ديواري براي جدايي
اسدالله امرايي
«نوازنده نواي مرگ بتن و آهن را مي‌نواخت، براي گروه مردمي كه پيرامونش ايستاده بودند و آنچه را كه مي‌شنيدند و مي‌ديدند باور نمي‌كردند. گويي در پياده‌رو كنسرت صبحگاه را مي‌نواخت، به ياد كساني كه با تير نگهبانان مرزي كشته شده بودند و براي سپاسگزاري از آنها جان خود را به خطر انداخته، فرياد زده بودند: «ما مردم هستيم!» و ديوار را ويران كرده بودند.» كتاب «ديوار فرو مي‌ريزد» نوشته ژان مارك گونن- اليويه گز با ترجمه خسته كيهان در انتشارات تداعي منتشر شده است. ديوار فرو مي‌ريزد مستندي روايي - داستاني درباره فروريختن ديوار برلين در سال ۱۹۸۹ است. اين ديوار به طول ۱۵۵ كيلومتر و به ارتفاع ۳/۶ متر توسط جمهوري دموكراتيك آلمان (آلمان شرقي) ساخته شد و در سال‌هاي ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ به‌مدت ۲۸ سال شهر برلين را به دو منطقه شرقي و غربي تقسيم كرده بود و اصلي‌ترين نماد جنگ سرد شناخته مي‌شد و به پرده آهنين نيز مشهور بود. اين اثر روايتي است مستند با شيوه بيان داستاني درباره روزهاي منتهي به فروپاشي ديوار برلين و ديدار رودررو و آزاد مردم دو منطقه آلمان شرقي و غربي با يكديگر. پس از پايان جنگ جهاني دوم و در سال ۱۹۴۷ چهار كشور اصلي پيروز در جنگ جهاني دوم شامل اتحاد شوروي، امريكا، انگلستان و فرانسه اقدام به تقسيم كشور شكست‌خورده آلمان به چهار بخش مجزا كردند. با اينكه تمام شهر برلين در قسمت تحت نفوذ شوروي قرار گرفته بود و ابتدا تصور مي‌شد كه تمام اين شهر توسط شوروي اداره خواهد شد ولي به دليل اهميت و ويژگي‌هاي خاص برلين اين اتفاق رخ نداد و قرار شد كه اين شهر با آنكه در داخل خاك آلمان شرقي قرار گرفته ولي ميان چهار كشور اصلي پيروز در جنگ تقسيم شود.
ژان مارك گونن- اليويه گز در ابتداي كتاب نوشته‌‌اند: اين كتاب براساس خاطرات جمعي، مدارك تاريخي، آرشيوها و شهادت‌هاي خصوصي نوشته شده است. شخصيت‌هاي سياسي و افراد مشهور با نام‌هاي حقيقي ظاهر مي‌شوند. با اين‌حال براي ديگران نام‌هاي مستعار برگزيده‌ايم. مايل نبوديم با شرح جزييات -گاه شخصي- كه افراد طي مصاحبه‌هاي پرشمار فاش كرده بودند، سبب رنجش آنها شويم. اليويه گز، نويسنده و روزنامه‌نگار، در سال ۱۹۷۴ در استراسبورگ به دنيا آمد و از دانشكده اقتصاد لندن و كالج اروپا در بورژ فارغ‌التحصيل شده است. او پس از چهار سال اقامت در برلين در سال ۲۰۰۹ به پاريس بازگشت. ژان مارك گونن روزنامه‌نگار فيگارومگزين و مسوول گزارش‌هاي بزرگ بين‌ا‌لمللي و تحقيقات است. او در سال ۱۹۸۹ فرو ريختن ديوار برلين را براي مجله اكسپرس گزارش مي‌كرد. بين سال‌هاي ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ حدود ۵ هزار نفر موفق شدند به برلين غربي فرار كنند. بيشتر فرارها به زماني برمي‌گردد كه تنها حصار بين دو بخش شهر سيم‌هاي خاردار بود. همچنين بعضي‌ها از طريق پنجره‌هاي آپارتمان‌هاي كنار مرز به آن طرف حصارها رفتند. بعد از احداث ديوار، فرار از طريق تونل‌هاي مترو، سيستم فاضلاب و حفر تونل انجام مي‌شد. در روزهاي سوم، چهارم و پنجم اكتبر سال ۱۹۶۴، ۵۷ نفر موفق شدند تا از طريق تونلي به طول ۱۴۵ متر فرار كنند. دو برادر كه با بستن بال‌هاي بسيار سبكي به دست‌هاي‌شان فاصله بين دو ديوار را پرواز كردند و خود را به طرف ديگر رساندند.