حقوق نابينايان
فاطمه ذوالقدر
كمك به معلولان در هر جامعهاي داراي ارزش و اهميت است و اين ارزش در جامعه اسلامي ما دوچندان است. لذا همواره تلاش ميشود، زمينه لازم براي فعاليت اين عزيزان مهيا و شرايط تسهيل شود. ضرورت ايجاد تمهيدات و برنامههاي مقتضي براي استقلال افراد معلول و داراي ناتواني جسمي و حركتي داراي اهميت بسيار است و مناسبسازي، حمايت و نيز فرهنگسازي از ضروريات آن محسوب ميشود. مطابق قانون جديد، دستگاههاي دولتي و نهادهاي عمومي مكلفند جهت دسترسي و بهرهمندي افراد معلول، ساختمانها و اماكن عمومي، ورزشي و تفريحي، معابر و ابزار خدماتي موجود را با توجه به بودجه منظور شده، مناسبسازي كنند. با وجود اينكه در اين راستا اقداماتي صورت گرفته است اما كافي نبوده و عملكرد دولت در اين عرصه مطلوب نيست. انتظار است براي نابينايان، امكاناتي ايجاد شود كه بتوانند با ديگر افراد جامعه هم سطح شوند و برابري كنند. در موضوع آموزش در همه ابعاد آن از بعد نظري و فني و حرفهاي گرفته تا تامين كتابخانههاي مناسب و آموزش فناوريهاي نوين و اپليكيشنهاي مناسب براي ايشان در بحث اشتغال و در خصوص استفاده از خدمات شهري بايد بيش از پيش وضعيت اين افراد نيز در نظر گرفته شود. در خصوص آموزش افراد نابينا و ترغيب ايشان به استفاده از عصاي سفيد براي بهرهمندي كامل از حقوقشان، برنامهريزي و فعاليتهاي جديتري از سوي مسوولان امر از جمله سازمان بهزيستي و راهنمايي و رانندگي و... ضرورت دارد. همچنين ساير افراد از عابرين پياده تا دارندگان خودرو و موتوسيكلت بايد عصاي سفيد را به عنوان پرچم استقلال يك نابينا به رسميت بشناسند. عصاي سفيد يك نماد بينالمللي است كه طي رعايت و تدوين حقوق نابينايان به دولتها و كشورها و موسسات نابينايي جهان توصيه شده است.
عصا نشانه شناخت فرد نابينا به ديگران است تا با مراقبت، ايمني آنان را تامين كنند. بنابراين لازم است همه افراد جامعه با شناخت قوانين آن در ارتباط با اشخاص نابينا عملكرد و واكنش مناسبي از خود نشان دهند. قانون حمايت از معلولان مصوب 20/12/1396مجلس شوراي اسلامي كه شامل اين دسته از افراد هم هست، تكاليفي را بر نهادها جهت حمايت از افراد معلول مترتب كرده است. تكاليفي مانند مناسبسازي و دسترسپذيري تردد و تحرك، خدمات بهداشتي- درماني و توانبخشي، كارآفريني و اشتغال، امور ورزشي-فرهنگي و هنري، حمايتهاي اداري و استخدامي و مالياتي و... البته با همه اين تفاسير همچنان شاهد آن هستيم كه ضعفهاي عديدهاي در اجرا براي نابينايان و افراد معلول وجود دارد و اميدواريم همه نهادها با هماهنگي، شرايطي را مهيا كنند تا اين افراد به راحتي محيط پيرامون خود را مورد شناسايي قرار دهند و با امنيت خاطر در جامعه حاضر شوند و تردد كنند.