ابتكار اعلام كرد
كمپين بين‌المللي «نجات هامون» تشكيل مي‌دهيم
اعتماد
تلاش براي نجات هامون، به تشكيل كمپين رسيده است، كمپيني با مشاركت مردم ايران، افغانستان و دولت‌هاي‌شان. رييس سازمان حفاظت محيط زيست بعد از انتشار خبرهايي درباره خشك شدن هامون و وضعيت خطرناك هورالعظيم، از تشكيل اين كمپين خبر داده است، او به جرياني اجتماعي اشاره مي‌كند كه هدفش نجات تالاب هامون است. معصومه ابتكار به عنوان سكاندار محيط زيست كشور، در خصوص تالاب‌هايي كه اخيرا محل بحث بودند سخن گفت، او از نجات هامون گفت و تامين حقابه هورالعظيم. ابتكار با اشاره به تلاش ايجاد شده براي ايجاد يك جريان اجتماعي براي نجات هامون گفت: در حال راه‌اندازي يك كمپين بين‌المللي تحت عنوان «نجات هامون» هستيم و كار را با همكاري بخش‌هاي مختلف و مردم ايران و افغانستان حتما پيگيري مي‌كنيم.
او در اين باره به ايسنا گفت: طي سه سال گذشته براي تالاب هامون وقت زيادي گذاشته شده است و اقدامات خوبي انجام داده‌ايم كه برخي از آنها به نتيجه رسيده است كه از جمله آنها مي‌توان به برداشتن موانع اشاره كرد. در سال 92 موانعي را خودمان براي ورود آب ايجاد كرده بوديم كه با همكاري خوب وزارت كشور و مرزباني بخش‌هايي از اين موانع برداشته شد. سه نوبت آب‌گيري از تالاب فراح را در سه سال قبل در هامون داشتيم و اين وضعيت تغيير كرد. وقتي سازمان را در سال 92 تحويل گرفتيم، آب در آن سوي مرز بود و به علت برخي اقدامات آب به اين طرف نمي‌آمد. وي افزود: با اقدامات انجام شده آب به صورت سيلابي وارد هامون شد و باعث شد پوشش گياهي خوبي در بخش‌هايي از هامون داشته باشيم كه مانع گرد و غبار شود. در مجموع وضعيت متفاوت از گذشته است.
ابتكار با بيان اينكه در هماهنگي انجام شده با وزارت نيرو در چند نوبت علاوه بر آبي كه از هيرمند به طور طبيعي آمده در چندين نوبت حقابه‌ها رهاسازي شده و از چاه‌نيمه‌ها وارد تالاب شده است، گفت: آخرين مورد در مردادماه انجام شد و در بخش‌هايي از هامون آب داشتيم و تصاوير ماهواره‌اي هم آن را نشان مي‌داد. ميزان همكاري دولت افغانستان هم بستگي به مناسبات ديپلماتيك دارد. براي احياي تالاب هامون با اشرف غني صحبت‌هايي انجام دادم و به نظر مي‌رسد آنها نيز براي احياي تالاب مشكلي نداشته باشند.
با وجود رايزني‌هاي ابتكار با طرف افغانستاني براي احياي هامون، هنوز خبرهاي خشك شدن هامون بيشتر از احياي آن به چشم مي‌خورد. با وجود مطرح شدن تالاب هامون در كنگره جهاني ذخيره‌گاه‌هاي زيست‌كره و ارايه گزارشي در اين مورد و ثبت تالاب هامون در يونسكو به عنوان ذخيره‌گاه زيست‌كره، هنوز مشكلات ورود حقابه زيست محيطي اين تالاب از مشكلات اساسي متوليان تالاب است آنقدر كه بايد كمپيني راه‌اندازي شود، شايد شبيه كمپيني كه براي نجات اروميه توسط هنرمندان در حال امضا شدن است، تا شايد توجهات جهاني را به سوي تالاب از دست رفته جلب كند. بادهاي 120 روزه سيستان و بلوچستان، در فصل گرم سال باعث بالا بردن دماي تابستان به بيش از 40 درجه مي‌شود كه در ادامه تبخير بالاي 5000 ميلي‌ليتر را باعث مي‌شود. به گفته ابتكار، اين اتفاقات اقتضاي طبيعت منطقه است، همان طور كه در سال‌هاي قبل نيز رخ داده است. او معتقد است: مي‌توان گفت اين رويداد، يك فاجعه زيست‌محيطي نيست كه برخي رسانه‌ها آن را به كار مي‌برند. اين بادها قرن‌ها در منطقه مي‌وزد و كسي نمي‌تواند جلوي اين بادها را بگيرد. واضح‌تر از هرچيز در مورد رخدادهاي طبيعي اين است كه خارج از دست بشر است، اما بي‌نتيجه ماندن رايزني‌ها براي ورود آب به هامون كاملا به متوليان اين داستان مرتبط است، اتفاقي كه سال‌هاست خبر رايزني‌هايي منتشر مي‌شود كه كوچك‌ترين نتيجه‌اي نداشته.
مهم‌ترين تدابير اعلام شده از سوي محيط زيست براي احياي هامون، تامين حقابه‌ها از سوي چاه‌نيمه‌ها، باز نگه داشتن مسير ورود آب‌هاي سيلابي از فراح و ادامه مذاكرات با افغانستان و نهادهاي بين‌المللي براي تامين حقابه‌هاست. ابتكار براي روشن شدن اذهان عمومي و ارتباط تالاب و نوسانات فصلي منطقه‌اي، گفت: در مورد تالاب هورالعظيم بايد بدانيم تالاب‌ها تحت تاثير نوسانات فصلي قرار مي‌گيرند. در نقاطي چون خوزستان و سيستان هم اين تالاب‌ها تحت تاثير هواي گرم تابستان و ماه‌هاي منتهي به پاييز به سخت‌ترين وضعيت آبي مي‌رسند. رييس سازمان حفاظت از محيط زيست با بيان اينكه در دولت يازدهم پس از تصميمي كه در سال‌هاي 88 و 89 گرفته شد و آب را روي تالاب هورالعظيم بستند و با فعاليت برخي از شركت‌هاي نفتي در آنجا تالاب را خشك كردند؛ اقدامات و پيگيري‌هاي جدي صورت گرفته است، اظهار كرد: به عنوان مثال تالاب مجددا آب‌گيري شد و سدهايي كه مانع ورود آب از رودخانه‌هاي بالادست و مشخصا از كرخه بودند برداشته شد و از آن زمان تاكنون اين تالاب در حال آب‌گيري است. ابتكار ادامه داد: ماه گذشته سفري به خوزستان داشتم و در آنجا دستگاه‌هاي مرتبط و وزارت نيرو گزارشي ارايه كردند كه براساس آن حقابه تالاب هورالعظيم كماكان تامين مي‌شود و بيش از 700 ميليون متر مكعب (63 درصد) تامين شده و برخلاف سال 92 كه كاملا خشك بود، اكنون شاهد وضعيت خوب آبزيان و ماهي‌ها در اين تالاب هستيم و تصاوير ماهواره‌اي هم مويد اين موضوع است. هامون و هورالعظيم، دو تالاب از چندين تالاب در معرض خطر خشك شدن و از بين رفتن كشورند، تالاب‌هايي در ميانه و گوشه‌هاي كشور وجود داشتند كه مدت‌ها پيش خطر از بين رفتن‌شان گوشزد شد، اتفاقي نيفتاد و آنقدر كم‌آب شدند كه بيشتر شبيه باتلاق هستند تا تالاب.