ميانبر اقتصاد جهاني
علي جوانمردي
اوراق بهادار يكي از مهم‌ترين ابزارها در اقتصاد جهاني است كه به عنوان پلي بين سرمايه‌گذاران و نهادهاي نيازمند سرمايه عمل مي‌كند. اوراق بهادار دارايي‌هاي قابل معامله‌اي هستند كه عملكرد بازارهاي مالي را تسهيل مي‌كنند و فرصت‌هايي را براي سرمايه‌گذاري و مديريت ريسك ارايه مي‌دهند. تشكيل بازار مالي با اصلاحات اقتصادي و حقوقي و ايجاد زيرساخت‌هاي بازار امكان‌پذير است. ظهور مكانيسمي كه تبديل پس‌انداز به سرمايه‌گذاري را در زماني كه سرمايه‌گذاري و مشاركت توسط افراد مختلف انجام مي‌شود، تضمين كند، به يك امر فوري تبديل مي‌شود.
سوالات متداول درباره كاركردهاي بازار اوراق بهادار- بازار اوراق بهادار پل ارتباطي بين سرمايه‌گذار و شركت‌هاست كه در ازاي تامين بودجه لازم، راه‌هايي را براي سرمايه‌گذاران فراهم مي‌كند تا بازده سرمايه‌گذاري خود را كسب كنند. اين بازار شامل تمام اشكال ابزارهاي مالي مانند سهام، اوراق قرضه و مشتقات آن مي‌شود و تمام اينها ابزارهايي هستند كه براي اهداف مختلف اقتصادي استفاده مي‌شوند. بازارها در بورس‌ها و همچنين در بازارهاي فرابورس به صورت كنترل شده اما باز، فعاليت مي‌كنند. بازار اوراق بهادار را مي‌توان بازاري تعريف كرد كه در آن سهام، اوراق قرضه و حتي مشتقات ابزارهاي مالي خريد و فروش مي‌شوند. نگرش بازار مربوط به اوراق بهادار شامل شناخت روندهاي بازار، عملكرد شركت‌ها و مديريت ريسك است. برخي ابزارهاي مورد استفاده براي پيش‌بيني حركات قيمت شامل تحليل تكنيكال، نمودارهاي سهام و شاخص‌هاي بازار است. استراتژي‌هاي مختلفي مانند معاملات روزانه، معاملات نوساني و معاملات آپشن وجود دارد. بازار اوليه، بازاري است كه شركت‌ها با انتشار اوراق بهادار جديد، وجوه را جمع‌آوري مي‌كنند و بازار ثانويه، بازاري است كه اوراق بهادار موجود بين سرمايه‌گذاران معامله مي‌شود. بازار اوراق بهادار بازار بسيار بزرگي است و شامل انواع ابزارها و موسسات مالي است كه امكان معامله را فراهم مي‌كنند.
بورس اوراق بهادار يكي از پلتفرم‌هاي سازمان‌يافته‌اي است كه در آنها اوراق بهادار خريد و فروش مي‌شوند. نمونه‌هايي از آن شامل بورس اوراق بهادار نيويورك NYSE، يكي از بزرگ‌ترين بورس‌هاي اوراق بهادار در جهان و بورس اوراق بهادار بمبئي BSE كه قديمي‌ترين بورس اوراق بهادار در آسياست، مي‌باشد. بازار اوراق بهادار دولتي هم شامل اوراق بهاداري است كه توسط دولت منتشر مي‌شود، از جمله اوراق خزانه، اوراق قرضه دولتي و اوراق قرضه شاخص تورم كه در جهان معتبرند. صندوق‌هاي قابل معامله در بورس شامل اوراق بهادار قابل معامله، نقدينگي ارائه مي‌دهند و هسته اصلي هر سبد سرمايه‌گذاري را تشكيل مي‌دهند. بازار مالي و عناصر آن با انجام اين وظيفه، امكان توزيع مجدد موثر منابع سرمايه بين افراد و فعالان اقتصادي را فراهم مي‌كند. بازار مالي نقش مهمي در احياي بخش واقعي به عنوان محل عبور جريان نقدي در اقتصاد، به موازات سيستم بانكي ايفا مي‌كند. به خصوص وجود مشكل هدايت درآمدهاي نفتي به ساير بخش‌ها، اهميت ويژه‌اي براي توسعه بازار مالي كشور ايجاد مي‌كند. تشكيل موفقيت‌آميز بازار مالي از طريق ايجاد زيرساخت‌هاي بازار از طريق اصلاحات اقتصادي و قانوني امكان‌پذير است. يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي زيرساخت ايجاد شده، بازار اوراق بهادار است. بازار اوراق بهادار يكي از مهم‌ترين گزينه‌ها، در كنار بودجه دولت و سيستم بانكي است. اين امر توزيع مجدد منابع مالي بين بخش‌ها و حوزه‌هاي مختلف اقتصاد را به شيوه‌هاي مطلوب و سودآور، به نفع توسعه پوياي توليد، فراهم مي‌كند.