سايه سنگين نامه «خيلي محرمانه» بر بازار سرمايه
حسن حسين‌نيا
بازار سرمايه روز يكشنبه شاهد افت ارزش معاملات خرد سهام و صندوق‌هاي سهامي به زير ۱۰ همت بود؛ تقريبا ۷۸ درصد نمادهاي سهام و صندوق‌هاي سهامي در بازه منفي قيمتي به كار خود پايان دادند، ارزش سفارش‌هاي فروش در زمان بسته شدن جلسه معاملاتي نيز قابل توجه بود و البته سرانه فروش كه بسيار بالاتر از سرانه خريد بود، كليت آمارها از يك روز نگران‌كننده در بورس حكايت دارد . آغاز جلسه معاملاتي روز يكشنبه با يك شفاف‌سازي غيرقابل پيش‌بيني همراه بود؛ نامه خيلي محرمانه‌اي كه از سوي دبير شوراي عالي هماهنگي اقتصادي سران قوا به مديران عامل ايران‌خودرو و سايپا نگاشته شده و در آن توقف هرگونه واگذاري و تحول در سهام اين شركت‌ها اعلام شده و البته به تهيه گزارش نهايي ساماندهي صنعت خودروسازي نيز اشاره شده است . بررسي‌هاي مالي رفتاري در بورس كشورمان نشان مي‌دهد كه دو نماد خودرو و خساپا در اغلب مواقع به عنوان ليدر سنتي بازار ايفاي نقش مي‌كنند و تحولات مثبت و منفي در آنها مي‌تواند به كليت بازار سهام نيز سرايت كند؛ از اين‌رو در معاملات روز يكشنبه نيز شاهد منفي تقريبا يكدست در اكثريت قريب به اتفاق بازار سهام بوديم. فعالان بازار سهام كه در ماه‌هاي اخير با خبرهايي درباره موضوع واگذاري خودروسازان به بخش خصوصي نسبت به خريد و فروش سهام اين شركت‌ها اقدام مي‌كردند و با واگذاري مديريت ايران‌خودرو به بخش خصوصي اميدواري براي تكرار آن در سايپا نيز اوج گرفته بود به يك‌باره به سد نامه اخير برخوردند .
تجربه نامه‌هاي با نتايج مشابه در سنوات گذشته كه به جو بي‌اعتمادي و ابهام در فضاي بورس كشور دامن زده‌اند، نشان‌دهنده سطح بالاي ريسك در فضاي سرمايه‌گذاري كشورمان است . نبود يك فرآيند مشخص در بستر شفافيت حداكثري در موضوع‌هاي مرتبط با بورس و سرمايه‌گذاري كه ذي‌نفعان بسيار دارد به آسيبي غيرقابل انكار مبدل شده كه در هر مقطع خروج سهامداران را شدت مي‌بخشد، تجربه قبلي اين موضوع در ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۲ كه براي بورس بسيار گران تمام شد و حتي تا به امروز بسياري را دچار ترديد‌هاي جدي ساخته است . از اين‌رو با توجه به اهميت بالاي موضوع انتظار مي‌رود نهاد ناظر نسبت به شفاف‌سازي و درخواست اطلاع‌رساني كامل از سوي شركت‌هاي مذكور و نهاد صادر‌كننده نامه در راستاي حفظ منافع سهامداران ميليوني و پيشگيري از تكرار تجربه‌هاي تلخ گذشته تسريع و اهتمام كافي داشته باشد .
به هر صورت در شرايطي كه سرمايه‌گذاران با ريسك‌هاي عديده سيستماتيك اعم از اخبار مذاكرات هسته‌اي و تنش‌هاي منطقه‌اي در كنار گارد بسته بازار پول مواجه هستند بروز چنين مواردي مي‌تواند خروج سرمايه‌ها از بورس را شدت ببخشد .
توالي اخبار متناقض و منفي براي فعالان بازار سهام كه يك روز با اخبار قطع انرژي و برق و روز ديگر با موارد مشابه نامه اخير مواجه مي‌شوند قطعا نمي‌تواند تصوير جالبي براي سرمايه‌گذاران را روايت كند .
به نظر مي‌رسد در روزهاي پيش رو همچنان اخبار پيرامون مذاكرات هسته‌اي و هرگونه شفاف‌سازي درباره مسير نهايي واگذاري سهام دولت در خودروسازان مي‌تواند روند كلي بازار سرمايه را مشخص سازد؛ انباشت سفارش‌هاي فروش در اغلب سهام شركت‌ها باعث مي‌شود تا روزكاري بعد نيز پر عرضه شروع شود مگر اينكه اتفاقي متفاوت و تغييري بنيادين صورت گيرد .
تحليلگر بازار سرمايه