جلوي بسته شدن درهاي مراكز راي‌گيري را بگيرند و اجازه ندهند پليس صندوق‌هاي راي را مصادره كند، اما در نهايت اين كار صورت گرفته است. يكي از عكاسان آسوشيتدپرس كه در محل حضور داشته گزارش داده است چند نفر در درگيري با پليس زخمي شدند. برخي از مقام‌هاي محلي برگزاري انتخابات قصد داشتند از حمله پليس به صندوق‌هاي راي‌گيري جلوگيري كنند كه ماموران با باتوم به آنها حمله ور شدند و اجازه اخذ راي را ندادند. گفته مي‌شود در درگيري‌هاي روز گذشته بيش از 300 نفر زخمي شده‌اند.
دادستان كاتالونيا نيز روز گذشته اعلام كرد كه از اقدامات دولت اسپانيا به مقامات اروپايي از جمله شوراي اروپا شكايت خواهد كرد. وي افزود: نيروهاي دولتي در حالي سعي دارند كه رفراندوم استقلال را به تعطيلي بكشانند كه تاكتيك‌هاي نامتناسب را از اقدامات خشونت‌آميز عليه شهروندان به كار بسته‌اند. يكي از نمايندگان منطقه‌اي كاتالونيا نيز به خبرنگاران اعلام كرد كه دولت اسپانيا احترام كمي به حقوق‌بشر نشان داده است و از دولت خواست تا تمام اقدامات خشونت آميز عليه شهروندان را متوقف كند.
اختلال در روند راي‌گيري
از طرفي ديگر افراد داوطلبي كه در حال برگزاري انتخابات هستند اعلام كردند كه قادر به دسترسي مركز آمار براي سرشماري افرادي كه به پاي صندوق‌هاي راي مي‌آيند ندارند زيرا شركت‌هاي ميزبان اين اطلاعات خدمات خود را مسدود كرده‌اند و حتي در برخي مراكز نيز دسترسي به سرويس‌هاي اينترنتي نيز قطع شده است. با اين حال جورجي سول، يكي از مسوولان برگزاري انتخابات در هنگام راي‌گيري اعلام كرد كه متخصصان در حال بررسي مراكز اطلاعاتي خود هستند تا بتوانند با راه‌اندازي سايت‌هايي جديد اطلاعات راي‌دهندگان را ثبت كنند. هرچند برخي مقامات برگزاري انتخابات نيز معتقدند كه از زمان گشايش صندوق‌هاي راي‌گيري هيچ مشكل نرم افزاري و سخت افزاري وجود نداشته است. با اين حال سخنگوي دولت محلي كاتالونيا نيز روز گذشته اعلام كرد كه با وجود تمام فشارهاي پليس براي جلوگيري از راي‌گيري 73درصد از 6هزار محل اخذ رايي كه پيش‌بيني شد فعاليت خود را ادامه دادند.
راي مشكل‌ساز
كارلس پويگدمونت، رييس منطقه كاتالونيا در ساعت 9:30 دقيقه صبح به وقت كاتالونيا راي خود را به صندوق انداخت و اين در حالي است كه بسياري پيش‌بيني مي‌كنند رييس منطقه كاتالونيا به جرم شركت در يك انتخابات غيرقانوني در دادگاه محكوم شود. گفتني است كه پويگدمونت از جمله رهبران جدايي طلب كاتالونيا محسوب مي‌شود كه تمام تلاش خود را براي برگزاري همه‌پرسي انجام داد و به رغم همه مخالفت‌ها اين اقدام را نيز انجام داد. وي در واكنش به اقدامات پليس اسپانيا گفت: دولت اسپانيا امروز بيش از آن چيزي كه تاكنون از دست داده بود، داشته‌هاي خود را از بين برد. از سوي ديگر جرارد پيكه، بازيكن تيم باشگاه بارسلوناي اسپانيا نيز به پاي صندوق راي رفت و در اين رفراندوم پر حاشيه شركت كرد. او كه عضو تيم ملي فوتبال اسپانيا نيز هست ممكن است با محروميت از حضور در تيم ملي در آستانه جام جهاني 2018 روسيه قرار گيرد.
در حال حاضر بايد ديد كه با پايان فرآيند راي‌گيري آيا دولت مركزي اجازه شمارش آرا و اعلام نتيجه را به دولت محلي كاتالونيا خواهد داد يا خير ؟ دولت محلي اعلام كرده كه پس از اعلام نتايج رسمي اين همه‌پرسي و در صورت مثبت بودن آن، استقلال رسمي خود را اعلام خواهد كرد.