گزارش شفاف و دقيق
احمد خرم
عصر روز يكشنبه گزارش‌هاي غيررسمي از حادثه آتش‌سوزي و غرق شدن يكي از ناوهاي ارتش جمهوري اسلامي در محدوده آب‌هاي درياي عمان و نزديكي بندر جاسك و چابهار در فضاي مجازي منتشر شد. اين خبر ساعاتي بعد تاييد و مشخص شد كه ناوچه «كنارك» مورد اصابت موشك خودي قرار گرفته و در جريان اين حادثه ۱۹ نفر از پرسنل ارتش جمهوري اسلامي ايران به شهادت رسيده و 15 نفر هم مجروح شدند؛ اتفاقي تلخ و تاثر برانگيز كه مايه تاسف همه ما شد. اساسا زماني كه حوادثي غيرنظامي رخ مي‌دهد، تمام نهادهاي امداد و نجات و سازمان‌هاي پيشگيري از تكرار آن حادثه و دستگاه‌هايي كه مسوول بازسازي هستند، بايد تحت مديريت دولت دست به كار شوند و مسووليت اساسي برعهده دولت است. اما در زمان وقوع حوادث نظامي، مسووليت نيز برعهده دستگاه‌هاي نظامي است و مسووليتي متوجه دولت نيست. دولت بايد در حد مقدورات و امكانات كمك‌رساني كند. براي نمونه در اتفاقي مشابه حادثه ناوچه «كنارك» سازمان بنادر و دريانوردي با توجه به تجهيزاتي كه در اختيار دارد، مي‌تواند كمك‌رساني كند. با اين حال دولت به عنوان مجري و حافظ قانون اساسي كه در آن بر حفظ جان شهروندان تاكيد شده است، بايد در جريان جزييات اين حادثه قرار بگيرد و همچنين در نهايت گزارش روشن و شفافي از آن را با همراهي نهادهاي نظامي منتشر كند. دولت در اين مورد هم مي‌تواند از طريق سازمان بنادر و دريانوردي به بررسي اين حادثه بپردازد يا كميته بررسي براي آن تشكيل دهد تا بتواند گزارش دقيقي از واقعيت رخ داده ارايه كند، نه اينكه همچون ماجراي هواپيماي اوكرايني در ابتدا گزارش غلط به مردم داده شود و بعد از ۳ روز مشخص شود كه واقعيت چه بوده است. در ماجراي هواپيماي اوكرايني هم يك طرف اين حادثه نظامي بود. با وجود گزارش اوليه اشتباه اما بالاخره سازمان هواپيمايي كشور و نهاد نظامي خطاكار گزارش ارايه كرده و تاكيد كردند كه عمدي در كار نبوده و البته شرح ماوقع را اعلام كردند. در مورد حادثه كنارك نيز بايد چنين اتفاقي رخ دهد و گزارش دقيق اين خطاي نظامي به مردم ارايه شود. نه اينكه چند روز ديگر با ابعاد جديدي از اتفاق مواجه شويم و ماجراي هواپيماي اوكرايني مجددا تكرار شود. ضمن ارايه گزارش شفاف و دقيق از اين حادثه كه خطا در آن محرز است، بايد به اين نكته نيز توجه داشته باشيم كه در كشورهاي در حال توسعه، در برخي از مانورهاي نظامي چنين حوادثي رخ مي‌دهد اما اين‌گونه حوادث در كشورهاي پيشرفته و توسعه‌يافته دنيا كمتر رخ مي‌دهد؛ چرا كه دقت نظر بيشتري وجود دارد. ضمن اينكه امكانات امداد و نجات بهتري پيش‌بيني مي‌شود. البته اين به اين معنا نيست كه برخورد موشك به دشمن فرضي و در جريان يك تمرين دريايي منجر به برخورد موشك به يك ناوچه خودي شده، علامت پرسشي بزرگ ايجاد نمي‌كند، بلكه بايد واقعيت اين خطا و دلايل و عوامل آن مشخص شوند.