بانك‌ها مجاز به در اختيار داشتن 12 درصد از وجوه هستند
حسيني هاشمي٭
درحال حاضر اغلب حساب‌هاي دستگاه‌هاي دولتي نزد بانك‌هاي دولتي است. با وجود آنكه منع داشتن حساب در بانك‌هاي خصوصي مدتي است برداشته شده است اما همچنان اين حساب‌ها در بانك‌هاي دولتي وجود دارد. پيش از اين روال كار به اين صورت بود كه هر‌وقت دستگاه‌هاي دولتي مانند مخابرات، وزارت نيرو و وزارت راه و... بودجه‌اي را از دولت اخذ مي‌كردند اين منابع به بانك مركزي رفته و بانك مركزي به عنوان بانكدار دولت منابع را به حساب‌هاي مربوط به دستگاه‌هاي مورد نظر نزد بانك‌هاي دولتي دارنده آن حساب‌ها واريز مي‌كرد.
اما در حال حاضر اين روال با تغييراتي انجام مي‌شود به اين صورت كه وجوهي كه به حساب دستگاه‌هاي دولتي منتقل مي‌شود به محض واريز بايد 88 درصد از مبلغ كل تحت عنوان سپرده قانوني نزد بانك مركزي گذاشته شود و بانك‌ها مجاز به نگهداري تنها 12 درصد از اين مبالغ هستند. به‌طور مثال اگر مخابرات 500 ميليارد تومان منابع تخصيصي واريزي به حساب خود نزد يكي از بانك‌ها داشته باشد 400 ميليارد تومان از اين مبلغ را بايد بانك عامل به حساب بانك مركزي واريز كند.
در صورتي‌كه مخابرات بخواهد از اين منابع خود استفاده كند ابتدا بانك عامل از منابع خود اين اعتبار را پرداخت كرده و سپس معادل آن را از بانك مركزي دريافت مي‌كند. بر‌اين‌اساس اگر تا پيش از سال 1390 امكان استفاده از منابع عمومي براي بانك‌ها راحت بود اما امروز اين امكان با اجراي اين روش جديد به صورت سختگيرانه‌اي دنبال مي‌شود.
در كنار اين روش، براي بانك‌هايي كه نسبت به پرداخت منابع عمومي با تاخير عمل كنند جرايم 34 درصدي ديده شده كه خود اين موضوع مي‌تواند به عنوان عامل بازدارنده عمل كند. پيش از اين دستگاه‌هاي دولتي تنها مجاز بودند در بانك ملي حساب داشته باشند اما با تلاش بانك‌ها امروز اين امكان فراهم شده كه دستگاه‌ها در تمام بانك‌ها اعم از خصوصي و دولتي حساب داشته باشند. اگرچه هنوز عمده حساب‌ها نزد بانك‌هاي دولتي است اما بانك‌هاي خصوصي در صورت داشتن حساب دولتي بايد از بانك مركزي اجازه داشتن اين حساب را اخذ كنند.
٭كارشناس بانكي