چرخه تكرارشونده يك اشتباه
الهام معيني جزني
چند روز گذشته براي سفر به يكي از شهرهاي كشور، قيمت چند تور هوايي داخلي را پيگيري كردم. هزينه تورها از آنچه كه قبلا در خاطر داشتم، بالاتر رفته بود و هرچه بيشتر آگهي‌ها را مي‌جستم، بيشتر بر وحشتم افزوده مي‌شد. قيمت‌ها آنقدر جلوي چشمم رژه رفتند تا بالاخره توانستند كاري كنند كه قيد سفر داخلي به اين صورت را تا اطلاع ثانوي زده و به فكر چاره‌اي ديگر باشم.
هزينه سفر هوايي به شيراز براي هرنفر 999هزارتومان، هزينه سفر به چابهار براي هرنفر يك ميليون و 500 هزارتومان، تور بيرجند يك ميليون و 200 هزارتومان، تور كرمان گواشير يك ميليون و 300هزارتومان و توركوير مصر 700هزارتومان، قيمت‌هايي بودند كه با آنها برخورد كردم. نرخ تورهاي گردشگري داخلي در حالي با قيمت‌هاي ميليوني ارايه مي‌شود كه بررسي مقايسه‌اي خدمات ارايه شده در تورهاي گردشگري خارجي، نشان مي‌دهد كه سفر به خارج از كشور، آن هم در قالب تور، ارزان‌تر از سفرهاي داخلي است؛ به نحوي كه حالا سفر به تركيه، گرجستان، آذربايجان، ارمنستان و حتي امارات با سفر به قشم، شيراز، بندرعباس و حتي مشهد برابري مي‌كند.
از آن سو، پاي صحبت كارشناسان نيز كه مي‌نشينيد همگي متفق‌القول، نابساماني و مديريت ضعيف گردشگري كشور را از دلايل عمده اين وضع مي‌دانند و نكته جالب‌تر اين است كه در چرخه تكرارشونده تغييرات مديران سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري هر شخصي كه بر مسند مي‌نشيند داعيه ساماندهي به اين اوضاع را دارد؛ كه متاسفانه يا عمر مديريتش كفاف نمي‌دهد يا انگيزه كافي براي اين كار را ندارد.
متخصصان گردشگري، عمده‌ترين دليل موثر بر هزينه بالاي تورهاي داخلي را قيمت غيرمنطقي هتل‌ها مي‌دانند. آنها مي‌گويند در مواقعي ديده شده كه كشورهاي اطراف، براي جذب حداكثري گردشگران ايراني، قيمت‌هاي خود را تعديل مي‌كنند؛ در حالي كه هتلداران داخلي همچنان بر نرخ مصوب آيين‌نامه‌ها پافشاري مي‌كنند. آنها مي‌گويند، هتلداران ايراني با توجه به نرخ هتل‌ها در كشورهاي همسايه، بايد روش‌هاي خلاقانه‌تر و منعطف‌تري را براي ايجاد انگيزه و جذب مشتري به‌كار برند. در كنار اين مساله، مناسب نبودن امكانات زيرساختي، كيفيت نازل خدمات در تورهاي داخلي، قيمت بالاي پروازها و نبود بازار رقابتي ميان خطوط هوايي و حتي زميني و البته كمبود فضاي مفرح در سفرهاي داخلي، مي‌تواند از عمده دلايل رونق نداشتن گردشگري داخلي به حساب آيد تا همچنان تعطيلات و روزهاي مناسب سفر آيند و حضور سيل‌آساي ايرانيان در شهرها و خيابان‌هاي كشورهاي همسايه، به مساله‌اي انكارناشدني تبديل شود.