برسد به دست خانم ف
محمود فاضلي
از جمله كتابهاي جديدي كه از سوي نشر «سوره مهر» در نمايشگاه كتاب سال جاري وارد بازار نشر شد، كتاب «برسد به دست خانم ف» است. كتاب 522 صفحهاي به خاطرات سيداحمد نبوي از فرماندهان دوران دفاع مقدس اختصاص دارد كه از سوي خانم راحله صبوري تدوين شده است. كتاب، خاطرات رزمندهاي است كه حالا كوله بار حرفها و خاطراتش را نزد تدوينكننده كتاب به يادگار گذاشته است. تدوين اين خاطرات به شيوه معمول خاطرهنويسي انجام شده است اما تلفيق نامهها با خاطرات و تطابق تاريخي و محتوايي نامهها در فاصله زماني حدود سي سال، چالش بزرگي بر سر راه تدوين كتاب بود كه پس از تحقيق بسيار، در ارديبهشت 1394، حاصل آن گرهها و نقشهايي شد كه هماكنون در اختيار علاقهمندان قرار گرفته است. نامهها و دستنوشتههاي جمعآوري شده از زمان جنگ تحميلي بيشتر به بعد بيروني و خارجي روابط انساني و اجتماعي رزمندگان اشاره دارد و پيوند عاطفي آنها را با پيشينه و گذشته خود نشان ميدهد. تدوينكننده كتاب به دليل حجم بالاي اسناد، دست نوشتهها و عكسها و محدوديت فضاي كتاب صرفا بخشي از اسناد و اطلاعات را در اختيار خوانندگان قرار داده است. تدوينكننده كتاب 40 ساعت مصاحبه حضوري و تلفني، 180 قطعه عكس، 130 برگه سند مكتوب شامل نامه، يادداشتهاي روزانه و اسناد و اوراق اداري، ويديو، صوت و سخنراني را جمعآوري كرده است. كتاب شامل يازده فصل است. تدوينكننده كتاب معتقد است با توجه به نگاهي كه به خاطرات صورت گرفته هم به جنبه مبارزه و هم عاطفي در كنار هم پرداخته شده است. اگرچه گروهي بر اين باورند كه ادبيات جنگ شكل مردانه به خودش گرفته اما اين كتاب برعكس آن است. تلاش شده است كتاب به سمت خانوادگي كردن قصههاي دفاع مقدس رفته به همين دليل فضاي پشت جبهه و خانواده نيز ترسيم شود. در تاييد اين اقدام، راوي خود تاكيد دارد من تنها كسي هستم كه نامههاي همسرم را در كتاب آوردم، البته خب برخي را نميشود آورد چون زيادي شخصي ميشد. راوي در كتاب«برسد به دست خانم ف» خاطراتي از همسرش آورده است بهخصوص اينكه پدر و برادر همسرش نيز به شهادت رسيده و اين خاطرات و كتاب البته شكل رمانتيكي به خود گرفته است. بين راوي و همسرش در آن دوره زماني 100 نامه رد و بدل شده كه البته چند موردي از آن قابليت انتشار داشته است. نامههايي كه در كتاب آمده است دربرگيرنده همان فضايي است كه خانوادهها در جريان جنگ با آن درگير بودند. براين اساس خواننده به درك درستي نسبت به خانوادههاي رزمندگان ميرسد. شايد هنوز تعريف درستي از نوع خاطرهگويي دفاع مقدس ارايه نشده است چرا كه خاطرهها معمولا تكههايي از يك مقطع زماني است كه به بيان نقطه برجسته آن ميپردازند. در اين كتاب خواننده شاهد روايتي است كه از يك نقطه شروع ميشود و با ذكر نقاط قوت و ضعف پيش ميرود. نثر روان كتاب كه حكايت از آگاهي راوي در تصويرسازي و بيان زيباي خاطرات همچنين تبحر نويسنده دارد خواننده را با اتفاقها همراه ميكند. مطالعه كتاب از دقت نويسنده و آگاهي او از جنگ و ادبيات دفاع مقدس حكايت دارد. نثري با بيان ساده و صميمي كه عمق زيبايي اين كتاب را براي خواندن به تصوير ميكشد. شايد براي هر كسي كه خاطرههاي جنگ را دنبال ميكند نقاط قوت و ضعف خاصي پديدار شود. برداشتي كه هر شخص در خصوص چنين كتابهايي در روايت، معرفي جنگ، نثر، اهميت مضامين دارد، متفاوت است. «برسد به دست خانم ف» نگاهي عمومي به افراد و اتفاقها دارد. كتاب روايت زيبا و روان و آموزنده راوي است از دوراني كه در جنگ بوده آن را در قالبي ساده به خواننده ارايه كرده است.