فيلترينگ ناكام
حميده زرآبادي
در روزهاي اخير شاهد آن هستيم كه تعدادي از خبرگزاري‌ها رجعتي به تلگرام داشته‌اند كه در اين راستا بار ديگر مساله نتيجه‌بخش بودن يا نبودن فيلترينگ مطرح مي‌شود.
در اين رابطه بايد گفت از همان روزهاي ابتدايي كه طرح فيلترينگ تلگرام اوج گرفته بود اين مساله نيز مطرح مي‌شد كه محدود كردن يا پاك كردن هر چيزي مي‌تواند اولا تمايل دسترسي به آن را افزايش دهد و اساسا اين موضوع نمي‌تواند نتيجه مطلوبي
در پي داشته باشد. فارغ از بحث كلي فيلترينگ درباره فيلتر تلگرام بايد گفت اين موضوع نه تنها از ابتدا اشتباه بود بلكه همين تصميم اتخاذ شده هم به درستي اجرا نشد و ما شاهد يك برخورد قاطع و هماهنگ شده نبوديم. به عبارت ديگر وقتي تلگرام فيلتر شد همزمان دو اپليكيشن وابسته به تلگرام يعني هاتگرام و تلگرام طلايي فعاليت خود را به موازات انجام مي‌دادند بدون آنكه محدوديتي براي‌شان ايجاد شده باشد. درواقع اين دو اپليكيشن يك فيلترشكن قانوني بودند چون نيازي به فيلتر ندارند و اين درحالي است كه استفاده از اين اپليكيشن‌ها اين اجازه را مي‌داد تا اطلاعات كاربران در دسترس باشد. مساله‌اي كه هم منجر به بي‌اعتمادي شد و هم نقش فيلترينگ را كمرنگ كرد. همه اين عوامل موجب شد تا تلگرام ريزشي نداشته باشد.
مساله ديگري كه نمي‌توان نسبت به آن بي‌توجه بود موضوع پيام‌رسان‌هاي داخلي است. پيام‌رسان‌هايي كه كمك‌هاي بسياري به آن شد اما باوجود كمك‌ها و تبليغات نتوانستند مخاطب جذب كنند و هيچ دستگاهي هم گزارشي ارايه نكرد كه...
نتيجه اين كمك‌ها به پيام‌رسان‌هاي داخلي چه شد. بنابراين آنچه امروز تحت عنوان رجعت خبرگزاري‌ها به تلگرام شاهد هستيم درواقع نشأت گرفتن از ناكارآمدي اجراي فيلترينگ و صد البته ضعف پيام‌رسان‌هاي داخلي در سرويس‌دهي و جذب مخاطب است.
نهايتا بعد از گذشت 5 الي 6 ماه از فيلتر پركاربردترين پيام‌رسان در ايران شاهد بازگشت آن هستيم و اين نشان مي‌دهد لازم است در اتخاذ و اجراي سياست‌هاي‌مان يك بازنگري داشته باشيم و اين بازنگري لازم است برمبناي صداقت با مردم باشد.
در پايان بار ديگر بايد تاكيد كرد تجربه ثابت كرده است سياست فيلترينگ نمي‌تواند يك سياست موفق باشد چراكه همان‌طور كه پيش از اين نيز اشاره شد وقتي چيزي با محدوديت مواجه مي‌شود درواقع تبليغي براي استفاده گسترده از آن است و مثال بارز در اين رابطه موضوع ماهواره است كه زماني با ممنوعيت مواجه شد و امروز كمتر خانه‌اي است كه در آن ماهواره نباشد. درباره تلگرام نيز بايد گفت تصميم به فيلترينگ نه شفاف بود و نه در آن هماهنگي وجود داشت، مضاف بر اينكه موجب شد تا بي‌اعتمادي نيز ميان مردم ايجاد شود. بنابراين فيلترينگ تلگرام موفق نبود.