تقدير از وزير خارجه
در پارلمان بخش خصوصي
ظريف : برجام
افتخار من‌است
نه‌مايه شرمساري
گروه اقتصادي
يك سال بعد از توافق برجام، تجار تراز اول كشور كه سال گذشته براي محمد جواد ظريف سرديس ساختند، حالا او را نقد مي‌كنند. 28 مهر سال گذشته، درست سه ماه قبل از اجرايي شدن توافق برجام، تجاري كه براي روز ملي صادرات گردهم آمده بودند، دقايقي طولاني براي محمدجواد ظريف كف زدند. او را مدح گفتند و هنر مذاكره او را ستودند. حالا يك سال از اجرايي شدن برجام گذشته و خيلي از تجار هنوز با نقل و انتقال پول مشكل دارند. باز كردن ال‌سي هنوز به سختي امكان‌پذير است و با وجود لغو تحريم‌ها بخش بانكي از همه بخش‌ها عقب‌تر است. با وجود همه نقدهاي منصفانه يا غير منصفانه ظريف همچنان از اين توافق دفاع مي‌كند و تاكيد دارد كه بگويد «وظيفه داريم برجام را نگه داريم.» هرچند براي نقدهاي بخش بانكي هم همه را دعوت به آرامش مي‌كند و فحواي كلامش اين است كه بايد براي بازگشت به شرايط گذشته صبوري كرد.
ديروز وزير خارجه ميهمان اتاق بازرگاني و صنايع و معادن تهران بود. اعضاي اتاق پيگير مشكلات باقي مانده در بخش تجارت بودند وپيگير راه‌هاي رفع موانع و گره‌هاي كور بانكي در روابط تجاري با كشورهاي طرف صادرات و واردات. آنها از ظريف خواستند تا راهي بيابد كه حداقل اين موانع از سر راه تجارت ايران و ساير كشورها برداشته شود تا هم شيريني برجام حفظ شود و هم تجار و بخش خصوصي ايران از ميوه برجام به صورت كامل بهره‌مند شوند.
وظيفه داريم برجام را نگه داريم
وزير امور خارجه كشورمان در حالي كه تاكيد مي‌كرد از برجام شرمنده نيست و به آن افتخار مي‌كند، گفت: «برجام با خطر جدي مواجه نيست به شرط آنكه ما خودمان برجام را حفظ كنيم. درباره تعاملات بانكي ايران با ساير كشورها در شرايط پس از اجراي برجام بايد اظهار داشت، تعداد كارگزاري‌هاي ما در سال 89 تا 90 كه حدود 600 كارگزاري بود با روند تدريجي كاهش يافت و به 50 كارگزاري رسيد اما بعد از اجراي برجام اين روند متوقف و برعكس شد. با توجه به اينكه كم شدن تعداد كارگزاري‌ها در زمان تحريم‌ها به صورت تدريجي انجام شد افزايش تعداد آنها نيز به صورت تدريجي انجام خواهد شد. در زمان تحريم‌ها اتفاقاتي افتاد كه باعث شد كشور از امكاناتي محروم شود اما دنيا در اين مدت بيكار نمانده بود و بيشترين تحولات دنيا در حوزه نظام بانكي اتفاق افتاد و قوانين و مقررات جديدي وضع شد در حالي كه ما بيرون از اين بازي بوديم اما به ناگاه با همه اين مشكلات مواجه شديم. قبل از تحريم‌ها نيز آن‌طور نبود كه با هيچ مشكلي مواجه نباشيم به‌طوري كه تحريم «يوترن» داماتو يا ايسا مربوط به قبل از تحريم‌هاست.»
3 موضوع اصلي تحريم‌ها
وي ادامه داد: «اين موارد تاثيرات خود را بر روابط بين‌المللي ايران گذاشته بود اما برجام توانست اين موارد را تا حدي كه بحث هسته‌اي بر آن اثر گذاشت خدمت كند چون ايران به موضوع تحريم‌هاي هسته‌اي وارد شد ساير تحريم‌ها نيز شدت گرفته بود. در مراودات تجاري نگراني از آينده برجام براي شما فعالين تجاري وجود دارد و اين امر باعث مي‌شود كه هر فشاري جاي طرح پيدا كند. بعد از اجراي برجام برخي به سراغ من آمدند و تشكر كردند كه اجراي اين توافق باعث شد كه ما هواپيما بخريم يا فروش نفت خود را افزايش دهيم، اما به حقيقت امر من بايد از آنها تشكر كنم زيرا آنها باعث حفظ شرايط برجام هستند. 3 موضوع نفت، حمل‌و‌نقل و بانك‌ها موضوع رسمي تحريم‌ها بودند و مابقي تحريم‌ها ناشي از فضاي رواني ايجاد شده است. هرچند كه دارو نيز به ما نمي‌فروختند و بحث تحريم ال‌سي را مطرح مي‌كردند كه اين كار فعاليتي غيرقانوني بود. نفت و حمل و نقل با كمك همكاران ما حل شد اما در بخش بانك كارها به تدريج در حال حل شدن است. بانك‌ها محافظه‌كار هستند و همانطور كه روند كاهش ارتباطات بانكي به صورت تدريجي و محافظه‌كارانه انجام شد براي برقراري دوباره اين روابط نيز موسسات پولي و بانكي به صورت تدريجي اقدام مي‌كنند.» وزير امور خارجه تاكيد كرد: «در مذاكرات مربوط به برجام هر طرفي مجبور شد نكاتي را بپذيرد كه در اين ارتباط امريكا نكات بيشتري از ما پذيرفت زيرا آنها معتقد بودند كه ايران نبايد حتي يك عدد سانتريفيوژ داشته باشد. اسنپ‌بك در كنگره امريكا وقتي توسط سناتورهاي اين كشور از مذاكره‌كنندگان هسته‌اي سوال كردند اينطور مطرح شد كه شما ما را طوري محروم كرديد كه نتوانيم هيچ‌وقت عليه ايران تحريم بگذاريم. اسنپ‌بك يك تضمين براي ادامه برجام و نقطه تداوم آن است. بند اسنپ‌بك نشان مي‌دهد كه طرفين مذاكره هيچ‌وقت به يكديگر اعتماد نداشته‌اند. كساني كه مي‌گويند ما به امريكا اعتماد كرديم بايد به آنها پاسخ داد كه اگر به امريكا اعتماد داشتيم كه اسنپ‌بك را در توافقات خود لحاظ نمي‌كرديم هرچند كه اين فضاي بي‌اعتمادي از طرف آنها نيز وجود داشت. اسنپ‌بك براي ايران عالي است و هر زمان از طرف ايران مشاهده شود كه از اين توافق امتياز نمي‌گيريم مي‌توانيم خارج شويم اما براي طرف مقابل اينطور نيست و بايد با هزاران بانك و شوراي امنيت مذاكره كنند. بايد توجه داشت برجام كاملا در فضاي بي‌اعتمادي به نتيجه رسيد و دو طرف به يكديگر اعتماد نداشتند هرچند ما معتقديم كه بي‌اعتمادي آنها نابجا است. در ايران در همه حوزه‌ها كنشگر و تعيين‌كننده هستيم و نمي‌گذاريم كه برجام را نقض يا اسنپ‌بك را به اجرا بگذارند.»
دستورات خاص به سفارتخانه‌ها
وزير امور خارجه افزود: «به سفارتخانه‌هاي خود در ساير كشورها تاكيد كرده‌ايم كه بايد درب آنجا به روي همه به ويژه بخش خصوصي باز باشد. بخش خصوصي در برخي موارد اطلاعات بهتري از سفراي ما دارد. اميدواريم كه در آينده نيز اطلاعات اقتصادي سفراي ما بيشتر شود. در خصوص پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني مشكلاتي وجود دارد و در حال تلاش براي رفع آنها هستيم هرچند وزارت صنعت در اين ارتباط مسووليت مستقيم دارد.»
وزير امور خارجه همچنين در پاسخ به اظهارات عسگراولادي درباره مشكلات صدور رواديد به بازرگانان ايراني گفت: « به ما فشار مي‌آورند كه براي توسعه توريست رواديد صادر كنيم كه اين امر مشكلات اقتصادي ايجاد كرده است. همانطور كه براي فعاليت‌هاي گردشگري و بازرگاني از طرف ايران به راحتي ويزا صادر مي‌شود ساير كشورها به اين اندازه با ما همكاري ندارند. در صورتي كه بخواهيم عمل متقابلي در اين خصوص صورت گيرد صنعت توريست ما با مشكل مواجه مي‌شود.» ظريف تاكيد كرد: «پديده وقت‌فروشي به سفارتخانه‌هاي كشورهاي ديگر كه بسياري از هموطنان خودمان نيز در آن نقش دارند عمل درستي نيست و حتي برخوردهاي تندي با اين سفارتخانه‌ها كرده‌ايم. با دستگاه‌هاي اطلاعاتي و انتظامي براي رفع اين مشكل همكاري مي‌كنيم، هموطناني نيز كه در اين سفارتخانه‌ها هستند بايد خود اين موضوع را درك كرده و همكاري‌هاي لازم را به عمل آورند.»