جزيره‌العرب در آستانه تحول
حسن هادي
نعل وارونه محمد بن سلمان در داستان جمال خاشقجي و تكلمه موذيانه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا در پايان اين قصه، ضربه نهايي و كار‌سازي را بر پيكر حاكمان كنوني عربستان وارد كرد. محمد بن سلمان، وليعهد سعودي كه از مولفه‌هاي حكمراني فقط ژست‌هاي بچه‌گانه‌اش را ياد گرفته است، در اجلاس گروه 20 در آرژانتين به خوبي متوجه شد، اين خرقه سياست كه به تن كرده قدري براي او گشاد است. عموي مو طلايي او نيز كه از بيم فشار كنگره از او فاصله مي‌گرفت، او را بر آن داشت تا راهي براي فرار از اين رسوايي و تنهايي پيدا كند. حاكمان سعودي پس از سه سال جنگ و خونريزي بي‌نتيجه در يمن اين‌بار دست به دامن سازمان ملل شدند و قبل از حوثي‌ها خودشان دست به كار شدند. امروز مذاكرات سران حوثي‌ها با نمايندگان منصور هادي در كشور سوئد شروع شد. ائتلاف ضد‌يمني به رهبري عربستان كه حتي اجازه خروج يك مجروح را نمي‌دادند، روز دوشنبه 12/09/1397 با درخواست از سلطان قابوس، پادشاه عمان و موافقت وي، اجازه ورود 50 مجروح يمني براي مداوا به شهر مسقط عمان صادر كرد. اين تحول كه انعكاس وسيعي در رسانه‌هاي جزيره‌العرب داشت، نشان از موضع تضعيف شده ائتلاف در اين جنگ و چرخش تاكتيكي در سياست‌هاي خصمانه ائتلاف با حوثي‌ها دارد. جنگي كه تاكنون بيش از 6660 قرباني و 10560 مجروح به دنبال داشته، اكنون با شكست و عقب‌نشيني مفتضحانه ائتلاف عربي رو به پايان است. جنگي كه به واسطه آن ميلياردها دلار به يمن حماقت عربستان و به قيمت خون هزاران غيرنظامي مظلوم به جيب امريكا سرازير شد. همان‌گونه كه در يادداشت عربستان پساخاشقجي اشاره شد، محمد بن سلمان راهي جز اصلاح سياست‌هاي غلط خود با همسايگانش و بازگشت به منطقه را ندارد. در پي رسوايي‌هاي اخير محمد بن سلمان، اگر راهي براي بقاي او و پدرش باقي مانده باشد كه بسيار بعيد به نظر مي‌رسد اين سه مورد اساسي است: 1- رفع محاصره قطر. 2- پايان دادن فوري به جنگ يمن و پرداخت غرامت. 3- مهم‌تر از همه تقويت رابطه با كشور قدرتمند جمهوري اسلامي ايران. شايد اجراي درست اين سياست‌ها بتواند تا حدودي به وي كمك كند. هر چند قاعده بازي در عالم سياست اين است كه مهره‌هاي سوخته را بايد بيرون انداخت. هيجان مدرنيزاسيون و اصلاحات، بن سلمان را در آستانه وازدگي و «رتروپياي» ناخواسته‌اي قرار داده است كه گريزي از آن نيست. همين عقبگرد موجب شد وي از امير قطر براي شركت در اجلاس شوراي همكاري خليج‌فارس كه قرار است در عربستان برگزار شود، دعوت به عمل آورد. آستانه تحمل اجماع جهاني در برابر سياست‌هاي چموشانه آل‌سعود رو به پايان است. در طرف ديگر منطقه، ايستادگي ايران در مقابل امريكا و مقاومت اين كشور در حفظ برجام با وجود مشكلات و مخالفان زياد در داخل و خارج، موجب تقويت موقعيت بين‌المللي ايران بيش از هر زمان ديگر شده است. و برعكس عملكرد بسيار بد حكمرانان سعودي آنان را در ورطه اضمحلال قرار داده است. در اين حال كشورهاي عربي منطقه بايد با ارزيابي درست و منطقي از شرايط حاضر و اين موقعيت خطير ايران خود را در معرض ارزيابي قرار دهند و ...
ببينند به اصطلاح عاميانه با ايران چندچند هستند؟ كشورهاي همسايه ايران به خوبي دريافته‌اند، روزي اين فشارها به پايان خواهد رسيد و آنها يا بايد به دوستي و همراهي خود با ايران در مواجهه با اين بحران‌ها افتخار كنند؟ يا به خاطر بي‌مهري‌ها و دو‌رو بازي كردن‌هاي‌شان، شرمگين و سرافكنده باشند. ايران كشوري نيست كه بتوان آن را ناديده گرفت و با آن بازي كرد.