چه چيزي زيبنده ملت است؟
عباس عبدي
اكنون كه طرح تخصيص مستقيم بنزين به خانوارهاي كشور به طور جدي‌تري در دستور كار قرار گرفته است، برخي افراد از گوشه و كنار شروع به مخالفت‌خواني كرده‌اند. البته از انگيزه‌هاي آنان در اين مخالفت‌خواني اطلاعي نداريم ولي هنگامي كه به علل مخالفت آنان نگاه مي‌كنيم، متوجه مي‌شويم كه يك جاي استدلال آنان گير دارد، چون از هيچ گزاره علمي در اين باره دفاع نمي‌كنند. اخيرا نيز يكي از نمايندگان مجلس و عضو كميسيون انرژي اظهار داشته است كه «سهميه‌بندي روزي يك ليتر بنزين براي هر فرد، زيبنده ملت ايران نيست. از سوي ديگر در هيچ جاي دنيا اين‌گونه سهميه‌بندي انجام نمي‌شود.» اين نحوه مخالفت با طرح مذكور به منزله فقدان دلايل منطقي براي مخالفت يا فقدان آشنايي با طرح مزبور است. اول اين استدلال كه گفته شده، هيچ كجاي دنيا چنين كاري را نكرده‌اند، فرض كنيم كه چنين باشد. به هر حال يك‌جا بايد آغاز كند، به علاوه مگر ما از ديگر تجربيات دنيا چقدر استفاده كرده‌ايم كه اكنون مي‌خواهيم به آنها استناد كنيم؟ در كجاي دنيا جز ونزوئلا بنزين را چنين مفت و مجاني تلف مي‌كنند و در عين حال مردم كشور خود را از بيكاري و بي‌درآمدي درمانده كرده‌اند؟ كدام كشور در جهان است كه قاچاقچيان محترم! آن روزانه صدها وانت و كاميون بنزين قاچاق را در مخازن پلاستيكي بزرگ پر مي‌كنند و به صورت بمب‌هاي متحرك از جاده‌هاي خاكي كشور به كشورهاي همسايه حمل مي‌كنند و در عين حال كودكان آن منطقه فاقد امكانات آموزشي هستند و پدران‌شان بيكار و بدون درآمد هستند. كجاي دنيا نمايندگان مجلس آنان تا اين حد در برابر اتلاف منابع انرژي كشور خود بي‌تفاوت هستند؟ كجاي دنيا يك كشور تحت سخت‌ترين تحريم‌ها قرار دارد و در عين حال به دليل سياست قيمت‌گذاري نابخردانه، بيش از 10درصد سوخت آن قاچاق مي‌شود؟ كجاي دنيا كشوري را سراغ داريد كه نسبت مصرف انرژي آن تا اين حد بالا باشد وشدت مصرف انرژي در آن تا حدود سه برابر ميانگين جهاني باشد؟
خب اگر قرار است مثل كشورهاي ديگر رفتار كنيم، ابتدا اين مسائل را حل كنيد كه در اين صورت ديگر نيازي به ارايه طرح تخصيص مستقيم بنزين به مردم نخواهد رسيد.
نكته بعدي سخن اين آقاي نماينده جالب‌تر است. آنجا كه اين‌گونه سهميه‌بندي را زيبنده ملت ايران ندانسته‌اند!! پس چه چيزي زيبنده مردم ايران است؟ قاچاق روزانه 10 تا 20 ميليون ليتر بنزين؟ به زير خط فقر رفتن تا حدود 30درصد مردم؟ مصرف انرژي بسيار زيادتر از ميانگين جهاني؟ وجود فسادهاي سرسام‌آور در معاملات و قراردادهاي مربوط به اين‌گونه كالاهاي ارزان‌قيمت؟ آيا وجود نمايندگان بي‌خيالِ فقر و بيكاري مردم زيبنده ملت ايران است؟
آيا واريز پول حامل‌هاي انرژي به حساب دولت و اتلاف آن از طريق تخصيص در بودجه و صرف دكوراسيون اتاق‌هاي مديران و نمايندگان كردن، زيبنده ملت ايران است؟ آيا ناكارآمدي مفرط ساختار اقتصادي زيبنده ملت ايران است؟ آيا به مرز ورشكستگي رسيدن دو كارخانه بزرگ خودروسازي آنان زيبنده ملت است؟ آيا توليد پرايد زيبنده ملت است؟
بياييد قدري دقيق‌تر به موضوع نگاه كنيم. اكنون به‌ازاي هر ايراني روزانه حدود ۱.۵ ليتر بنزين مصرف مي‌شود، اگر هر خانوار را حدود ۴ نفر بدانيم، حدود
۶ ليتر به‌ازاي هر خانوار مي‌شود. تقريبا بيش از اين مقدار نيز مصرف برق و گاز و گازوييل داريم. اگر فقط به اندازه 10 ليتر از انرژي مصرفي را مستقيما به خانوارها بدهند، همه سود خواهند كرد. در درجه اول مردم دهك‌هاي پايين حداقل ماهانه تا 600 هزار تومان نصيب آنان مي‌شود كه به‌طور كلي موجب تامين حداقل‌هاي معيشت آنان خواهد شد. حتي تورم حاصل از اين كار نيز با افزايش بعدي درآمد آنان از اين تخصيص سوخت جبران خواهد شد.
در درجه دوم به‌شدت به سود دولت است، زيرا در مصرف انرژي صرفه‌جويي مي‌شود و ميلياردها دلار از فروش سوخت به دست مي‌آورد.
براي كارخانجات نيز مفيد است، زيرا به جاي اين يارانه پنهان، مجبور مي‌شوند امور توليد خود را شفاف كنند و سود و زيان واقعي توليدات آنها روشن مي‌گردد. اين كار لزوما به تورم بالا نيز منجر نخواهد شد در گذشته دو بار بنزين از 400 به 700 و سپس 1000 تومان افزايش يافت ولي شاهد تورم خاصي نبوديم، چون تورم ناشي از نقدينگي است. الان كه تورم بالاست، آيا بنزين و انرژي گران شده‌اند؟ قطعا خير.