• ۱۴۰۳ دوشنبه ۲۴ ارديبهشت
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 4291 -
  • ۱۳۹۷ پنج شنبه ۴ بهمن

جمالزاده، اسرافكار در ضرب‌المثل

جمال ميرصادقي

محمدعلي جمالزاده را هرگز نديدم اما آن سال‌ها كه در مجله سخن داستان چاپ مي‌كردم، او نيز در دفتر اين مجله رفت و آمد داشت. از ويژگي‌هاي جمالزاده نامه‌هاي طولاني اوست كه به مناسبت‌هاي مختلف به افراد مي‌نوشت و من هم از آن بي‌نصيب نماندم. ميرصادقي‌ها سه گروه هستند؛ گروه قزويني، اصفهاني و كرماني؛ البته اصل اين گروه مربوط به قزوين بوده و بعد به ساير مناطق پخش شده است. جمالزاده كنجكاو شده بود من به كدام گروه از ميرصادقي‌ها تعلق دارم و تصورش اين بود جزو دسته اصفهاني‌ها هستم. او نامه‌هاي مفصل مي‌نوشت تا درباره نسب من بپرسد، گاه اما چنان اين نامه‌نگاري طولاني مي‌شد كه حوصله و توان جواب دادن را از دست مي‌دادم. هنوز بخشي از اين نامه‌ها را دارم و بخش ديگر آن را به علي دهباشي تحويل دادم.

جمالزاده نويسنده‌اي است كه راه تازه‌اي در نگارش گشود و داستان‌هاي خود را به زبان گفتاري نوشت. با اين حال اين شيوه از نگارش هنوز در نثر او هنوز جا نيفتاده و قوام پيدا نكرده است. اين نويسنده نتوانست در نثر خود، از زبان مقاله‌نويسي و توضيحي بيرون آمده و استقلال و وحدت خود را پيدا كند. از اين رو وظيفه خود مي‌داند همه‌ چيز را توضيح دهد.

جمالزاده در نثر خود از زبان كوچه و قصه‌هاي عاميانه وام گرفت.‌ اين خصوصيت در نثر او دو رو دارد؛ هم به دلچسبي و غناي زبان كمك مي‌كند و هم باعث دشواري فهم آن مي‌شود و نثر از صراحت و سادگي بيرون مي‌آيد. به اين معنا‌ براي كساني كه با آن اصطلاحات آشنايي دارند، نثر جمالزاده بسيار دلچسب است و براي كساني كه به آن آگاهي ندارند، فهم آن بسيار ثقيل و دشوار مي‌شود. استفاده زياد از ضرب‌المثل و اسراف در آن از ديگر ويژگي‌هاي نثر اين نويسنده است. برخي نيز به او اين ايراد را گرفته‌اند كه داستان‌هايش تجربه‌هاي عام و تكراري را نشان داده و موقعيت‌هاي زماني و مكاني امروز ايران را منعكس نمي‌كند. بهترين اثر او «يكي بود يكي نبود» است كه در آن به غناي كاري خود رسيده و داستان‌هاي بعدي او از نظر معنا و ساختار به‌شدت تحت‌تاثير او هستند. «سروته يك كرباس»، شاهكار ديگر اين نويسنده است كه هر دو هنوز خوانندگان خود را دارند.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون