نمايش توان نظامي سپاه در رزمايش «پيامبر اعظم»
پهپادهاي انتحاري موشك‌هاي جديد
سپاه توانست موشك‌هاي هايپرسونيك خود را
به رخ دشمنان بكشاند
گروه سياسي
ظهر جمعه، بيست‌وششم دي ماه بود كه خبر برگزاري پانزدهمين مرحله از سلسله رزمايش «پيامبر اعظم» توسط پايگاه اطلاع‌رساني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و ساير خبرگزاري‌ها و پايگاه‌هاي خبري وابسته به اين نهاد نظامي ايران منتشر شد. خبري كه با توجه به تنش‌هاي اخير ايجاد شده ميان جمهوري اسلامي و ايالات متحده امريكا و البته رژيم صهيونيستي پيامي روشن را در دل داشت و شايد به همين دليل توجهات رسانه‌ها و البته كاربران شبكه‌هاي اجتماعي را به خود جلب كرد. پايگاه اطلاع‌رساني سپاه محل برگزاري اين رزمايش را «منطقه عمومي كوير مركزي» ايران اعلام كرد و مطابق معمول از ذكر محل دقيق برگزاري اين رزمايش خودداري كرد ولي همزمان صداوسيماي جمهوري اسلامي تلاش كرد با گزارش‌هاي اختصاصي خود از چند و چون برگزاري اين رزمايش و نوع سلاح‌هاي استفاده شده در آن اطلاعات بيشتري در اختيار افكار عمومي قرار دهد؛ اطلاعاتي كه البته رفته‌رفته و با انتشار تصاوير و كليپ‌هاي بيشتر از سوي خبرگزاري‌ها و رسانه رسمي اين نهاد كامل‌تر شد.
مرحله اول؛ پهپادهاي انتحاري
«خويشتن بكشتن» تعبيري است كه مقابل واژه «انتحار» در «تاج المصادر بيهقي» به كار رفته ولي كمتر كسي است كه اين روزها با شنيدن اين واژه، چنين جمله‌اي در ذهنش نقش ببندند؛ از اين رو بسياري «كشتن خويش و دشمنان» را تعبير و تعريف درست‌تري براي اين واژه مي‌دانند اما اينكه دشمن كدام فرد و گروه است، بسته به نوع نگاه فاعل است. استفاده رسانه‌ها از اين واژه و قرار دادنش در مقابل نسل جديد پهپادهاي اين نهاد مي‌تواند خط و نشاني باشد براي گروهك‌هاي تروريستي منطقه و البته كشورهايي كه رسانه‌هاي استكبار جهاني روز اول برگزاري رزمايش «پيامبر اعظم 15» فرصتي شد براي رونمايي سپاه از پهپادهاي «تهاجمي بمبافكن» يا به بيان ساده‌تر، «انتحاري». در جريان اين رزمايش كه با رمز «يا فاطمه‌الزهرا (س)» آغاز شد، سپاه تركيبي از موشك‌هاي زمين به زمين و پهپادهاي نسل جديد خود را به نمايش گذاشت. در ابتداي اين رزمايش پهپادهاي «تهاجمي بمبافكن» سپاه به پدافند دفاعي يا سپر دفاعي دشمن فرضي از همه طرف حمله‌ور شدند و براساس گزارش رسانه‌ها، موفق به انهدام تمام و كمال اين سپر دفاعي شدند سپس نوبت به موشك‌هاي بالستيك نسل جديد سپاه رسيد تا اقدام به ايراد ضربه بيشتر به دشمن فرضي كنند. براساس گزارش‌هاي منتشر شده در بخش پهپادي اين رزمايش، مدل‌هاي گوناگون پهپادي‌هاي نيروي هوافضاي سپاه با ماموريت‌هاي متنوع مورد استفاده قرار گرفته‌اند. پهپاد «شاهد 141»، «شاهد 161» و «شاهد 129» با پرواز «فوجي» در آسمان منطقه رزمايش با «بمب‌هاي هوشمند و نقطه‌زن سديد» اهداف خود را با «دقت بالا» منهدم كردند. مرحله بعدي عمليات پهپادهاي سپاه به پهپادهاي انتحاري واگذار شد تا با استفاده از «فناوري هوش مصنوعي» سايت‌هاي پدافندي و شبيه‌سازي شده دشمن را منهدم كنند. پس از حمله پهپادهاي تهاجمي بمبافكن نيروي هوافضاي سپاه نوبت به موشك‌هاي بالستيك نسل جديد اين نهاد نظامي در كلاس‌هاي «ذوالفقار»، «زلزال» و «دزفول» رسيد تا پس از شليك به سمت اهداف تعيين شده، ضرباتي را به دشمن فرضي وارد كنند. براساس آنچه خبرگزاري تسنيم منتشر كرده، انهدام سايت‌هاي راداري و موشكي دشمن در رزمايش‌هاي قبلي سپاه نظير پيامبر اعظم14 نيز تمرين شده بود اما تفاوت رزمايش پيامبر اعظم15 با رزمايش گذشته در استفاده از پهپادها انتحاري بوده كه از قرار معلوم هزينه تمام شده‌اش به مراتب كمتر از موشك‌هاي بالستيك ياد شده خواهد بود از اين رو سپاه توان بيشتري براي استفاده از آنها خواهد داشت. كاهش قيمت تمام شده حمله به مواضع دشمن اما از قرار معلوم تنها دليل سپاه براي استفاده از پهپادهاي انتحاري در جريان رزمايش پيامبر اعظم15 به‌جاي موشك‌هاي «ذوالفقار» و «زلزال» نبوده است. آن‌طور كه رسانه‌ها نوشته‌اند، استفاده از اين پهپادها موجبات سردرگمي سامانه‌هاي دفاعي دشمنان را فراهم خواهد آورد و مي‌تواند تخريب گسترده مواضع آنان را به همراه داشته باشد. نكته قابل توجه آنكه عمليات تركيبي سپاه در روز اول برگزاري اين همايش با استفاده از موشك‌هاي بالستيك و پهپادها، چيزي شبيه به عمليات محرم كه در سال 97 برگزار شد، بود. در جريان اين عمليات، اهداف گروهك تروريستي داعش در شرق فرات مورد حمله نيروهاي نظامي ايران قرار گرفت.
مرحله دوم؛ ورود به جمع هايپرسونيك‌ها
اگر در مرحله اول رزمايش موشك‌هاي بالستيك و البته پهپادهاي انتحاري حرف اول و آخر را مي‌زدند، در مرحله دوم نوبت به موشك‌هاي نقطه زن سپاه رسيد. براساس گزارش‌هاي منتشر شده، اين نهاد نظامي براي نمايش قدرت نقطه‌زني موشك‌هاي نسل جديد خود، اهداف فرضي را «بسيار كوچك‌تر از حالت عادي» ساخته بود تا بيش از پيش قدرت موشكي خود را به رخ كشورهاي منطقه و البته جهان بكشاند اما اصلي‌ترين نكته مرحله دوم اين رزمايش نه نقطه‌زني موشك‌ها بلكه ورود سپاه به جمع دارندگان موشك‌هاي هايپرسونيك بود. موشك‌هاي هايپرسونيك يا «فراصوت» با توجه به سرعت بالاي خود، 5 برابر سرعت صوت، مي‌توانند موجبات اخلال در سامانه‌هاي پدافندي دشمن را فراهم آورد. يكي از خصيصه‌هاي اين موشك‌ها، تغيير شكل دماغه آن از حالت نوك تيز به حالت منحني است. يكي ديگر از نشانه‌هاي ورود سپاه به جمع كشورهاي دارنده موشك هايپرسونيك، تغيير در سرجنگي موشك‌ها در فازپاياني به پلاسما يا گداخته است كه خبرگزاري تسنيم نيز از آن به عنوان نشانه‌اي براي ورود سپاه به جمع كشورهاي دارنده موشك‌هاي بالستيك هايپرسونيك ياد كرده است. همچنين در مرحله دوم رزمايش پيامبراعظم 15، موشك‌هاي بالستيكي- تاكتيكي در كلاس «ذوالفقار»، «دزفول» و «زلزال» كه به سرجنگي‌هاي قابل هدايت تا لحظه اصابت به هدف با قابليت اخلال در سامانه‌هاي راداري مجهز شده بودند، مورد استفاده قرار گرفته و توانستند اهداف خود را منهدم كنند. اخلال و انهدام سامانه‌هاي پدافندي و سپر دفاع موشكي دشمن فرضي نيز از جمله اقداماتي بود كه در جريان اين رزمايش صورت گرفت. يكي از اتفاقات قابل توجه رخ داده در جريان مرحله دوم اين همايش، برخورد همزمان چند موشك به يك هدف بود. رسانه‌ها درباره اين اقدام نوشته‌اند: «اصابت همزمان چند موشك به يك هدف علاوه بر آنكه امكان واكنش و تخليه آن محل از تجهيزات براي دشمن را تقريبا غيرممكن مي‌كند، موجب وارد آمدن خسارات قابل توجه و تخريب كامل هدف هم مي‌شود.»
مرحله نهايي؛ بالستيك‌هايي با برد 2 هزار كيلومتر
مرحله نهايي رزمايش پيامبر اعظم15 شايد بيشترين بازتاب را در اين رزمايش داشت. رونمايي سپاه از موشك‌هاي نسل جديد خود با قابليت انهدام ناوهاي غول‌پيكر هواپيمابر آن هم در شرايط تشديد تنش‌ها ميان تهران و واشنگتن و حضور ناوهاي امريكايي در خليج‌فارس احتمالا از جمله دلايل توجه قابل تامل رسانه‌هاي خارجي به مرحله نهايي اين رزمايش بود. بر اساس گزارش‌هاي منتشر شده، در مرحله نهايي پانزدهمين رزمايش پيامبراعظم، موشك‌هاي بالستيك سوخت جامد «سجيل» و موشك‌هاي سوخت مايع «عماد» و «قدر» از فاصله 1800 كيلومتري اهداف شبيه‌سازي شده ناوهاي هواپيمابر و رزم‌ناوهاي دشمن در عمق اقيانوس هند را مورد هدف قرار دادند. در يكي از فيلم‌هاي منتشر شده از اين رزمايش، تغيير بردار رانش در موشك بالستيك سجيل مشهود است. كانال تلگرامي حسين دليريان، دبير دفاعي سابق خبرگزاري تسنيم در همين زمينه نوشته است: «تغيير بردار رانش به معناي هدايت گازهاي احتراق يافته خروجي از موتور موشك است كه باعث تغيير مسير موشك مي‌شود. موشك سجيل يك موشك 2 هزار كيلومتري، دو مرحله، سوخت جامد است كه 23 تُن وزن دارد. اين موشك در رزمايش امروز سپاه در نقش ضدناو ظاهر شد.» يكي ديگر از نكات قابل‌توجه مرحله سوم اين رزمايش، محل اصابت موشك‌هاي برد 2 هزار كيلومتري است. برخي منابع رسانه‌اي در همين زمينه نوشته‌اند كه «موشك بالستيك ايران كه در مرحله نهايي مانور موشكي سپاه شليك شد در نزديكي يك كشتي تجاري در اقيانوس هند و صد مايلي ناوهواپيمابر USS Nimitz نيروي دريايي امريكا اصابت كرده است.» رسانه‌ها نامي از موشك اصابت كرده به نزديكي اين كشتي تجاري و ناوهواپيمابر امريكايي به ميان نياورده‌اند اما باتوجه به توصيفات منتشر شده درباره موشك‌هاي مورد استفاده سپاه، مي‌توان گفت كه احتمالا موشك سجيل كه از فاصله هزار و 800 كيلومتري شليك شده بود، همان موشكي است كه در نزديكي كشتي تجاري و ناو هواپيمابر امريكايي به اهداف تعيين شده اصابت كرده است. تا پيش از اين، موشك‌هاي بالستيك دريايي سپاه مانند موشك «خليج‌فارس» و «هرمز1» بردي معادل 300 كيلومتر داشتند. بعد از آن و با رونمايي از موشك «ذوالفقار بصير»، اين برد به 700 كيلومتر افزايش پيدا كرد و حالا برد موشك‌هاي ضدكشتي سپاه به هزار و 800 تا 2 هزار كيلومتر رسيده است.
پيام بالستيك‌ها از زبان نظاميان
مطابق رسم معمول فرماندهان نظامي ايراني پس از پايان رزمايش‌ها به اظهارنظر پرداخته و هر كدام از ديد خود به سبك و سنگين رزمايش برگزار شده بپردازند. محمد باقري، رييس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي، حسين سلامي، فرمانده سپاه و اميرعلي حاجي‌زاده، فرمانده هوافضاي سپاه، فرماندهان نظامي بودند كه پس از پايان مرحله نهايي پانزدهمين دوره رزمايش پيامبراعظم به اظهارنظر پرداختند. باقري در جريان اظهارات خود، به دفاع از پيشرفت‌هاي موشكي ايران پرداخت و اظهار كرد: «برگزاري رزمايش گسترده پيامبر اعظم(ص)15 نشان‌دهنده اين است كه قدرت موشكي جمهوري اسلامي ايران در برد‌هاي كوتاه، متوسط و بلند با تمام قوا آماده دفاع از ميهن اسلامي، منافع ملي و اهداف جمهوري اسلامي ايران است.» دستيابي ايران به موشك‌هايي با برد 2 هزار كيلومتر ديگر موضوع مورد اشاره اين فرمانده نظامي عالي‌رتبه ايراني بود. او اين پيشرفت ايران را «معنادار» توصيف كرد و گفت: «انتخاب انبوهي از موشك‌هاي دوربرد براي اهداف دريايي نشانگر اين است كه اگر دشمنان جمهوري اسلامي نيت سوئي نسبت به منافع ملي، مسيرهاي تجارت دريايي و سرزمين ما داشته باشند، با اقدام موشكي مورد هدف قرار گرفته و منهدم خواهند شد.» او با تاكيد بر صيانت نظاميان از منافع ملي ايران، خاطرنشان كرد: «هر چند قصد انجام هيچ تهاجمي را نداريم اما با اين رزمايش‌ها اعلام مي‌كنيم چنانچه هر متخاصمي نيت سوئي نسبت به كشور ما داشته باشد، با تمام توان و در كمترين زمان مورد تهاجم قرار خواهد گرفت.» سلامي، فرمانده كل سپاه نيز در جريان اظهارات خود كه خبرگزاري تسنيم اقدام به انتشار آن كرد، به دستيابي ايران به موشك‌هاي بالستيك با برد 2 هزار كيلومتر اشاره و اظهار كرد: «يكي از هدف‌هاي مهم ما در سياست‌ها و راهبردهاي دفاعي اين است كه بتوانيم ناوهاي جنگي دشمن اعم از ناوهاي هواپيمابر و رزم‌ناوها را با استفاده از موشك‌هاي بالستيك دوربرد هدف قرار دهيم.» او متذكر شد: «مرسوم است در دريا با استفاده از موشك‌هاي كروز با سرعت كم هدف‌هاي متحرك مورد اصابت قرار گيرد؛ اما استفاده از موشك‌هاي بالستيك به‌دليل اعماق و مسافت‌هاي طولاني كه از قلب سرزمين خودمان مي‌توانيم اهداف متحرك در اقيانوس را هدف قرار دهيم، دستاورد بزرگ دفاعي است كه در نيروي هوافضاي سپاه عينيت يافته و به تكامل رسيده است.» حاجي‌زاده، فرمانده هوافضاي سپاه كه اين روزها موافقان و البته مخالفاني سرسخت در فضاي مجازي دارد، درباره اهميت موشك‌هايي با برد 2 هزار كيلومتر براي ايران گفت: «در صورتي كه دشمنان ما در شعاع 2 هزار كيلومتري ناكارآمد شوند، در واقع با ناكارآمدي قطعي مواجه و توان شليك موشك‌هاي كروز را نداشته و ديگر هواپيمايي نمي‌تواند از روي اين ناوها بلند شود.» پس از او، نوبت به محمدباقر قاليباف رييس مجلس رسيد تا در اين زمينه اظهارنظر كند. او در صفحه توييتر خود به دفاع تمام قد از فرمانده هوافضاي سپاه پرداخت و همزمان به مخالفان داخلي اين نهاد نظامي طعنه زد و نوشت: «روزي مي‌گفتند: بسيجي و ساختن موشك؟ اين پاسخي است به آنها كه چشم ديدن ايران قوي را ندارند و باور نمي‌كنند كه اصحاب فيل در چشم برهم زدني مثل شاخ و برگ لگدشده له مي‌شوند. به تهراني‌مقدم‌ها و حاجي‌زاده‌ها و همه كساني كه با توليد قدرت، بازدارندگي ايران را افزايش مي‌دهند، افتخار مي‌كنيم.»