نوروز، يادگار باستاني و عيد بزرگ ايرانيان
شهراد شاهرخي طهراني
نوروز جايگاه ويژه‌اي براي ما ايرانيان دارد. در واقع نوروز تجلي‌گاه حقيقت نور است كه با فرا رسيدن فصل فرح‌بخش و نويد زيبايي‌هاي بهار و آشكار شدن شكوفه‌هاي زيباي درختان و ترنم بلبلان و عطر خوش و دل‌انگيز مشك نافه‌هاي آهوان از دل دشت‌ها و مرغزار‌ها كه همراه نسيم عشق به مشام، دل و جان‌مان را نوازش مي‌دهد، جلوه‌اي زيبا و شاهكاري بي‌نظير را به نمايش مي‌گذارد. نوروز، تاريخي ديرينه و باستاني در اين مرز و سرزمين كهن دارد، با آمدنش تحولي نو و تازه در طبيعت ذات‌مان آفريده مي‌شود و جلوه‌اي زيبا و تابنده و درخشان مي‌آفريند و اين دگرگوني سبب زيبا شدن فطرت عشق در وجودمان مي‌گردد. نوروز از خجسته‌ترين ايامي است كه ايرانيان هر ساله آن را برگزار مي‌كنند و به زيباترين و قشنگ‌ترين شكل اين عيد باستاني را كه ريشه در فرهنگ ما ايرانيان هست، به نمايش مي‌گذارند؛ در واقع برگزاري جشن و سرور در فرهنگ سرزمين ايران جايگاه والايي داشته است جالب است بدانيد هرروز نام خاصي در گاهشماري باستاني ايرانيان دارا بود و در همه ماه‌ها روزي كه همنام همان ماه مي‌شد آن روز را به جشن و شادماني مي‌پرداختند بنابراين جشن‌هاي متنوعي همچون آبانگان، تيرگان، مردادگان، مهرگان و... در طول سال‌ها برگزار مي‌شد.
البته به غير از اين جشن‌ها مراسم‌هاي ديگري همچون يلدا، گاهنبارها، سده و... برگزار مي‌شده است كه به يكي از مهم‌ترين آنها مي‌توان به جشن نوروز اشاره كرد كه اكنون پيشينه و تاريخچه‌اي سه هزار ساله به خود اختصاص داده و يكي از كهن سال‌ترين عيدهاي ملي در جهان محسوب مي‌شود. سنت نوروز به جمشيد هخامنشي منسوب است و گويند كه او جامي جهان‌بين داشت كه همه‌چيز را در آن مي‌ديد كه كنايه از دل روشن و آگاه است. نوروز آييني ايراني و يادگار قوم آريايي است كه همزمان با آغاز و رسيدن زمين به نقطه اعتدال بهاري يعني روز فروردين آغاز شده تا ششم اين ماه يعني روز تولد زردشت پيامبر بزرگ ايرانيان ادامه دارد. اين جشن از ديرباز تاكنون ادامه داشته است. در بسياري از آثار گذشته نگاران، از جمله در تاريخ طبري، شاهنامه فردوسي و آثار بيروني، نوروز به جمشيد، شاه ايران و در پاره‌اي ديگر به كيومرث نسبت داده شده و آن را به دليل آغاز بهار، برابر شدن روز و شب و از سر گرفته شدن درخشش خورشيد و اعتدال طبيعت، بهترين روز در سال دانسته‌اند. برخي مورخان اين روز را روز به سلطنت رسيدن جمشيد و تاجگذاري او مي‌دانند: «(جمشيد) در تحويل آفتاب به نقطه حمل، بر تخت نشست و آن روز را نوروز نام نهادند.» فردوسي نيز بر اين باور است كه در روز نخستين فروردين عدالت را در زمين گستراند و دست ديوان را از زمين كوتاه كرد و بر تخت نشست: جهان انجمن شد بر تخت او/ شگفتي فروماند از بخت او/ به جمشيد بر گوهر افشاندند / مر آن روز را روز نو خواندند/ چنين جشن فرخ از آن روزگار / بمانده از آن خسروان يادگار/ ز رنج و زبدشان نبد آگهي/ ميان بسته ديوان بسان رهي/ (شاهنامه فردوسي)
برخي اين روز را روزي مي‌دانند كه جمشيد جم از جنگ ديوان پيروز شد و در زمين صلح آغاز كرد. در حقيقت با آمدن بهار، طبيعت از خواب شيرين طولاني بيدار شده و رنگ تازه‌اي از عشق‌بازي‌هاي دل‌انگيز فصل را به خود مي‌گيرد، بهار با آمدنش نشان مي‌دهد كه آدمي مي‌تواند تحولي نو در زندگاني خود ايجاد كرده و به زيباترين آفرينش‌ها دست بزند و همراه با سال نو و طبيعت تازه جان خود را شست‌وشويي كرده و طرحي نو در آغاز بهار و نيز پيدايش طبيعت عشق دراندازد. بشنويم آواز عندليبان را، ترنم باد را كه در گوش درختان بهاري مي‌نوازند و مژده آغاز تازگي را مي‌دهند. نوروز با آمدنش بهترين و زيباترين تجسم عاشقانه طبيعت را با خود به همراه مي‌آورد تا همگي به ستايش ذات يزدان عشق بپردازيم. بياييم اين فرهنگ زيبا را به قشنگ‌ترين شكل پاس بداريم.