بدون ملاحظه عزل مي‌كنم
روزبه كردوني
وزير تعاون، كار ورفاه اجتماعي با صدور دستور بخشنامه مهم به سازمان‌ها و نهادهاي تابعه خواستار ممنوعيت به‌كارگيري منسوبين به افراد سياسي در سطوح مديريتي شركت‌ها و هلدينگ‌هاي تابعه به آنها شد؛ دستوري مهم كه بازتاب فراواني در فضاي عمومي داشت. دستورعلي ربيعي به ويژه آنجا كه بر ضرورت عدم به‌كارگيري منسوبين افراد سياسي اشاره دارد يك اقدام مهم در مقابله با كلپتوكراسي است.
كلپتوكرات به يك حاكم يا مقام دولتي اشاره مي‌كند كه اندوختن ثروت هدف اصلي اوست. سوزان اكرمن در كتاب «فساد و دولت» با ذكر تجربه برخي كشورهاي امريكاي جنوبي بيان مي‌كند «بيشتر اين اطرافيان افراد كلپتوكراتيك هستند كه بر انباشت ثروت براي خودشان پافشاري مي‌كنند» و تاكيد مي‌كند اطرافيان افراد ذي‌نفود سياسي چنان از منابع دولتي استفاده مي‌كنند كه انگار اموال شخصي آنهاست. همين جا بايد اشاره شود ربيعي در كتاب زنده باد فساد خود اشاره دارد يك رهيافت اساسي در تبيين علل ظهور و تعميق فساد سياسـي رويكرد حامي – پيرو است كه بيان مي‌كند «باندبازي در ساخت سياسي، نوچه‌گرايي در انتصاب‌ها و گماردن پيــروان در گلوگاه‌هاي تصميم‌گيري بـا پشـتوانه حاميـان قدرتمنـد» يكي از عوامل مهم و زمينـه‌ساز در گسترش فساد است. در ايران نيز مانند همه كشورهاي ديگر مبارزه با فساد به ويژه سوءاستفاده اطرافيان از موقعيت سياسي افراد ذي‌نفود يك مطالبه عمومي است. البته اكثر پيمايش‌هاي معتبردر اين نكته متفق هستند كه باور عمومي مردم اين است كه مسوولان در برخورد با فساد ناموفق بوده‌اند. در پيمايش سرمايه اجتماعي كه در سال 93 انجام شده است حدود 57 درصد از پرسش‌شوندگان موفقيت مسوولان در مواجهه با فساد را خيلي كم يا كم ارزيابي كرده‌اند.
در پيمايش نگرش و ارزش‌هاي ايرانيان نيز تقريبا همين درصد افراد اعلام كرده‌اند حكومت در تحقق سلامت اداري اقتصادي موفق نبوده است. در نظرسنجي اخير دانشگاه مريلند نيز 63 درصد از مردم، مديريت ضعيف و بي‌تدبيري مسوولان و فساد اقتصادي را بيشترين عامل منفي در وضعيت كنوني اقتصاد ايران دانسته‌اند. شايد بتوان ادعا كرد عدم قاطعيت در مبارزه با فساد يكي از دلايلي است كه اين باور عمومي را ايجاد كرده است كه مسوولان در مبارزه با فساد موفق نبوده‌اند. باشجاعت و قاطعيت مقابله كردن با فساد نكته‌اي است كه رهبري نظام نيز از مسوولان مطالبه داشته و صراحتا بيان كرده‌اند «با فساد و تخلفات مالي بي‌محابا برخورد كنيد.» در اين چارچوب بايد تاكيد كرد دستور اخير وزير رفاه به ويژه از آنجا حايز اهميت است كه صريح و قاطع آن هم علني به همه مديران زيرمجموعه هشدار داده است در صورتي كه مديري بخواهد «به جاي كار حرفه‌اي به دنبال ارتباطات با ذي‌نفعان من غيرحق» يا «منسوبين به افراد سياسي را برخلاف اصول شايسته‌سالاري در سطوح مديريتي منصوب نمايد» بي‌درنگ عزل خواهد شد. نكته آخر اينكه قاطعيت و جسارت در مقابله با فساد آن هم آنجا كه مصداقش ايستادن و هزينه دادن مقابل اطرافيان ذي نفوذان سياسي است يك اقدام اساسي براي ارتقاي سرمايه اجتماعي، ترويج اميد اجتماعي و مقابله با يأس نااميدي است. با اين وصف اگر «بدون ملاحظه عزل مي‌كنم» چارچوب عمل همه مسوولان براي مقابله با مديراني باشد كه با فساد عجين شده‌اند، آنگاه مي‌تواند اميدوار بود باور عمومي به مقابله با فساد ترميم شود. مشاور وزير رفاه