رشد روزنه‌هاي رانت در دوران تحريم
ابراهيم نكو٭
متاسفانه در دولت قبل استفاده از رانت‌هاي غيرشفاف امري مرسوم بود و استفاده از رانت‌هاي غيرمرتبط در برخي فعاليت‌هاي مختلف اقتصادي و غير اقتصادي وجود داشت. حال اينكه بخواهيم شخص يا اشخاصي را به اين امر متهم كنيم و انگشت اتهام را به سمت آنها نشانه بگيريم كار صحيحي نيست. با تغيير دولت يازدهم هم نمي‌توانيم توقع داشته باشيم كه صورت مساله استفاده از رانت‌هاي مختلف پاك شود. با تغيير دولت و حضور دولت يازدهم اين‌گونه افراد پاكسازي نشده‌اند و تعداد زيادي از اين افراد همچنان در مسير اقتصادي هستند و با شيوه‌هاي قبلي فعاليت مي‌كنند اما با حساسيت دولت يازدهم و ورود به اين موضوع و البته برخوردهاي قانوني حساسيت‌ها بر روي استفاده از رانت‌ها موجب شد تا كمي جلوي اين موضوع گرفته شود.
برخي افشاگري‌ها كه در دولت يازدهم انجام شد هم نتيجه همين نگاه و اقدامات دولت جديد بود كه دست برخي از رانت گيران را تا حدودي كوتاه كرده است اما همين روال نشان مي‌دهد اين رانت‌ها چه بلاهايي را سر كشور آورده است. به نظرم اينكه توقع داشته باشيم به زودي اين روال با اقدامات دولت پاكسازي شود هم امكان‌پذير نيست.
اين به مثابه ريختن آب روي زمين است كه قابليت جمع كردن ندارد و نمي‌توان روال اقتصادي را به دوران پيش از استفاده از رانت‌ها برگرداند ولي هم‌اكنون اراده دولت و سلامتي كه در روابط اقتصادي مردان دولت ديده مي‌شود نشان مي‌دهد كه اين روال كنترل شده و مردم مي‌توانند اميدوار باشند و انتظار داشته باشند كه دولت در راستاي كم شدن رانت‌هاي اقتصادي برخي از اشخاص و افراد اقدام مي‌كند تا در سال‌هاي آينده اين روال آزار‌دهنده در كشور جمع شود.
در همين راستا نيز اقداماتي صورت گرفته است كه قابل تقدير است اما كافي نيست. در عين حال دولت يازدهم در زمان حياتش تاكنون با اقداماتي كه انجام داده و روال قانوني كه در اختيار قوه قضاييه قرار داده است مي‌توان به آينده اقتصاد كشور اميدوارتر شد. در كنار اين برخوردها محل رانت‌خواري‌هاي انحام شده نيز قابل توجه است؛ نا گفته پيداست كه رانت‌خواري نه تنها در حوزه اقتصادي كه در تمام حوزه‌ها وجود دارد اما در حوزه اقتصاد با توجه به منابع پولي و مالي اين اتفاق بيشتر مورد توجه و ملموس‌تر خواهد بود با اين حال نبايد بدون در اختيار داشتن سندهاي معتبر و استناد به آن به كسي تهمت وارد كرد. در عين حال نبايد تحريم‌ها را در گسترش رانت‌هاي اقتصادي بي‌ربط دانست. ناگفته پيداست كه آمار رانت‌هاي اقتصادي در فاصله زماني كه تحريم‌هاي اقتصادي تشديد شده بود بيش از گذشته انجام شده است و كساني بوده‌اند كه با استفاده از شرايط سخت اقتصادي از رانت‌هاي خاص استفاده كرده‌اند.
٭ عضو هيات رييسه كميسيون اقتصادي مجلس