پايان كار داعش
در «رقه»
ارتش سوريه شهر الميادين را
آزاد كرد
يسرا بخاخ
رقه شهري در ساحل رود فرات، در شمال سوريه و مركز استان رقه كه داعش خلافت هولناك خود را از آنجا اعلام كرده بود بر اساس گزارشهاي رسانهها از چنگ تروريستهاي داعش خارج شده است.
بعد از ماهها درگيري نيروهاي دموكراتيك كُرد سوري با تروريستهاي داعش و در سايه حملات هوايي حمايتي ائتلاف امريكايي ضد داعش، شبكه خبري الجزيره به نقل از منابع كُرد گزارش داد كه نيروهاي دموكراتيك سوريه كنترل كامل شهر رقه را به دست گرفتهاند. پيش از انتشار اين خبر گزارش شده بود كه توافقي ميان نيروهاي دموكراتيك كُرد و ائتلاف امريكايي ضد داعش با تروريستها صورت گرفته تا بر اساس آن تروريستهاي سوري وابسته به داعش از شهر رقه خارج شده و به سوي مناطق حومه شهر ديرالزور منتقل شوند. شبكه خبري الجزيره به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود كه بر اساس اين توافق قرار شده است تا تعدادي از تروريستهاي داعش كه در شهر رقه در شمال شرق سوريه باقي ماندهاند به حومه شمالي ديرالزور منتقل شوند. خبرگزاري رويترز هم به نقل از يك عضو شوراي شهري رقه به نام عمر علوش اعلام كرد كه شخصيتها و چهرههاي عشايري در اين شهر درخصوص خروج تروريستهاي داعشي ميانجيگري كردهاند. علوش تاكيد كرد كه تروريستهاي داعش احتمالا از شهر خارج شده و شماري از غيرنظاميان را به عنوان سپر انساني باخود بردهاند تا از حملات احتمالي در امان باشند. اين در حالي است كه برخي گزارشهاي ديگر حكايت از تسليم شدن حدود 100 تروريست داعشي دارند، در همين راستا سخنگوي ائتلاف امريكايي ضد داعش اعلام كرد كه در طول 24 ساعت حدود 100 تروريست خود را تحويل دادهاند.
رسانهها و فعالان حقوق بشري سوري اعلام كردهاند كه تروريستهاي داعش به همراه خانوادههاي خود از رقه خارج شدهاند و 12 اتوبوس وارد منطقه «حاوي الهوي» در غرب شهر رقه شده بود تا اين افراد را كه عموما تروريستهاي عرب سوري بودهاند از اين بخش از خاك سوريه خارج كنند. فعالان سوري به اين نكته هم اشاره كردهاند كه ائتلاف امريكايي ضد داعش شماري از تروريستها و خانوادههايشان را با پوشش اينكه اين افراد غيرنظامي هستند و از چنگ داعش فرار كردهاند از رقه خارج كرده است. به اين ترتيب تروريستهاي خارجي داعش هنوز در شهر باقي ماندهاند زيرا سازمان اطلاعات فرانسه مخالف خروج اين افراد بوده است. به گفته منابع آگاه سوري، فرانسه معتقد است كه تروريستهاي خارجي موجود در رقه در عملياتهاي تروريستي پاريس نقش داشتهاند.
عمليات بعدي آزادي شهر البوكمال
از سوي ديگر رسانههاي وابسته به حكومت سوريه اعلام كردند كه نيروهاي ارتش به كمك نيروهاي مقاومت موفق شدند كنترل شهر الميادين در حومه شرقي ديرالزور را به دست بگيرند. بر اساس گزارش رسانههاي وابسته به دولت سوريه شمار زيادي از تروريستهاي داعش كشته شده و عمليات تعقيب و گريز عليه آنها در اطراف شهر الميادين ادامه دارد.
اين پيروزي در ادامه موفقيت پيشين ارتش سوريه براي به دست گرفتن كنترل شهر الميادين در سپتامبر گذشته صورت گرفته است كه بعد از ماهها عمليات نظامي در مناطق بياباني سوريه ارتش اين كشور موفق شده بود محاصره ديرالزور را بشكند.
يك منبع آگاه سوري اعلام كرد كه نيروهاي خنثيسازي نيروهاي مسلح سوري در حال پاكسازي بخشهايي از شهر الميادين هستند كه به وسيله تروريستهاي داعش بمبگذاري يا مينگذاري شده است. بعد از آزادي شهر رقه تنها شهر مرزي البوكمال در مرز عراق و سوريه به عنوان يكي از اصليترين پايگاههاي تروريستهاي داعش باقي مانده است. نيروهاي ارتش سوريه چند روز پيش نيز مسير منتهي به الميادين به شهر البوكمال در حومه شرقي ديرالزور را پاكسازي كرده بودند و به اين ترتيب البوكمال را از سه جهت محاصره كردهاند و تروريستهاي داعشي چارهاي نداشتهاند جز اينكه به سوي كرانه شرقي رود فرات فرار كنند كه هنوز گروهي از تروريستها در آن مستقر هستند. ارتش سوريه با حمايت روسيه تلاش ميكند دامنه نفوذ خود بر اراضي خود را افزايش دهد و مناطق بيشتري را از اشغال داعش خارج كند.
حضور تحريكآميز تركيه در ادلب
در ادامه تحولات سوريه تركيه دهها تن از نيروهاي نظامي خود را به همراه تجهيزات نظامي سنگين با هدف اجراي توافق مناطق كاهش تنش در استان ادلب در شمال غرب سوريه مستقر كرده است. بر اساس گزارش رسانهها نيروهاي تركيه همچنين شهر «عفرين» را كه نيروهاي دموكراتيك سوريه كنترل آن را در دست دارند محاصره كرده است. ستاد مشترك ارتش تركيه روز جمعه گفته بود كه از 12 اكتبر روند نظارت بر منطقه كاهش تنش در حدفاصل ادلب تا شهر عفرين را آغاز كرده است. ناظران سياسي تركيه معتقدند كه هدف اساسي از اين اقدام جلوگيري از عملي شدن طرح كُردهاي سوريه براي ايجاد منطقهاي خودگردان از الحسكه در شمال شرق سوريه تا درياي مديترانه است.
امين عليكو كارشناس مسائل سوريه به روزنامه العرب گفته كه شهر عفرين از اهميت راهبردي براي كُردهاي سوريه برخوردار است زيرا آنها را به درياي مديترانه متصل كرده و يك منطقه راهبردي نظامي و سياسي براي دولت خودگردان كُردها به شمار ميرود. اين تحليلگر كُرد تاكيد كرده كه به دست گرفتن كنترل شهر عفرين به وسيله تركيه به معناي پايان طرح كُردها براي ايجاد منطقه خودمختار خود مانند منطقه كردستان در عراق خواهد بود. در همين راستا بود كه رجب طيب اردوغان رييسجمهور تركيه تاكيد كرد كه اوضاع ادلب تحت كنترل نيروهاي تركيه است. بعد از افزايش همكاريهاي تركيه با ايران و روسيه در پرونده سوريه توافقهايي حاصل شد كه يكي از نتايج ورود تركيه به خاك سوريه براي جلوگيري از شكلگيري دولت خودگردان و خودمختار كُرد در سوريه است. ناظران معتقدند كه تحولات اخير در شرق سوريه و اعتماد كامل كُردها به ايالات متحده چه در رقه و چه در ديرالزور باعث شده تا روسيه در روابط خود با كُردها بازنگري كند.
به اين ترتيب كارشناسان معتقدند كه حمايت كامل كُردها از ايالات متحده روند توافق ميان سوريه، ايران و تركيه را تشديد كرده است كه همين مساله به معناي پايان طرح كُردها براي ايجاد منطقه خودمختار در شمال سوريه است.
با اين حال دولت سوريه با صدور بيانيهاي اعلام كرده كه حضور نيروهاي تركيه در ادلب هيچ ارتباطي به توافقهاي آستانه و ايجاد مناطق امن در سوريه ندارد. وزارت خارجه سوريه از نيروهاي تركيه خواسته كه فورا و بدون هيچ پيششرطي خاك سوريه را ترك كنند و تاكيد كرده است كه حضور نظامي تركيه در ادلب نقض حاكميت سوريه و قوانين بينالمللي است.