روايت تاريخي يك نام‌گذاري
سيد محمدعلي ابطحي
شيعيان نام ديگري هم دارند. پيروان مكتب جعفري. شيعه را به جاي انتساب به ساير امامان به امام جعفر صادق نسبت داده‌اند. شيعه را به نام علويون يا حسينيون يا ساير امامان نسبت نداده‌اند. شايد دليل اين نام‌گذاري را خيلي‌ها ندانند كه در اين كوتاه به آن اشاره مي‌كنم. اين نام‌گذاري ريشه تاريخي دارد:
بعد از پيامبر با گسترش پهنه اسلام به منطقه شامات، بني اميه خود را ادامه خلافت اسلامي ناميدند و در شام معاويه به‌نام خودش سكه نمايندگي اسلام و پيامبر ضرب كرد و مجموعه‌اي به‌نام امويان خلفاي اسلام شدند. معاويه كه در شام اعلام خلافت كرده بود، بعد از اينكه علي عليه‌السلام به خلافت رسمي رسيد، توسط آن حضرت عزل شد اما با تمرد معاويه روبه‌رو شد و كار به جنگ كشيد و در دوران امام مجتبي براي اينكه معاويه شناخته شود، صلح برقرار شد ولي معاويه توانست نيروهاي زيادي از مسلمانان را همراه خود كند و حكومت امويان نماينده رسمي اسلام شدند و طبعا درگيري شديد بين امويان و امامان شيعه درگرفت و فشارهاي آنان بر امامان شيعه مضاعف شد. حوادث كربلا و شهادت امام حسين يكي از نمونه‌هاي رويارويي امامان شيعه با امويان بود. يزيد پسر و خليفه معاويه بود. امويان حكومت بيش از صد ساله در جهان اسلام داشتند. آغاز امامت امام جعفر صادق سال ۱۱۴ هجري بود. در همان سال‌ها درگيري شديد بين امويان به عنوان حاكمان رسمي با عباسيان در سراسر جهان اسلام درگرفت. تا اينكه در سال ۱۳۲ هجري رسما عباسي‌ها جايگزين امويان شدند. اين فرصتِ نزاع خلافت بين عباسيان و امويان، دوره آرامي را براي امام باقر و عمدتا امام صادق ايجاد كرد. وقتي هم كه عباسي‌ها به خلافت رسيدند، به دليل ضعف مديريت و عدم استقرار، وقت و فرصت درگير شدن با امامان شيعه وجود نداشت. امام جعفر صادق كه بر خلاف ساير امامان عمر بيشتري كرد و دير‌تر به دلايل فوق الاشاره به شهادت رسيد، از اين فرصت استفاده كرد و مباني فقهي شيعه را مدون فرمود و به همين دليل بنا به نقل‌ها حدود ۵۰ در صد از كل روايات مكتب تشيع، از امام جعفر صادق نقل شد. همين فرصت خلأ بين دو حكومت باعث شد كه آن حضرت شاگردان فراواني هم داشته باشد و چون روايات سينه به سينه نقل مي‌شد، تعداد شاگردان زياد مي‌توانست در حفاظت از روايات تاثير داشته باشد. به همين دليل كه فقه بر اساس روايات امامان شكل مي‌گيرد، حجم بالاي اين روايات، شيعه را صاحب مكتب مدون كرد و شيعه را به همين دليل جعفري ناميدند.
به پيروان آن حضرت شهادت امام صادق را تسليت مي‌گويم.