سال آينده رونق به بازار مسكن برميگردد
مصطفي قلي خسروي٭
بازار مسكن مدتها است در ركودي تورمي به سر ميبرد. اين حرف جديدي نيست، بحران تنها معطوف به بخش مسكن نيست. كليت اقتصاد ايران در شرايط ويژهيي قرار دارد و مسوولان با تدوين برنامههاي متعددي درصدد تغيير شرايط هستند. بازار مسكن مدتهاست در ركودي كشدار به سر ميبرد اما روند تحولات اخير به سمتي است كه ميتوان اميدوار بود در آيندهيي نزديك رونق به اين بازار بازگردد. از مهمترين اتفاقاتي كه در اين مدت رخ داده است، قانوني شدن واگذاري مسكن مهر به غير است. اين تصميم دولت از آن جهت حايز اهميت است كه به هر روي، مسكن مهر نسبت به واحدهاي مسكوني ديگر در سطح كشور، مسكن ارزان به حساب ميآيد. اجازه خريد و فروش مسكن مهر باعث تحرك در بخشهايي از بازار مسكن شده است.
همچنين زمزمههايي شنيده ميشود كه دولت تصميم دارد به زودي وام مسكن 80 ميليون توماني را به مرحله عمل برساند. اين اتفاق در صورتي كه رخ دهد، قطعا كمك بسيار مهمي به رونق مجدد در بازار مسكن خواهد كرد. البته بايد به دو مساله توجه داشت. اعطاي وام 80 ميليون توماني براي مسكن هر چند گامي رو به جلو محسوب ميشود اما هنوز تا استانداردهاي جهاني فاصلهيي قابل توجه دارد. در تمام كشورهاي پيشرفته دنيا، وام مسكن، 80 درصد قيمت مسكن را شامل ميشود و بالطبع 80 ميليون تومان در بازار مسكن امروز بسيار كمتر از اين است. در كشورهاي پيشرفته دولت 80 درصد قيمت خانه را به متقاضي وام ميدهد و اين كار باعث تحرك دايمي بازار مسكن ميشود. بهره و كارمزد وام مسكن در آن كشورها تنها چهار درصد است اما در مقابل، هر كس كه دو قسط خانه را نپردازد جريمه شده و با حراج خانهاش روبهرو ميشود. اين كار باعث ميشود افراد بيشتري توان خريد خانه را داشته باشند، بهره كمي براي اين كار بپردازند و در كنار آن حراج گذاشتن خانه مشتريان بدحساب، سبب ميشود نوعي «حراج مسكن» در اين كشورها وجود داشته باشد. از سوي ديگر براي تحرك بيشتر در بازار، بهتر است تا وام مسكن را به توليدكننده بدهند. بايد توجه داشت اين وام بايد قابل انتقال به غير باشد. اين كار نتايج به مراتب بهتري از پرداخت وام مسكن به خريدار خواهد داشت زيرا سازنده احساس ميكند كه حامي و پشتيبان دارد در ضمن قابل انتقال بودن اين تسهيلات به غير سبب ميشود خريدار نيز از اين تسهيلات منتفع شود. بررسي مولفههاي ديگر بازار نيز نشان ميدهد بخش مسكن با تورم چنداني تا پايان سال روبهرو نخواهد شد. تداوم روند فعلي سبب رشد قيمت مسكن كمتر از ميزان رشد نرخ تورم در سال آينده ميشود. به نظر ميرسد بازار مسكن از ابتداي سال آينده به سمت خروج از ركود حركت كند و در نيمه دوم سال آينده رونق را تجربه كند. برنامهريزيهاي دولت نويد بخش آيندهيي خوب براي بخش مسكن است و به نظر ميرسد روزهاي بد بازار به زودي به سر خواهد رسيد.
٭ كارشناس بازار مسكن