لزوم بازنگري در گردشگري سالمندي
والديني كه به سفر نميروند
الهام معيني جزني
چندي پيش در جمع دوستانه، از بالا رفتن سن والدين سخن به ميان آمد. دغدغه مشترك اغلب ما در آن جمع، مربوط به نحوه گذراندن اوقات تنهايي والدينمان بود؛ تجربهاي كه هنگام سفر يا دورهمي دوستانه، با عذابوجداني زيرپوستي از تنهايي والدين، همراهيمان ميكند. پركردن اوقات فراغت ميانسالان و سالخوردگان، يك مشكل همگاني و حتي جهاني است؛ اوقات فراغتي كه بهوفور در اختيار اين قشر بوده و مديريت آن در دوران بازنشستگي و پسافرزندي، چندان راحت به دست نميآيد. تمام ما اين تجربه را داشتيم كه به اين قشر، پيشنهاد سفرهاي كوتاهمدت و يكروزه را داده باشيم و آنها در جواب، از ناتوانيهاي سني و نداشتن همپا و همسفر گفته باشند. گردشگري سالمندي يكي از پربازدهترين بازارهاي اقتصادي است، يعني اين دسته از گردشگري، نه تنها بار اضافي بر گردن دولتها نمياندازد، بلكه سودهاي چندصدميليارد دلاري را نيز براي آنها به ارمغان ميآورد. وجود چنين بازار بكر اقتصادي باعث شده تاكشورهاي پيشرفته با برنامهريزي و ايجاد زيرساختهاي لازم، از اين بازار سهمي قابل توجه بگيرند. بازاري كه هم از لحاظ انتفاع مادي بسيار قابلتوجه بوده است و هم از بعد رواني به بازيابي روحي اين قشر از جامعه كمك شاياني خواهد كرد. هرچند توسعه گردشگري سالمندي براي كشورهاي درحال توسعه كه بازار اشتغال پرظرفيتي دارند؛ گزينه كارآمدي محسوب ميشود و با شناخت دقيق از سرمايههاي راكد، نيازها و انگيزههاي قشر سالمند، ميتوانند از مزاياي توسعه اين نوع از گردشگري نيز سودهاي فراواني ببرند. بهنظر ميرسد اين تسهيلات علاوه بر تكميل زيرساختها در بخش حمل و نقل و بهداشت، بايد در بعد مادي نيز با ارايه تسهيلات ويژه مانند كارتهاي مخصوص سفر و سياستهاي تشويقي دنبال شود. آنچه مسلم است؛ سالمندي با كاهش قدرت جسماني و سرعت واكنش همراه است و در سفرهايي كه قرار است با همراهي سالمندان انجام شود وجود تجهيزاتي چون صندلي چرخدار، عصا و تورگردانان آموزش ديده، لازم و ضروري بهنظر ميرسد. در اين بازه كه سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري باز هم مديريتي جديد را تجربه ميكند، بهتر است در راستاي تحقق شعار «گردشگري براي همه»، امكانات، نيازمنديها و شرايط لازم براي سالمندان فراهم شود تا اين قشر از حقوق و مزاياي گردشگري بهرهمند شوند و حتي سهمي نيز از بازار گردشگري جهاني به دست آيد.