رييس جديد قوه قضاييه؛ چالش‌ها و توصيه‌ها
بهمن كشاورز
1-حكم مقام معظم رهبري در نصب آقاي رييسي به رياست قوه قضاييه در آغاز شامل 3 گروه موارد است: نخست، ابزارها و امكانات شامل تجربه‌ها، دستاوردها و رهنمودها. دوم، اهداف شامل نيازها، پيشرفت‌ها و عبور از تنگناها. سوم، امور محيطي شامل لزوم تازه نفس بودن، انگيزه مضاف داشتن و نظم و تدبير حكمت‌آميز. با اين مقدمه به متن حكم مي‌رسيم.
2- نخست مشخص است كه سابقه فرد منصوب در قوه قضاييه و اينكه علاوه بر آگاهي‌هاي فقهي تحصيلات حقوقي دارد، موضوعيت داشته و مورد توجه است. اين امر نكته‌اي است كه هر بار مورد توجه حقوقدانان بود و فقدان اين شرط در رييس قوه نقطه ضعف محسوب مي‌شد. دوم ظاهرا رييس جديد سندي به عنوان «سند تحول قضايي» ارايه كرده است كه ما از محتواي آن بي‌خبريم اما مشخص است كه مقام معظم رهبري محتواي آن را با كارشناسان مطرح كرده و مفيد تشخيص داده‌اند.
3- توصيه‌هايي كه در حكم انتصاب آمده به طور خلاصه به شرح آتي است: نخست لزوم داشتن برنامه زمان‌بندي شده براي اجراي سند كه پاسخگويي به موقع رييس قوه را باعث خواهد شد. دوم تكيه بر مبارزه با فساد كه در دو سطح كلي و لزوم دقت در سلامت قضات و مبارزه با فساد در خود قوه مطرح شده است. سوم توصيه به قانون‌گرايي و گسترش آزادي‌هاي مشروع و عدالت كه البته در صورتي كه دادرسي منصفانه با رعايت اصول مندرج در ميثاق بين‌المللي حقوق سياسي و اجتماعي و اعلاميه هاوانا تحقق يابد به نظر مي‌رسد كه نظر مقام رهبري تامين خواهد شد. مشروط بر آنكه به ويژه حق دفاع توجه خاص مبذول شود. چهارم توصيه به نفوذ ناپذيري در امر قضا كه طبعا چون رياست قوه در مقام قضا به معني اخص نيست اين توصيه عينا به قضات به معناي اخص منتقل مي‌شود. پنجم توصيه به جوانگرايي با لحاظ صلاحيت‌هاي علمي و اخلاقي و انقلابي كه لاجرم به اين مفهوم است كه بايد نيروهاي تازه نفس به قوه قضاييه وارد شوند اما ورود آنان بايد با نهايت دقت و احتياط و احراز صلاحيت‌هاي اخلاقي و علمي و سلامت روحي و جسمي صورت گيرد. ششم حفظ شأن و حرمت قضا و دادگاه كه ناچار تابعي است از موارد قبلي كه در مورد مبارزه با فساد و نفوذ ناپذيري و جوانگرايي آمده است و البته بايد در آن لزوم توجه خاص به رفاه قضات و كارمندان اداري قوه قضاييه را نيز ديد. هفتم همكاري با دو قوه ديگر كه به ويژه در امر پيشگيري از جرم و موارد عديده ديگر امري ناگزير است. در پايان مقام معظم رهبري ضمن سپاسگزاري از رييس سابق براي رييس جديد در راستاي توفيق در اصلاح قوه قضاييه دعا فرموده‌اند كه اين قسمت اخير چيزي است كه با توجه به اوضاع و احوال موجود رييس جديد قوه واقعا محتاج دعاست.