سلسله موي دوست
محمد ذاكري
بيستم صفر، سالگرد چهلمين روز شهادت جانسوز حضرت سيدالشهدا و ياران وفادار ايشان در دشت نينواست و همه ساله با نام اربعين حسيني توسط شيعيان آن حضرت و حتي پيروان ساير مذاهب اسلامي و اديان ديگر گرامي داشته مي‌شود. برخي روايات تاريخي اهميت اين روز را به واسطه روايت جابربن عبدالله انصاري صحابي جليل‌القدر پيامبر(ص) از زيارت تربت پاك حضرت در اين روز توسط او و نيز رسيدن كاروان اسرا و بازماندگان حادثه عاشورا در چنين روزي به كربلا مي‌دانند كه با سوگواري و عزاداري اهل بيت پيامبر همراه بوده است. در طول تاريخ نيز علماي عظام و مراجع كرام شيعه بر پاسداشت عزاداري اين روز عظيم مداومت و تاكيد ورزيده و آن را بر اساس يك سنت قديمي به صورت پياده‌روي از نجف به كربلا در ايام منتهي به اربعين برگزار مي‌كرده‌اند كه اين آيين گاه با پاي پياده انجام مي‌شده است. در سال‌هاي اخير و پس از سقوط صدام و حكومت حزب بعث در عراق و تسهيل زيارت عتبات عاليات براي شيعيان ايران و عراق و ديگر كشورها، سنت پياده‌روي اربعين و زيارت مضجع نوراني حضرت در اين روز رونقي دوباره يافته و با افزايش سالانه تعداد شركت‌كنندگان تبديل به كنگره‌اي عظيم براي اجتماع و همراهي و همدلي شيعيان و حتي پيروان اديان و مذاهب ديگر شده كه دل در گرو شجاعت عارفانه حضرت اباعبدالله(ع) و ياران شهيدش و مظلوميت ايشان و عسرت و اسارت سلاله پاكش دارند. اگرچه زيارت حضرت در اربعين شهادتش چه از راه دور و به ويژه در كربلاي معلا در روايات شيعه بسيار موكد بوده و ثواب و بركات فراواني براي آن ذكر شده اما نفس عمل پياده‌روي در اين آيين از آثار معنوي و روحاني و جنبه‌هاي نمادين خالي نيست و بيهوده نيست كه علما و مراجع بزرگ شيعه همواره حتي در شرايط دشواري و محدوديت حكومت‌هاي جائر بر احياي اين سنت ولو به صورت فردي و محدود پايمردي كرده‌اند در حالي كه چه آن زمان و چه اكنون دسترسي به وسيله نقليه براي طي اين طريق وجود داشته است. پياده‌روي اربعين از يك سو اعلام همراهي و همدردي با كاروان اسراي دشت نينواست كه مرد و زن و كودك و پير و جوان آن، مظلومانه با پاي پياده و مركب‌هاي نامناسب از شهري به شهر ديگر راه پيمودند. اين حركت عظيم تجسم عيني و عملي همان شعار معروف «يا ليتنا كنا معكم» است كه همين شيعيان چهل روز قبل و در ايام عزاداري عاشورا سر داده بودند. افزون بر آن، آنچه انسان در اين مسير مي‌بيند، بذل بي‌دريغ مال و دارايي است كه مردم محلي در طول مسير براي پذيرايي از زائرين انجام مي‌دهند.
آن پيرزن روستايي فقير عراقي كه با اشتياق قلبي تنها دارايي خود را كه يك راس دام است براي پذيرايي از زائرين امام حسين(ع) قرباني مي‌كند، ادعاي ناكرده را در عمل اثبات مي‌كند كه آماده است همه چيز خود را در راه قيام امام حسين(ع) و فرزند برومندش نثار كند. پياده‌روي مسير نسبتا طولاني تا كربلا فرصت مغتنمي است براي سير آفاق و انفس و استغراق در بحر انديشه از فلسفه قيام عاشورا تا زمينه‌سازي ظهور و قيام حجت خدا. فرصتي براي مداومت در ذكر و دعا و تهذيب و آماده‌سازي نفس براي طي طريق و نيل به وصال محبوب. فرصتي براي تجربه وحدت در عين كثرت و پرداختن به خود در عين همراهي و هم‌نفسي با ديگر رهروان و سالكان راه عاشقي. كمي سخت‌گيري به جسم براي پرورش و پرواز روح حق‌طلب و خداجويي كه شايق حركت سالك به بارگاه معشوق شود. چنانكه بسيارند رهرواني كه به علت جانبازي و معلوليت و كهولت سن، بي‌پا و به تعبير دقيق‌تر به سر اين ره مي‌پويند كه عشق امام حسين(ع) جلودارشان است و در اين راه سر از پا نمي‌دانند. كنگره عظيم اربعين، به واقع اين ظرفيت را دارد كه همه عاشقان امام حسين(ع) را فارغ از دين و مذهب و نژاد و زبان و ديگر قيود در كنار هم گرد آورد كه آورده و محور وحدت و يكدلي دلدادگان حق و عدالت و حريت در سراسر جهان شود. اميد كه اين پويش مردمي كه با شور و عشق مثال زدني و وصف ناشدني قرين است با معرفت و آگاهي عميق‌تري براي رهروان و توفيق حضور براي جاماندگان همراه شود و از آسيب‌هايي كه بر اثر غفلت يا برخي اغراض در كمين آن است، مصون بماند.