حسن روحاني، رييس‌جمهوري:
بايد قدرت و ديپلماسي
را با هم داشته‌باشيم
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه سوم شهريور به يك‌باره از ايران راهي فرانسه شد و پس از چند ساعت گپ و گفت با هيات‌هاي آلماني، انگليسي، ژاپني، كانادايي، ايتاليايي و البته فرانسوي در بياريتز و ديدارهايي در حاشيه نشست 7 قدرت صنعتي جهان منهاي امريكا به تهران بازگشت؛ سفري كه كاخ سفيد از آن «غافلگير» شد اما كاخ اليزه اعلام كرد كه «به دليل حساسيت موضوع» ساعاتي مانده به حضور رييس دستگاه ديپلماسي ايران، اين خبر را به اطلاع همه رسانده است. يك روز بعد از اين سفر ديپلماتيك كه بر سر آن مناقشه رسانه‌اي داخلي و خارجي ايجاد شد، حسن روحاني در جريان يك سخنراني تاكيد كرد «اگر بدانيم با ملاقاتي منافع ملي تامين و كشور آبادتر مي‌شود، دريغ نخواهيم كرد». پس از اشاره گذراي رييس‌جمهوري به ملاقات‌هايي كه ممكن است به تامين منافع ملي بينجامد، اين پرسش ايجاد شد كه بعد از حضور و ملاقات يك‌باره ظريف با برخي مقامات اروپايي به ويژه امانوئل ماكرون، رييس‌جمهوري فرانسه و البته پيش‌رو بودن سفر رييس‌جمهوري و وزير امور خارجه به اجلاس سالانه سازمان ملل مسير ديپلماسي ايران به چه سمت و سويي خواهد رفت؟ حسن روحاني كه روز دوشنبه در مراسم ارايه دستاوردهاي دولت در توسعه زيرساخت‌هاي روستايي حضور يافت و سخنراني كرد، دو هفته مانده به گام سوم ايران در راستاي كاهش تعهدات برجامي به دليل بي‌عملي شركاي اروپايي و همچنين يك ماه مانده به سفر رييس‌جمهوري به نيويورك براي حضور در سازمان ملل، در خلال سخنراني‌اش همچون اغلب سخنراني‌هاي بعد از خروج امريكا از برجام به «شرايط فشار دشمن» اشاره كرد و گفت كه «راهي جز توسعه كشور، رونق توليد و همكاري بيشتر نداريم». او البته در ادامه تاكيد كرد كه «دولت براي حل مشكلات از هيچ مسيري كوتاهي نمي‌كند. معتقدم براي منافع كشور از هر ابزاري بايد استفاده كرد. اگر بدانم كه به جلسه‌اي بروم و با كسي ملاقات كنم كه در نتيجه كشور آباد شده و مشكلات مردم حل مي‌شود، دريغ نمي‌كنم؛ اصل منافع ملي ما است.» اين بخش از سخنراني رييس‌جمهوري گرچه روي خروجي «پايگاه اطلاع‌رساني نهاد رياست‌جمهوري» قرار نگرفت اما رسانه‌ها به نقل از روحاني با نشر اين جمله تلويحا از اعلام آمادگي رييس‌جمهوري براي مذاكرات احتمالي در آينده خبر دادند. روحاني با بيان اينكه «يك سال است شديدترين تحريم‌ها را بر ما وارد كردند ما هم در برابر تحريم‌ها ايستاديم» گفت: «تعهدات خود را هم كاهش داديم، اما بين مراحل كاهش تعهد دو ماه وقت گذاشته‌ايم تا فرصت ديپلماسي داشته باشيم. خواست ملت ما عزت، استقلال و همزمان كاهش زحمت و فشار و افزايش رفاه است. اگر بنا باشد با فشار به مردم كشور را اداره كنيم كه هر كسي بلد است كشور را اداره كند. ما مي‌ايستيم تا به اهداف و منافع و امنيت كشور به عظمت برسيم، جايي بايد ايستاد كه منافع وجود دارد. ما براي دفاع از منافع ملي و استقلال كشور مي‌ايستيم، خسته نمي‌شويم و از هر ابزاري براي حل مسائل استفاده مي‌كنيم.»
«صحبت‌هاي كلي» در مورد مذاكره
همزمان با سخنراني رييس‌جمهوري البته علي ربيعي، سخنگوي دولت در ساختمان كوثر نهاد رياست‌جمهوري نشست خبري برگزار كرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. از همين روي اين جملات روحاني محور يكي از سوالات خبرنگاران در اين نشست خبري قرار گرفت و در همين راستا ربيعي به اين سوال كه «آيا صحبت‌هاي روحاني ناظر بر مذاكره با امريكا براي حل مساله برجام است؟» پاسخ داد: «صحبت آقاي روحاني كلي است و به معناي اين نيست كه ما مذاكره‌اي را در دستور كار داريم.» او همچنين با تاكيد بر اينكه ما درباره هيچ چيز جز در چارچوب برجام حاضر به مذاكره نيستيم توضيح داد: «ما براي هر گونه مذاكره تنها در چارچوب برجام حاضر به گفت‌وگو هستيم و درباره مسائل موشكي يا مسائلي مشابه آن گفت‌وگويي نخواهيم داشت. مقامات فرانسوي هم در گفت‌وگو با رييس‌جمهور كشورمان در چارچوب برجام مذاكره كرده و مي‌كنند.» گرچه روحاني در سخنراني‌هاي پيشين نيز اشاراتي به مذاكره كرده‌بود؛ با اين حال در مواضع اخير روحاني و تيم ديپلماسي دولت با مواضع رسمي دولت پيشين كه مخالف جدي مذاكره بود نزديكي ملموسي احساس مي‌شد كه شايد تابعي از شرايط بغرنج ديپلماتيك ميان ايران و ساير اعضاي طرف قرارداد بين‌المللي برجام بود اما به نظر مي‌رسد سفر يك‌باره ظريف به فرانسه و مذاكراتي كه در حاشيه جلسه گروه جي 7 صورت گرفته، هر چند آن‌طور كه ربيعي تاكيد كرده قرار بر مذاكره خارج از چارچوب برجام نيست اما منجر به ايجاد تغييراتي در لحن و مواضع رييس‌جمهوري شده است.
قدرت و ديپلماسي هر دو با هم
البته روحاني در ادامه سخنراني خود ماجراي توقيف كشتي ايراني را براي درك مواضع دولت جمهوري اسلامي و مذاكره و مقاومت همزمان به عنوان مثال و مصداق مطرح و تشريح كرد: «وقتي كشتي ما را مي‌گيرند، ما هم مذاكره مي‌كنيم و هم با دلايل قانوني كشتي آنها را مي‌گيريم؛ هر دو كار را بايد انجام داد. قدرت و ديپلماسي بايد باهم باشند برخي اشتباه مي‌كنند كه فكر مي‌كنند يكي از اين دو را بايد داشت. ما هم بايد قدرت اقتصادي و نظامي داشته باشيم و هم از مذاكره استفاده كنيم.»رييس‌جمهوري اين‌بار به مواضع دوران تصويب برجام نزديك‌تر شده و روايتي توام با گلايه را مطرح كرد كه: «گويي در گوش بعضي‌ها پنبه است و هر چه ما مي‌گوييم، آنها مي‌گويند مذاكره چه خاصيتي دارد؟ بعد از مذاكره به جاي يك ميليون بشكه نفت، دو ميليون و 800 هزار بشكه نفت صادر كرديم. ميلياردها دلار به كشور آورديم، هر ماه يك ميليارد دلار از پول‌هاي خود را آزاد كرديم، قطعنامه‌هايي كه امريكا براي آنها 20 سال زحمت كشيد را مثل بت تخريب كرديم، سرمايه خارجي جذب شد؛ البته وقتي شركت‌هاي خارجي به كشور آمدند عده‌اي نگفتند اين شركت‌ها آمدند اما وقتي شركت‌ها رفتند مي‌پرسند چرا ؟»
پاسخ به حمله
روحاني همچنين با بيان اينكه «وزير خارجه ما به پاريس مي‌رود سپس با ما مشورت كرده و دوباره به پاريس برمي‌گردد، ما با مسوولان مربوطه مشورت و بحث داريم و بايد كارمان را انجام دهيم، جايي كه احتمال موفقيت حتي 10 تا 20 درصد وجود دارد هم بايد جلو رفت و نبايد فرصت را از دست بدهيم»، در واقع پاسخي براي برخي كنشگران و رسانه‌هاي داخلي داشت كه سفر ظريف به فرانسه را خودسرانه و تصميم دولت و نه حاكميت و راس نظام توصيف كرده بودند. چه آنكه سردار غلامحسين غيب‌پرور، مشاور عالي فرمانده كل سپاه پاسداران صبح ديروز در سخنراني در اولين جشنواره «كارمند تراز انقلاب اسلامي» كه از سوي بسيج وزارتخانه‌ها و ادارات برگزار شد يكي از نظامياني بود كه حضور ظريف را در حاشيه اجلاس جي7 نقد كرد. او با بيان اينكه من قضاوتي درباره حضور يكي از مسوولان كشور در اجلاس جي۷ و بازگشت زودهنگام از آن اجلاس ندارم، گفت: «خدا نكند اين رفت و آمدها، از روي استيصال و خودباختگي باشد. خدا نكند زانوهاي مسوولان ما بلرزد.»البته روزنامه كيهان نيز كه از جمله رسانه‌هاي هميشه منتقد در حوزه ديپلماسي دولت وقت است در گزارشي با تيتر «سفر نا‌بجاي ظريف به فرانسه، تشديد فشار به خيال گشايش» نوشت: «اين قبيل اقدامات نا‌بجا، به خيال گشايش اقتصادي صورت مي‌گيرد اما قطعا نتيجه‌اي جز تشديد گستاخي و فشار دشمن در بر نخواهد داشت.»
سخنراني حسن روحاني، رييس‌جمهوري در همايش دستاوردهاي دولت در توسعه زيرساخت‌هاي روستايي، علاوه بر طرح مسائل و مصايب ديپلماتيك محورهاي ديگري نيز داشت كه خلاصه‌اي از آن را مي‌خوانيد:
انقلاب اسلامي اين مسير را [پيشرفت روستاها] براي ما هموار كرد. مقداري هم تكنولوژي اين مسير را هموار كرده است. شما در اين انتخابات‌ها مي‌بينيد كه اولين علامت پيروزي را روستاها اعلام مي‌كنند. اولين راي‌ها براي روستاهاي بسيار كوچك است همان راي مي‌شود معيار تا راي تهران شمرده شود.
يكي از دستاوردهاي ما توسعه روستاها بوده است. قبلا اين كار مي‌شده اما توسعه در دولت يازدهم سرعت بيشتري گرفت. 14 هزار روستا تا قبل دولت يازدهم و در اين 6 سال بيش از ۱۴ هزار روستا گازكشي شده است.
چرا بايد روستا را احيا كنيم؟ پاسخ اوليه‌اش مشخص است؛ آنها هم داراي حقوق برابر هستند. اما پاسخ بعدي اين است كه اگر روستا آباد نشود شهرها را نابود كرديم. روستا آباد نشود مهاجرت و حاشيه‌نشيني ايجاد مي‌شود.
از سال 92 در هر هفته به 30 روستا آبرساني كرديم در هر هفته به 47 روستا گاز مي‌رسانيم و هر هفته 35 كيلومتر راه روستايي بهسازي و آسفالت مي‌شود. هر هفته 109 روستا به پوشش تلفن همراه متصل شده و 98 روستا به شبكه اطلاعات اضافه شد. در هر هفته 15 خانه بهداشت افتتاح مي‌شود.