روحاني در جمع مردم يزد از دستگاه‌هاي ذي‌صلاح خواست تا با فساد دانه درشت‌ها مبارزه كنند
حمايت اكثريت ، اعتراض اقليت
رييس‌جمهور مي‌گويد بايد تكليف پرونده‌هاي كلان مشخص شود: يادآوري پرونده‌هاي ميليارد دلاري
رييس‌جمهوري در ادامه سفرهاي استاني كاروان تدبير و اميد، صبح روز يكشنبه به يزد سفر كرد. حسن روحاني در فرودگاه شهيد آيت‌الله صدوقي از سوي نماينده ولي‌فقيه، استاندار و ساير مقامات محلي مورد استقبال قرار گرفت و پس از آن نيز راهي مجموعه فرهنگي-تاريخي اميرچخماق شد و در جمع مردم يزد سخنراني كرد؛ سخنراني كه در آن وجه محافظه‌كارانه رييس‌جمهوري برخلاف سخنراني‌هاي دو سال گذشته كمرنگ مي‌نمود. حسن روحاني در سخنراني روز گذشته پا را كمي فراتر گذاشت و از «فساد» سخن گفت؛ آنچه صحبت كردن از آن، چنانكه به نظر مي‌آيد، آسان نيست. از فساد بابك زنجاني و فساد 2 ميليارد دلاري تا فساد 947 ميليون دلاري، 700 ميليون دلار پول نفت و... از همين‌رو، شايد مخالفان هنوز سخنراني پايان نيافته، توپخانه‌هاي رسانه‌اي را آتش كردند؛ آنها كه در مراسم حضور داشتند با ايجاد اختلال در سخنراني و شعار دادن و پلاكارد دست گرفتن مخالف‌خواني را آغاز و مراسم را تحت تاثير قرار دادند و آنها كه دستي در فضاي رسانه‌اي داشتند، بازگشت روحاني به مواضع مصلحانه را «انتخاباتي» و «تبليغاتي» خواندند، او را با محمود احمدي‌نژاد مقايسه كردند و داستان «بگم بگم‌هاي رييس دولت نهم و دهم» را يادآور شدند. اما رييس‌جمهوري چه گفت كه مخالفان را عصباني كرد؟رييس‌جمهوري در آغاز به اقدامات دولت در زمينه مبارزه با فساد اشاره كرد و از 3 لايحه مهم دولت در اين زمينه گفت كه تاكنون 2 لايحه به مجلس شوراي اسلامي ارسال شده است. «شفافيت»، «مبارزه با مفاسد و سالم‌سازي نظام اداري» و «تعارض منافع» لوايحي است كه دولت با تصويب آن ريل‌گذاري جديدي براي مقابله با فساد انجام داد و در سخنراني ديروز از آنها ياد كرد. روحاني مهم‌ترين مساله در مبارزه با فساد را «شفافيت» توصيف كرد و گفت: «همه مسوولان و همچنين شركت‌هاي دولتي و دستگاه‌ها بايد كاري را انجام‌دهند و با شفافيت براي مردم تشريح كنند. همچنين درآمدها و فعاليت‌هاي شركت‌ها و كار نهادها بايد كاملا روشن و مشخص باشد كه چه چيزي از بودجه بيت‌المال مصرف كردند و براي آباداني كشور چه كاري انجام دادند.»
برخورد با دانه درشت‌هاي فساد چه شد؟
«مبارزه با فساد» گزاره‌اي است كه همه مسوولان بر آن اتفاق نظر دارند اما آنچه ديروز روحاني بر آن تاكيد كرد مبارزه فراجناحي با فساد و البته دانه درشت‌ها يا به اصطلاح پشت‌پرده مفسده‌ها بود، مساله‌اي كه گاهي در خلال برگزاري وسيع و مداوم دادگاه‌هاي اقتصادي ناديده گرفته شد. او با تاكيد بر اينكه همه با شفافيت و عزم راسخ با فساد در جامعه مبارزه كنيم، گفت: «بايد با هر كس كه در كشور دستش آلوده به فساد است، برخورد كنيم. ما در زمينه مبارزه با فساد نبايد نه جناح و نه حزب را بشناسيم بلكه همه مردم و جناح‌ها خواستار مبارزه با فساد به صورت شفاف هستند.»
رييس‌جمهوري در ادامه از قوه قضاييه خواست تا با فسادهاي ميليوني و ميليارد توماني برخورد كند و البته در مورد مبارزه با فساد ميليارد دلاري نيز براي مردم توضيح دهد. او اين گزاره را مطرح كرد كه هنوز پس از چند سال براي ما روشن نيست؛ آقايي 2 ميليارد و ۷۰۰ ميليون دلار پول اين مردم را خورده و او را دستگير و حكم اعدام براي او صادر كردند و الان نيز اين فرد در زندان است اما معلوم نيست آن پول كجا رفته است. روحاني سپس به طرح اين پرسش‌ها پرداخت كه «چه كساني مسوول هستند؟ و چرا درباره آنهايي كه در اين پرونده نقش داشته‌اند، براي مردم توضيح داده نمي‌شود؟» رييس‌جمهوري همچنين از همه مسوولان خواست كه 2 ميليارد و ۷۰۰ ميليون دلار را براي مردم شفاف كنند؛ چراكه اين پول نفت، خزانه و بيت‌المال بوده است. اشاره رييس‌جمهوري در اين سخنراني به پرونده مسكوت مانده بابك زنجاني است كه پس از روي كار آمدن دولت حسن روحاني پرونده او به جريان افتاد اما هنوز بعد از گذشت 8 سال تعيين تكليف نشده است. اما پرونده بابك زنجاني تنها مفسده‌اي نبود كه حسن روحاني در سخنراني ديروز به آن اشاره كرد. او در خلال سخنراني به 2 ميليارد دلاري اشاره كرد كه در دولت قبل «به حلقوم امريكا» رفت. رييس‌جمهوري از همه مسوولان و ارگان‌ها خواست به وضعيت 2 ميليارد دلار پولي كه «به حلقوم امريكا» رفت، در حالي كه «دولت قبل 10 ماه وقت داشت كه اين پول را از حلقوم امريكا درآورد اما دست روي دست گذاشت»، رسيدگي كنند. حسن روحاني در اين رابطه توضيح داد: «چند سال پيش شوراي عالي امنيت ملي تصويب كرد كه قوه قضاييه بايد به سرعت به اين پرونده رسيدگي كند و تا امروز خبري نشده است؛ ما مي‌خواهيم پرونده دو ميليارد دلاري براي مردم روشن شود.» اما ماجراي دو ميليارد دلاري كه حسن روحاني در سخنراني ديروز به آن اشاره كرد، چه بود؟ دولت وقت در سال 86 از محل فروش نفت مقاديري اوراق بهادار از طريق يك كارگزار لوكزامبورگي خريداري كرد كه بخشي از آن در اروپا و بخش ديگري در «سيتي بانك» نيويورك نگهداري مي‌شد. در آن زمان بانك‌هاي ايران از طريق «U-Turn» با بانك‌هاي بين‌المللي غيرامريكايي و بدون داشتن ارتباط مستقيم با سيستم بانكي امريكا از خدمات دلاري استفاده مي‌كردند، اما بعد از اعمال محدوديت‌هاي جديد از سوي امريكا در آبان‌ماه 87 و بر اساس مصوبه وزارت خزانه‌داري امريكا، بانك‌هاي ايراني از دريافت اين خدمات محروم شدند. همان زمان كارگزار لوكزامبورگي به ايران اخطار مي‌دهد كه نمي‌تواند امنيت دارايي‌هاي ايران را تامين كند. پس از اين اخطار 220 ميليون دلار از اين اوراق قرضه به فروش مي‌رسد و به داخل كشور منتقل مي‌شود اما دولت وقت كه 10 ماه فرصت داشته تا مابقي اوراق قرضه را پس از فروش به داخل كشور منتقل كند، به دلايلي همچون شرايط بازار اقدامي براي به فروش رساندن اين اوراق انجام نمي‌دهد. 4 سال بعد خزانه‌داري امريكا تمام دارايي‌هاي ايران را عمومي و توقيف دارايي‌هاي ايران در امريكا را اعلام كرد. در نهايت هم دي‌ماه 94 دادگاه عالي امريكا با ادعاي نقش داشتن جمهوري اسلامي در حادثه بمب‌گذاري در مقر تفنگداران امريكايي در بيروت در سال 1983 مجموعا مبلغ 2 ميليارد دلار از محل منابع ايران به 1300 امريكايي غرامت پرداخت كرد.روحاني نيز در سخنراني ديروز از اين 2 ميليارد دلار به عنوان «فساد دو ميليارد دلاري» ياد كرد و خواست حالا كه روز، روز مبارزه با فساد است براي مردم توضيح داده شود «تا مردم خوشحال شوند و بدانند عزم امروز ما براي مبارزه با فساد جزم است.»رييس‌جمهوري بعد از يادآوري دوباره بابك زنجاني و فساد 2 ميليارد دلاري در دولت دهم به پرونده 947 ميليون دلاري و وضعيت نهادهايي كه بيش از 700 ميليون دلار بدهكاري دارند، پرداخت و از مسوولان خواست در مورد اين پرونده‌ها براي مردم توضيح دهند. حسن روحاني در نهايت 3 نهاد را مسوول پاسخگويي در مورد 3 پرونده جنجالي كرد. وزير نفت را مسوول كرد تا پرونده 700 ميليون دلاري پول نفت را براي مردم توضيح دهد. همچنين از رييس بانك مركزي خواست كه درباره پرونده 2 ميليارد دلاري براي مردم توضيح دهد و در نهايت نيز دستگاه‌هاي نظارتي را مسوول كرد تا درباره پرونده ۹۴۷ ميليون دلاري به مردم توضيح دهند، پرونده‌اي كه برخي رسانه‌ها گزارش داده‌اند، اشاره به كمكي است كه دولت قبل از صندوق ذخيره ارزي به سازمان صداوسيما داشته و هنوز بازگردانده نشده است.رييس‌جمهوري با يادآوري ارقام درست فساد اين پرسش‌ها را مطرح كرد كه «برخورد با فساد دانه درشت‌ها كجاست؟ چرا به اين پول‌ها رسيدگي نمي‌كنند؟ با بردن چند نفر به دادگاه و تبليغ و سر و صدا كردن سر مردم كلاه نمي‌رود. بايد بيان شود در اين پرونده‌ها چه كساني مسوول بوده‌اند؟» حسن روحاني همچنين خطاب به قضات و دادستان‌ها گفت: «قضات و دادستان‌هاي شريف نترسند و به اين جناح و آن جناح نگاه نكنند. من مورد به مورد در استان‌هاي مختلف اين رقم‌ها را براي مردم اعلام مي‌كنم؛ بايد توضيح داده شود كه اين پول‌ها كجا رفته است.»
كشف ميدان نفتي جديد به وسعت 53 ميليارد بشكه
رييس‌جمهوري در بخش ديگري از سخنراني خود به بيان خدمات ارايه شده از سوي دولت پرداخت. او خبر خوش كشف يك ميدان نفتي جديد را در يزد مطرح كرد و توضيح داد: «بخش اكتشاف شركت ملي نفت ايران در تلاش‌هاي چند ساله خود به‌ويژه از سال ۹۵ توانست يك ميدان نفتي جديد را كشف كند. اندازه اين ميدان ۵۳ ميليارد بشكه نفت، وسعت آن ۲۴۰۰ كليومترمربع و عمق آن ۸۰ متر است. در زماني كه امريكا فروش نفت ايران را تحريم كرد، كارگران و مهندسان ما توانستند اين ميدان را كشف كنند.»حسن روحاني ادامه داد: «ما به فناوري و علم جديد براي ثروتمند شدن كشور نيازمنديم اگر يك درصد ضريب بازيافت اين ميدان نفتي بيشتر شود، ۳۲ ميليارد دلار درآمد ما بيشتر مي‌شود. عده‌اي مخالف ورود شركت‌ها و فناوري‌هاي خارجي به كشور هستند اما ما در هر جا بايد دنبال علم و فناوري باشيم و با علم و فناوري مردم خود را ثروتمند كنيم.»
يك ريال و يك دلار هم گم نمي‌شود
چند ماه پيش بود كه برخي رسانه‌ها گزارش دادند بعد از اختصاص ارز 4200 توماني برخي شركت‌ها اين ارز را دريافت كرده اما در ازاي آن كالايي وارد نكرده‌اند. اين ادعا از سوي مقامات دولتي تكذيب و تاكيد شد به وزارتخانه‌هاي ذي‌صلاح دستور داده شده كه روند دريافت ارز دولتي و واردات كالا را بررسي كرده و در صورت بروز تخلف، آن را گزارش دهند. روحاني روز گذشته هم شخصا در مورد آنچه برخي منتقدان «هدر رفتن منابع ارزي» مي‌دانند، اشاره كرد و گفت: «عده‌اي از افرادي كه كمي بداخلاقي دارند در ماه‌هاي گذشته اعلام كردند كه دولت با ارز ۴۲۰۰ توماني ۱۸ ميليارد دلار را در سال ۹۷ برباد داده است، به رييس بانك مركزي دستور دادم تمام پول‌هايي كه داده شده است را فهرست كرده و اعلام كند. به بانك مركزي مي‌گويم نامه‌اي كه در اين زمينه آماده كرده‌ام را منتشر كند تا مردم مطلع شوند. يك عده افراد نه اخلاق و نه ايمان مي‌شناسند و نه منافع ملي را بلدند.»رييس‌جمهوري در ادامه توضيح داد: «از اين مبلغي كه گفته مي‌شود ۷.۳ ميليارد دلار كالاهاي اساسي مورد نياز كشور از جمله جو، ذرت، كنجاله و اقلام دارويي و پزشكي وارد كشور شده است. ۱۲ ميليارد دلار ديگر هم كالا به كشور وارد شده كه ليست آنها مشخص است و همه آنها تسويه‌حساب شدند، يك ميليارد دلار اختلاف حساب است كه تعزيرات حكومتي در حال رسيدگي است. البته اين رقم از ۱۸ ميليارد دلاري كه اشاره شد، بيشتر است. مردم بدانيد در اين دولت يك ريال يا يك دلار هم گم نمي‌شود. در دوران گذشته بود كه ميلياردها گم شد و هنوز آن را پيدا نكرده‌ايم.»
هجمه به رييس‌جمهوري
هنوز سخنراني روحاني به انتها نرسيده و سفر به پايان نيامده، رسانه‌هاي اصولگرا هجمه عليه رييس‌جمهوري را آغاز كردند. خبرگزاري «فارس» با تيترهايي همچون «آدرس غلط روحاني درباره هدر دادن دلارها» و «آغاز بگم‌بگم‌هاي رييس‌جمهوري» به سخنراني روز گذشته واكنش نشان داد. همچنين خبرگزاري «تسنيم» در صفحه سياسي خود خطاب به روحاني نوشت: «آقاي روحاني! اي كاش به وزير نفت دستور مي‌داديد «فساد كرسنت» را براي مردم افشا كند» اين اعتراض‌ها ديروز از پارلمان‌نشينان نيز شنيده شد. سيدحسين نقوي‌حسيني، نماينده نزديك به جبهه پايداري از روحاني خواست تا مبارزه با فساد را از برادرش آغاز كند و حسينعلي شهرياري، نماينده زاهدان نيز به «فارس» گفت كه «مگر دانه درشت‌تر از برادر رييس‌جمهوري هم داريم؟»
با اين حال حسام‌الدين آشنا، مشاور رييس‌جمهوري معتقد است كه صحبت‌هاي رييس‌جمهوري در يزد به منظور توجه دادن به فسادهاي بزرگ بوده است. او در توضيح سخنان روحاني در توييتر نوشت: «هر سه قوه قضاييه، مقننه و مجريه موظف هستند در مواجهه با فساد به خصوص فسادهاي بزرگ و سازمان يافته هيچ حد و مرز فراقانوني را به رسميت نشناسند. اين تلاش‌ها نه از امروز آغاز شده و نه امروز پايان پيدا مي‌كند، به نظر مي‌رسد كه قوه مجريه با ارايه لوايح شفافيت، مبارزه با فساد و مديريت تعارض منافع و قوه قضاييه با افزايش شفافيت در مورد دادگاه‌هاي مفسدين اقتصادي مي‌توانند همكاري نزديكي را در مواجهه با فساد داشته باشند. به نظر نمي‌آيد سخنراني رييس‌جمهور غير از موارد خاصي كه ايشان به صراحت اعلام كردند مورد ديگري را پوشش دهد. هدف ايشان توجه دادن به فسادهاي بسيار بزرگ در مورد منابع ملي و درآمدهاي عمومي از محل صادرات و فروش نفت بوده است.»
شعار مردم شعار اين چند جوان نيست
در جريان سخنراني رييس‌جمهوري در يزد عده‌اي با شعارهاي نقش بسته بر پلاكارد با مضمون اقتصادي و «گله‌منديم» به استقبال روحاني رفتند. با اين حال روحاني معتقد بود كه اين صدا، صداي همه مردم نيست. او خطاب به مردم يزد گفت: «صداي مردم صداي اين چند نفر جوان نيست. شما مردم بزرگ و مهربان و مردم در خط انقلاب هستيد؛ اختلاف و فاصله خواست امريكاست و نبايد بگذاريم خواست امريكا از حنجره عده‌اي محدود بلند شود. گرچه آن عده بسيار كم و محدود در كشور هستند، اما در عين حال آن گروه كم و كوچك را هم به اسلام، وحدت و پيامبر رحمت دعوت مي‌كنم.» رييس‌جمهوري ادامه داد: «همه ما امروز در يك شرايط تاريخي بسيار مهمي قرار داريم، امروز در شرايطي هستيم كه ملت ما يكپارچه در برابر بيگانگان ايستاده است و با وجود همه تلاش‌هايي كه امريكايي‌ها و دشمنان ما عليه ملت انجام داده‌اند، امروز ملت ما از هر زمان ديگر براي فداكاري نسبت به كشور و ديارشان آماده‌تر هستند.» پايگاه خبري ايرناپلاس، در مورد شعارهاي سر داده شده با دو نفر از شاهدان عيني در مراسم سخنراني ديروز رييس‌جمهوري درباره هويت معترضان صحبت كرده و نوشته است: «آنها احتمالا گروهي دانش‌آموز دبيرستاني يا از اعضاي يك تشكل دانشجويي بودند كه در جلسه شب گذشته با رييس دفتر رييس‌جمهوري هم تحركاتي داشتند و مقابل استانداري تجمع كردند. علي‌اكبر حدادي، يكي از فعالان سياسي اصلاح‌طلب يزد، از حاضران در سخنراني ديروز درباره حواشي پيش‌آمده گفت: «تاكنون هويت اين افراد مشخص نشده است، اما از گروه سني بسيار پاييني بودند. به نظر مي‌رسيد حتي دانشجو هم نبودند و محصل دبيرستان بودند. تعدادشان به ۳۰ تا ۳۵ نفر نمي‌رسيد، جمعيت هم با آنها همراهي نكردند. حتي در پايان كه آقاي روحاني از آقاي خاتمي ياد كردند، جمعيت استقبال و شادي كردند.» حسن روحاني همچنين در پايان سخنراني با گراميداشت ياد و خاطرات آيات سيدكاظم يزدي، شيخ عبدالكريم حائري‌يزدي، محقق‌داماد، مرتضي حائري، صدوقي و سيد‌روح‌الله خاتمي گفت: «سلامي مي‌كنم به فرزند برومند آيت‌الله خاتمي، حجت‌الاسلام‌والمسلمين سيد‌محمد خاتمي»، رييس دولت اصلاحات كه مدت‌هاست بردن نام او و انتشار تصوير او با ممنوعيت‌هايي مواجه است.